કાયદાના આધાર વગરના “મિસિયાર” લગ્નને લઇ સાઉદી અરબની સરકાર મૂંઝવણમાં : મિસિયાર લગ્નનું પ્રમાણ વધ્યું
મિસયાર પરંપરા વિધવા અને નિરાધાર મહિલાઓને આધાર આપવા માટે વ્યવહારુ બની શકે છે પરંતુ તેની કાયદેસરતા સામે હજુ અનેક પ્રશ્નો
વિશ્વની બદલતી જતી જીવનશૈલી અને પરંપરાઓની લગ્ન વ્યવસ્થા પાર પણ અસર પડી રહી છે, ત્યારે સાઉદી અરબમાં ’મિસિયાર’, જે એક પણ જવાબદારી અને શરતો વગરનાલગ્ન છે આ પ્રથા અનુસાર, વ્યક્તિ કેટલાક પરંપરાગત લગ્ન અધિકારો જેમ કે સહવાસ અને આર્થિક સહાયને અવગણે છે. મિસિયાર એ લગ્નનો એક પ્રકાર છે, જેમાં વ્યક્તિ અલગ અલગ રહીને જાતીય સંબંધ ધરાવી શકે છે. સાઉદી સમાજમાં “મિસિયાર” લગ્ન ઘણી વાર ગુપ્ત રીતે કરવામાં આવે છે, જે મોટા ભાગે પૈસાદાર અને પરંપરાગત લગ્ન કરવા માટે અસમર્થ એવા પુરુષો માટે એક વરદાનનું રૂપ લઇ રહ્યું છે, પરંતુ આ ટૂંક સમય માટે લગન કરવાની વાતને ઇસ્લામ ધર્મના પ્રતિષ્ઠિત વિવેચકોએ ખોટી ગણાવી છે. આ પ્રથા, સામાન્ય રીતે એક અસ્થાયી જોડાણ છે જેમાં પત્ની સાથે રહેવાની અને આર્થિક સહાયના કારણે આ જોડાણનો સ્વીકાર કરે છે.
અમુક કારણો જેવા કે વિધવા/તલાક થયેલી સ્ત્રીઓને બીજા લગ્ન કરવાની દાયકાઓથી ઇસ્લામ ધર્મ દ્વારા કાયદેસર રીતે મંજૂરી આપવામાં આવી છે. પરંતુ જો કોઈ સ્ત્રી પોતાના પહેલા પતિને જાણ કર્યા વગર ટૂંક સમય માટેના આ “મિસિયાર” માં જોડાણ કરે છે તો તે સ્ત્રી ઇસ્લામના નિયમોનો ભંગ કરે છે તેવું ઇસ્લામ ધર્મના ગુરુઓનું માનવું છે. જુબાનીઓ લગ્ન અને સિંગલહૂડ વચ્ચેના એક વર્ણસંકર તરીકે કેવી રીતે જોવામાં આવે છે તેના પર પ્રકાશ પાડવામાં આવે છે, બીજા ઘરની જાળવણીના તણાવ વિના બહુપત્નીત્વવિદોને ફાયદો થાય છે. કોઈ પુરુષ જો સ્ત્રીને પરંપરાગત લગ્નની પિતૃસત્તાક અપેક્ષાઓથી દૂર રાખવા માટે અપીલ કરે છે, પરંતુ જાતીય સંબંધો માટે ખોટું ધાર્મિક આવરણ મેળવવા છે છે તો આવા અપરિણીત યુગલો માટે જ ઇસ્લામ દ્વારા “મિસિયાર” પ્રતિબંધિત છે.
40 વર્ષના સાઉદી સરકારી કર્મચારીએ કહ્યું કે, “મિસિયાર આશ્વાસન, સ્વતંત્રતા અને સાથીતાની તક આપે છે જે હલાલ (ઇસ્લામની મંજૂરી) છે,” જેણે 30 વર્ષમાં સાઉદીની વિધવા સાથે બે વર્ષથી વધુ સમયથી આવા સંબંધ બાંધ્યા હતા. તેણે એએફપીને કહ્યું હતું કે, તેના અલગ બાળકો, પરંપરાગત લગ્નજીવનથી ત્રણ બાળકો છે અને તેઓ જ્યારે પણ ઇચ્છે છે ત્યારે રિયાધના ઘરે તેની મિસિયાર પત્નીની મુલાકાત લે છે. તેણે તે કહ્યું નહીં કે તેણે ગુપ્ત જોડાણથી શું મેળવ્યું. તેમણે એ પણ કહ્યું કે “મારા (સાઉદી) મિત્રની 11 ગુપ્ત મિસિયાર પત્નીઓ છે. તે છૂટાછેડા લે છે અને બીજી સાથે લગ્ન કરે છે, છૂટાછેડા લે છે અને બીજી સાથે લગ્ન કરે છે.” રિયાધમાં ઇજિપ્તની 400 વર્ષીય ફાર્માસિસ્ટ એએફપીને કહ્યું, “મિસિયારમાં, દહેજ નથી, કોઈ ફરજ નથી.”
એક વ્યક્તિએ પૂછપરછ દરમ્યાન જણાવ્યું હતું કે, “મારી પત્નીથી દૂર રહેવું મુશ્કેલ છે, હું ઇન્સ્ટાગ્રામ પર “ખટબા” મેચમેકર્સ દ્વારા મિસિયારની શોધ કરી રહ્યો હતો જેઓ 5,00,000 રિયાલ ( 1,333) ચાર્જ કરે છે, મેં તેમને મારી પસંદગી આપી: વજન, કદ, ચામડીનો રંગ, પરંતુ હજી સુધી કોઈ મેચ નથી.”
આવા લગ્ન હંમેશા ટૂંક સમય માટેના હોય છે, મોટાભાગના 14 થી 60 દિવસની વચ્ચે છૂટાછેડા સાથે સમાપ્ત થાય છે, કેટલીક મહિલાઓએ તેને અપરિચિતતામાંથી ક્ષણિક ભાગી છૂટાછેડા અથવા છૂટાછેડા અને વિધવા સ્ત્રી માટે નવી શરૂઆતની તક તરીકે સ્વીકાર્યું છે, જેઓ અન્યથા લગ્ન માટે સંઘર્ષ કરે છે. રિયાધમાં છૂટાછેડા લેવાયેલી સીરિયન મહિલાના એક નજીકના સાથીએ એએફપીને કહ્યું હતું કે,તે ગુપ્ત ગેરસમજ સંબંધમાં હતી કારણ કે તેણીને ડર હતો કે તેના પૂર્વ પતિ, સાઉદી, કાયદેસર રીતે તેના બે બાળકોની કસ્ટડી લેશે જો તેને ખબર પડે કે તેણે ફરીથી લગ્ન કર્યા છે. આવા લગ્નોની સંખ્યાનો અંદાજ લગાવવી અશક્ય છે, જેમાંના ઘણા બિનદસ્તાવેજીકૃત છે. સાઉદી મૌલવીઓ કહે છે કે આ પ્રથા 1996 થી પ્રસરી છે, જ્યારે તે સમયની ભવ્ય મુફ્તિએ, રાજ્યની સર્વોચ્ચ ધાર્મિક સત્તા, તેને ઇસ્લામિક હુકમથી કાયદેસર ઠેરવી હતી.
ઘણા લોકો ઇસ્લામિક લગ્નના મુખ્ય સિધ્ધાંતો સાથે મતભેદ હોવાના કારણે ઉગ્ર પ્રથાની માન્યતા પર સવાલ ઉભા કરે છે, જેને જાહેર ઘોષણા કરવાની જરૂર છે. જે ઇસ્લામમાં માન્ય છે જ્યાં સુધી બધી પત્નીઓને સમાન ગણવામાં આવે છે. સાઉદી ગેઝેટમાં દૈનિક 2019 ના સ્તંભમાં, કટારલેખક તારિક અલ-મૈનાએ મિસયારને “ઘણી જવાબદારી અથવા ખર્ચ વિના બહુવિધ ભાગીદારો રાખવાનું લાયસન્સ” ગણાવ્યું હતું. તેમણે લખ્યું છે, “સાઉદી પ્રેસના અહેવાલોમાં વિદેશી યાત્રામાં સાઉદી નર દ્વારા આપવામાં આવતા બાળકોની સંખ્યા પર વધતી ચિંતાઓની વાત કરવામાં આવી છે, અને તમામ વ્યવહારિક હેતુઓ માટે ત્યજી દેવામાં આવી છે.” કેટલીક મહિલાઓને સાઉદી પુરૂષોએ ખોટા સંબંધોમાં જન્મેલા બાળકોને સ્વીકારવાની ના પાડી જેથી તેના વિરુદ્ધ કોર્ટ કેસ ચલાવવાની ફરજ પડી.
રિયાધ મૌલવીનું મંતવ્ય
“એક મહિલાએ મારો સંપર્ક કર્યો અને કહ્યું: ’હું એક મિસિયાર પત્ની છું અને હવે મારા પતિ મારા બાળકને ઓળખતા નથી.” આવા પ્રહનો ને કારણે જ મિસીયર લગ્નમાં વિવાદો ઉભા થાય છે અને આ વિવાદો પર નજર કરતા ઇસ્લામ ધર્મના ગુરુઓ મિસિયારને ઇસ્લામિક ગણતા નથી. અને તેથી મહિલાઓને સામાજિક રીતે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે કે તેઓ તેમના પતિના મિસિયાર લગ્ન બાબતે જાણ રાખે.
મિસિયાર લગ્ન માટે મેચ મહિલા શોઘી આપનાર ફહદ અલુમાઇસે કહ્યું હતું કે, “તેના ગ્રાહકો મોટે ભાગે “બહુપત્નીત્વવાદી” હોય છે, તેણે સાઉદી સરકારના એક કાર્યકરની વાત કરી હતી જેણે તેની મિસિયાર સંબંધને તેની પહેલી પત્નીથી છુપાવ્યો હતો.” આ અંગે ઇસ્લામ ધર્મના મૌલાનાએ કહ્યું હતું કે, ઇસ્લામમાં 4 પત્નીઓ સુધીની કાયદેસર રીતે છૂટ છે પરંતુ શરતો જેવી કે દરેક પતિને સમાન અધિકાર સન્માન અને દરેકની જવાબદારી સરખી રીતે લેવાની હોય છે. પરંતુ સ્ત્રીઓ સાથે સંબંધ રાખ્યા બાદ તેનો બહિષ્કાર અથવા શોષણ કરવું કે ઇસ્લામ ધર્મના નિયમોની વિરુદ્ધ છે.
