- OTT અને ટીવી પ્લેટફોર્મના બજેટ ઘટાડાને કારણે કન્ટેન્ટ નિર્માતાઓની અટવાયા
- ન વેચાયેલી સ્ક્રિપ્ટોનો થયો ઢગલો
રિલીઝ ન થયેલી ફિલ્મો અને સ્ટ્રીમિંગ કન્ટેન્ટના બેકલોગને કારણે કન્ટેન્ટ પ્રોડક્શન હાઉસ પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે, જેના પરિણામે નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં વેચાયેલી ઇન્વેન્ટરી રહી છે. બ્રોડકાસ્ટર્સ અને OTT પ્લેટફોર્મ બજેટ ઘટાડી રહ્યા હોવાથી ઉદ્યોગ ઘટતા સંપાદન ભાવ અને એકત્રીકરણનો સામનો કરી રહ્યો છે. આ મંદીથી એપ્લોઝ એન્ટરટેઈનમેન્ટ અને જિયો સ્ટુડિયો સહિત ઘણા સ્ટુડિયો પ્રભાવિત થયા છે, જે ફિલ્મ અને ટીવી શોના નિર્માણ બંનેને અસર કરી રહ્યા છે.
કન્ટેન્ટ પ્રોડક્શન હાઉસિસ રિલીઝ ન થયેલી ફિલ્મો અને સ્ટ્રીમિંગ કન્ટેન્ટના વધતા જતા બેકલોગનો સામનો કરી રહ્યા છે, જેના કારણે તેમની પાસે સેંકડો કરોડ રૂપિયાની ન વેચાયેલી ઇન્વેન્ટરી બાકી છે, એમ ઉદ્યોગના એક્ઝિક્યુટિવ્સેને જણાવ્યું હતું.
ટેલિવિઝન બ્રોડકાસ્ટર્સ અને OTT પ્લેટફોર્મ બજેટ ઘટાડી રહ્યા છે અને કન્ટેન્ટ રોકાણોમાં ધીમી ગતિએ વધારો કરી રહ્યા છે, આ ઉદ્યોગ પોતાને એક ક્રોસરોડ પર શોધે છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે મીડિયા ક્ષેત્રમાં ચાલી રહેલા એકત્રીકરણથી સામગ્રી નિર્માતાઓની ચિંતા વધી છે.
આ ઉદ્યોગ બેવડા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યો છે – વેચાયેલ ન હોય તેવી ઇન્વેન્ટરી અને શો અને ફિલ્મો માટે ઘટતી ખરીદી કિંમત. તેમજ ફિલ્મોના સ્ટ્રીમિંગ અધિકારોમાં 30 %નો ઘટાડો થયો છે, જ્યારે સેટેલાઇટ અધિકારોમાં 50 – 60 %નો ઘટાડો થયો છે. આ ઉપરાંત કેટલાક ટીવી નાટકોના પ્રતિ એપિસોડનો ખર્ચ લગભગ અડધો થઈ ગયો છે, જ્યારે મોટા બજેટના રિયાલિટી શોના નિર્માતાઓ બ્રોડકાસ્ટર્સ તરફથી વધતા દબાણનો સામનો કરી રહ્યા છે.
ઘણા પૂર્ણ થયેલા પ્રોજેક્ટ્સ હજુ પણ પ્રકાશિત થયા નથી, કારણ કે પ્લેટફોર્મ ખર્ચનું પુનર્મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છે, ત્યારે તેના બદલે નફાકારકતા અને ખર્ચ ઑપ્ટિમાઇઝેશન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. તેમજ એપ્લોઝ એન્ટરટેઈનમેન્ટ, JIO સ્ટુડિયો અને ZEE સ્ટુડિયો એવા સ્ટુડિયોમાં સામેલ છે જેમની પાસે વેચાયા વગરનું તૈયાર કન્ટેન્ટ છે.
“COVID પછી સ્ટ્રીમિંગ માંગમાં થયેલા વધારાથી પ્રોત્સાહિત થઈને, ઘણા કન્ટેન્ટ સ્ટુડિયોએ 2021-23 દરમિયાન કન્ટેન્ટ પ્રોડક્શનનો ધમધમાટ શરૂ કર્યો. જો કે, ઉદ્યોગને વાસ્તવિકતાનો સામનો કરવો પડ્યો કારણ કે ઉદ્યોગ એકીકરણના તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો અને સ્ટ્રીમિંગ જાયન્ટ્સ પણ તેમની કન્ટેન્ટ વ્યૂહરચનાનું પુનર્મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા હતા.” બિગિન મીડિયાના MDએ જણાવ્યું. જોકે, તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે કન્ટેન્ટ ઉદ્યોગ “વપરાશમાં સતત વધારો થવાને કારણે મજબૂત રહે છે”. ,
ઉદ્યોગના અંદાજ મુજબ, ભાષાઓમાં 150-200 મધ્યમ બજેટની ફિલ્મોને હજુ પણ સ્ટ્રીમર્સમાં ખરીદદારો મળ્યા નથી અથવા થિયેટરમાં રિલીઝ થઈ નથી, જ્યારે 40-45 વેબ સિરીઝ સ્ટ્રીમિંગ ડેબ્યૂની રાહ જોઈ રહી છે. આ દરમિયાન અસરગ્રસ્ત ફિલ્મોમાં ‘તેહરાન’ (જ્હોન અબ્રાહમ અભિનીત), ‘સર્વગુન સંપન્ના’ (વાણી કપૂર અભિનીત) અને ‘કેનેડી’ (અનુરાગ કશ્યપ દ્વારા નિર્દેશિત)નો સમાવેશ થાય છે.
તાજેતરના વર્ષોમાં આક્રમક સામગ્રી રોકાણો માટે જાણીતી આદિત્ય બિરલા ગ્રુપ-સમર્થિત એપ્લોઝ પાસે 30 સપ્ટેમ્બર, 2024 સુધીમાં રૂ. 687 કરોડની ઇન્વેન્ટરી હતી. કંપની પાસે રૂ. 150 કરોડની કિંમતની ન વેચાયેલી સામગ્રી હતી, જે ત્યારથી અડધી થઈને રૂ. 75 કરોડ થઈ ગઈ છે, એમ લોકોએ જણાવ્યું હતું.
“અમારા કન્ટેન્ટ રોકાણોમાં આગામી સીઝન, નવી શ્રેણી અને નિર્માણ અને વિકાસમાં રહેલી ફિલ્મો, ગાંધી જેવા મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ્સ અને કેટલાક પૂર્ણ થયેલા શો અને ડાયરેક્ટ-ટુ-પ્લેટફોર્મ ફિલ્મોનો સમાવેશ થાય છે. તેમજ હા, અન્ય ઘણી ફિલ્મોની જેમ, અમારી પાસે પણ વેચાયેલી ન હોય તેવી થોડી માત્રામાં ઇન્વેન્ટરી છે. જોકે, પુસ્તકો પરની ઇન્વેન્ટરીનો મોટો હિસ્સો વર્ક-ઇન-પ્રોગ્રેસ (WIP) કન્ટેન્ટ છે,” એપ્લોઝ એન્ટરટેઈનમેન્ટના ચીફ બિઝનેસ ઓફિસરે જણાવ્યું હતું.
એપ્રિલ 2023 માં, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝની માલિકીની JIO સ્ટુડિયોએ ભાષાઓ અને શૈલીઓમાં 100થી વધુ ફિલ્મો અને વેબ શોનું અનાવરણ કર્યું, જેમાં કુલ ₹2,000 કરોડના રોકાણ સાથે 18-24 મહિનામાં તેમને રિલીઝ કરવાની યોજના છે. જ્યારે તે સ્લેટનો મોટો ભાગ પ્રકાશિત થઈ ગયો છે, ત્યારે કેટલાક ટાઇટલ હજુ પણ ખરીદદારોની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
રિયાલિટી ટીવી ક્ષેત્ર પણ ખર્ચ તર્કસંગતકરણથી અસ્પૃશ્ય નથી. આ ઉપરાંત ટીવી જાહેરાતોના નબળા મુદ્રીકરણ વચ્ચે, JioStar, Banijay Asiaની માલિકીની Endemol India સાથે સક્રિય વાટાઘાટો કરી રહી છે. જેથી ખતરોં કે ખિલાડી અને બિગ બોસ હિન્દી જેવા માર્કી શોના ઉત્પાદન ખર્ચમાં ઘટાડો કરી શકાય, એમ ઉદ્યોગના આંતરિક સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
મુશ્કેલીઓ હોવા છતાં, પ્રોડક્શન હાઉસ લાંબા ગાળાના મૂલ્ય નિર્માણ પર દાવ લગાવી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, Applause IP અધિકારો જાળવી રાખવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. આશા રાખે છે કે ભવિષ્યમાં માંગમાં વૃદ્ધિ તેની સામગ્રી લાઇબ્રેરીના મૂલ્યને અનલૉક કરશે.
વિશ્લેષકોનો અંદાજ છે કે દર વર્ષે લગભગ 300 હિન્દી ફિલ્મો રિલીઝ થાય છે. જોકે, મુખ્ય સ્ટ્રીમર્સની પસંદગીને ધ્યાનમાં રાખીને, ફક્ત 30-40 હિન્દી ફિલ્મો – સામાન્ય રીતે મોટા સ્ટાર્સવાળા મોટા બજેટ પ્રોજેક્ટ્સ, સ્ટ્રીમિંગ માટે હસ્તગત કરવામાં આવી રહી છે. આના કારણે લગભગ 250 હિન્દી ફિલ્મો પાસે મર્યાદિત રિલીઝ વિકલ્પો બાકી છે, જેના કારણે તેમને ખરીદદારો માટે આક્રમક રીતે સ્પર્ધા કરવાની ફરજ પડી રહી છે. જેમાં હવે એગ્રીગેટર્સ અને સ્વતંત્ર વિતરકોનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત મધ્યમ બજેટની ફિલ્મો, જેમાં ઘણીવાર સ્ટાર પાવરનો અભાવ હોય છે. આ દરમિયાન ખાસ કરીને સંવેદનશીલ હોય છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે મધ્યમ બજેટના ટાઇટલનો વિચાર કરતી વખતે સામગ્રી ખરીદનારાઓ વધુ શૈલી-વિશિષ્ટ હોય છે.
“આપણે પરિસ્થિતિને બે દ્રષ્ટિકોણથી સમજવી પડશે – એક સ્ટ્રીમર્સ, અને બીજું થિયેટર. મને લાગે છે કે સ્ટ્રીમર્સ મધ્યમ-બજેટ ફિલ્મો ખરીદવામાં ખૂબ જ પસંદગીયુક્ત હોય છે, કારણ કે તેમના પ્લેટફોર્મ પર આવી ફિલ્મોની શોધ ઓછી હોય છે. જ્યાં સુધી થિયેટરોનો સંબંધ છે, તેમનું ધ્યાન સ્પષ્ટપણે મોટા-બજેટ અથવા તમાશા અથવા માસ ફિલ્મો પર છે. આ ઉપરાંત જે વધુ ફૂટફોલ પ્રદાન કરી શકે છે,” મુંબઈ સ્થિત પ્રોડક્શન હાઉસ કઠપુતલી આર્ટ્સ એન્ડ ફિલ્મ્સના સ્થાપકે જણાવ્યું હતું.
“મધ્યમ-બજેટ ફિલ્મોના નિર્માતાઓ માટે એક ઉકેલ એ છે કે એવા એગ્રીગેટર્સ શોધવા જે થીમ અથવા શૈલી પર આધારિત ફિલ્મોનું બંડલ કરી શકે અને તેને વેચી શકે. તેમજ આ નિર્માતાઓ સ્વતંત્ર ફિલ્મ વિતરકો સાથે પણ સહયોગ કરી શકે છે. જે વિદેશી બજારોમાં નાના પરંતુ નોંધપાત્ર પ્રદેશોમાં મધ્યમ-બજેટ ફિલ્મોનું વિતરણ કરે છે,” તેમણે ઉમેર્યું.