ગરમીનું પ્રમાણ વધતા આર્થિક રીતે વિશ્ર્વભરને મોટું નુકસાન: યુએસની ડાર્ટમાઉથ કોલેજે કરેલા વૈશ્ર્વિક અભ્યાસનો રિપોર્ટ કર્યો જાહેર
કાર્બન ઉત્સર્જન એ દિવસેને દિવસે અનેક પડકાર ઉભા કરી રહ્યું છે. આ સમસ્યાથી વિશ્વ આખું પીડાઈ રહ્યું છે. ત્યારે આ સમસ્યાથી ભારતને 50 હજાર કરોડનું નુકસાન થયું હોવાનો એક અભ્યાસમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે.
હાલમાં જ એક સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વૈજ્ઞાનિક આધાર પર એ જાણી શકાય છે કે એક દેશના કાર્બન ઉત્સર્જનથી બીજા દેશની અર્થવ્યવસ્થાને કેટલું નુકસાન થયું છે. ક્લાઈમેટ ચેન્જ પરની ચર્ચામાં આ સંશોધનને ગેમ-ચેન્જર તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.
યુ.એસ.માં ડાર્ટમાઉથ કોલેજ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે ભારે પ્રદૂષકોના નાના જૂથોએ તેમના કાર્બન ઉત્સર્જનને કારણે ઉષ્ણતામાનને કારણે અનેક ટ્રિલિયન ડોલરનું આર્થિક નુકસાન કર્યું છે. દક્ષિણના ગરમ અને ગરીબ દેશોએ સૌથી વધુ નુકસાન કર્યું છે.
યુ.એસ. અને ચીન, વિશ્વના બે મુખ્ય કાર્બન ઉત્સર્જકો, તેઓએ 1990 થી 2014 દરમિયાન વૈશ્વિક આવકમાં 1.8 ટ્રિલિયન ડોલરથી વધુનું નુકસાન કર્યું છે. જ્યારે આ સમયગાળા દરમિયાન રશિયા, ભારત અને બ્રાઝિલે અલગ-અલગ 50 હજાર કરોડથી વધુનું નુકસાન કર્યું છે.
વિશ્લેષણ એ પણ દર્શાવે છે કે 143 દેશોમાં એક દેશમાંથી કેટલા કાર્બન ઉત્સર્જનથી બીજા દેશના અર્થતંત્રને નુકસાન થયું છે.સંશોધનના વરિષ્ઠ સંશોધક જસ્ટિન મેન્કિન કહે છે કે આ સંશોધન અન્ય દેશોની આબોહવા-પરિવર્તન પ્રવૃત્તિઓને કારણે વ્યક્તિગત દેશોને થતા નાણાકીય નુકસાનનો કાયદાકીય અંદાજ પણ લગાવે છે. સંશોધનમાં દરેક દેશ સાથે વાત કર્યા બાદ 20 લાખ સંભવિત મૂલ્યો લેવામાં આવ્યા હતા. તેની ગણતરી કરવા માટે સુપર કોમ્પ્યુટરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.ગરમ તાપમાન દેશને ઘણું આર્થિક નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ નુકસાન વિવિધ માધ્યમો દ્વારા થાય છે, જેમ કે કૃષિ ઉપજમાં ઘટાડો અથવા ઉનાળામાં શ્રમ ઉત્પાદકતામાં ઘટાડો. તેનાથી વિપરિત, ઉત્તર તરફના કેટલાક ઠંડા દેશોમાં, ગરમી વધવાથી પાકની ઉપજમાં વધારો થઈ શકે છે.
2070 સુધીમાં ઝીરો કાર્બન ઉત્સર્જનનો ભારતનો લક્ષ્યાંક
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અગાઉ 26મી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ક્લાયમેટ ચેન્જ કોન્ફરન્સમાં જાહેરાત કરી હતી કે ભારત 2070 સુધીમાં શૂન્ય કાર્બન ઉત્સર્જનનું લક્ષ્ય હાંસલ કરશે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો ભારતે લક્ષ્ય હાંસલ કરવું હોય તો તેને ઉર્જા ક્ષેત્રમાં આયાત નિર્ભરતા દૂર કરવી પડશે. અહેવાલમાં ગ્રીન એનર્જી માટે ધિરાણની સુવિધા માટે ગ્રીન બોન્ડ માર્કેટ જેવા નીતિગત પગલાંની જરૂરિયાત પર પણ પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે. ભારતે આ દિશામાં આગળ વધવાનું શરૂ પણ કરી દીધું છે. ખાસ કરીને પરંપરાગત ઉર્જાનો શક્ય તેટલો ઓછો ઉપયોગ કરવાની ભારતે શરૂઆત કરી દીધી છે.
ગુજરાતે કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવાની શરૂ કરી પહેલ
છેલ્લા 5 વર્ષમાં ગુજરાત રાજ્યમાં થર્મલ પાવરમાંથી થતા કાર્બન ઉત્સર્જનમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. આ સિદ્ધિ રાજ્ય સરકાર દ્વારા રિન્યુએબલ એનર્જીને અપાતા પ્રોત્સાહનના કારણે પ્રાપ્ત થઈ છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા રિન્યુએબલ એનર્જીની સ્થાપિત ક્ષમતાને સતત પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યુ છે. હાલ ગુજરાત રિન્યુએબલ એનર્જીની સ્થાપિત ક્ષમતાની દ્રષ્ટિએ દેશમાં બીજા ક્રમે છે.ગુજરાતમાં પુન:પ્રાપ્ય ઊર્જાની સતત વધતી જતી સ્થાપિત ક્ષમતાની પર્યાવરણ પર સીધી અસર જોવા મળે છે, રાજ્યમાં વર્ષ 2017ની સરખામણીમાં 2022માં કાર્બન ઉત્સર્જનમાં લગભગ 115% જેટલો ઘટાડો કર્યો છે. ગુજરાતમાં રિન્યુએબલ એનર્જી દ્વારા કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો વર્ષ 2017-18માં 12.08 મિલિયન ટન હતો, જે વર્ષ 2021-22માં વધીને 26.01 મિલિયન ટન થયો છે.
આ જ રીતે ગુજરાત છેલ્લા 5 વર્ષમાં રિન્યુએબલ એનર્જી દ્વારા કુલ 90.09 મિલિયન ટન કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં સફળ રહ્યું છે. નોંધનીય છે કે પરંપરાગત વીજળીના ઉત્પાદનમાં કોલસાનો મોટા પ્રમાણમાં ઉપયોગ થાય છે, જેના કારણે આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં કાર્બન ઉત્સર્જન પણ વધારે થાય છે.