આચાર્ય ચાણક્યએ પોતાની મુત્સદ્દીગીરી અને બુદ્ધિ કુશળતાને કારણે સમગ્ર નંદ વંશનો નાશ કરીને ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને સમ્રાટ બનાવ્યો હતો. મૌર્ય સામ્રાજ્યની સ્થાપનામાં તેમનું અંતિમ યોગદાન માનવામાં આવે છે. આચાર્યે અનેક રચનાઓ રચી. તે કૃતિઓમાં અર્થશાસ્ત્ર અને નીતિશાસ્ત્ર હજુ પણ ખૂબ પ્રખ્યાત છે. આચાર્યની નીતિશાસ્ત્રને લોકો ‘ચાણક્ય નીતિ’ના નામથી જાણે છે. આચાર્ય ચાણક્ય દ્વારા કહેવામાં આવેલી વાતો આજના સમયમાં પણ પ્રાસંગિક છે, આચાર્યની આ વાતોમાંથી શીખવાથી વ્યક્તિ દરેક મુશ્કેલીઓનો સરળતાથી સામનો કરી શકે છે. ચાલો જાણીએ આચાર્ય ચાણક્યની તે વસ્તુઓ શું છે ?
- કોઈ પણ વ્યક્તિ તેના પદને કારણે ઊંચો નથી હોતો, પરંતુ તે તેના ગુણોને કારણે ઊંચો હોય છે.
- જેમ એક સુવાસિત વૃક્ષ આખા જંગલને સુગંધ આપે છે, તેવી જ રીતે એક ગુણવાન પુત્ર આખા કુટુંબને ગૌરવ આપે છે.
- મૂર્ખ સાથે ક્યારેય દલીલ ન કરો કારણ કે આમ કરીને આપણે આપણો જ સમય બગાડે છે.
- ઋણ, શત્રુ અને રોગ ક્યારેય નાના નથી હોતા, તેથી તેમના નિવારણ જલદીથી થવું જોઈએ.
- જો તમે મુશ્કેલ સમયમાં પણ તમારા ધ્યેયને વળગી રહેશો તો જ ભાગ્ય તમારો સાથ આપશે.
- ભગવાન તમારો અનુભવ છે અને આત્મા એ મંદિર છે, તેથી ધ્યાનમાં રાખો કે ભગવાન તમારા મનમાં વસે છે, મૂર્તિઓમાં નહીં.
- જો તમે કોઈ વ્યક્તિની સામે બોલતા હોવ અને તે તમારી સાથે વાત કરતી વખતે અહીં-ત્યાં જોઈ રહ્યો હોય, તો તે વ્યક્તિ વિશ્વાસપાત્ર નથી.
- માણસે હંમેશા બીજાની ભૂલોમાંથી બોધપાઠ લેવો જોઈએ, જો તે પોતાના પર પ્રયોગ કરીને શીખવાની કોશિશ કરશે તો આ માટે ઉંમર ટૂંકી પડશે.
- હંમેશા નસીબ પર આધાર રાખવો યોગ્ય નથી. આવા લોકોને વેડફવામાં સમય નથી લાગતો.
- જ્યાં તમારું સન્માન ન હોય, જ્યાં માણસ પોતાની આજીવિકા ન કરી શકે, જ્યાં તમારો કોઈ મિત્ર ન હોય અને જ્યાં જ્ઞાનની વાતો ન હોય, ત્યાં તમારે ક્યારેય ન રહેવું જોઈએ.
