- સોનાને લાગે ક્યાંથી કાટ …
- રિટેલ અને સંસ્થાકીય રોકાણકારો જ નહિ કેન્દ્રીય બેંકો પણ સોના માટે મુખ્ય ખરીદદારો
સોનુ વર્ષોથી રોકાણકારો માટે સર્વ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ રહ્યો છે. તેમજ સોના પરના વિશ્વાસ અને તેના સામાજિક, ધાર્મિક મહત્વના કારણે છેલ્લા એક વર્ષમાં, ભારતમાં સોનાના ભાવ 38% વધ્યા છે, જે તે જ સમયગાળા દરમિયાન બેન્ચમાર્ક નિફ્ટી 50ના માત્ર 3% વળતરને ઓછું કરે છે. ડોલર મજબૂત હોવા છતાં સોનામાં અવિરત તેજી જોવા મળી છે, ડોલર ઇન્ડેક્સ, DXY, ગયા વર્ષે લગભગ 4% વધ્યો હતો. અહેવાલો દર્શાવે છે કે બેંક ઓફ ઇંગ્લેન્ડના ફોર્ટિફાઇડ ભૂગર્ભ તિજોરીઓ, જે સોનાની વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી ડિપોઝિટરી ધરાવે છે, તે ઝડપથી ખાલી થઈ રહી છે, કારણ કે રોકાણકારો અને કેન્દ્રીય બેંકો પીળી ધાતુની ભૌતિક ડિલિવરી શોધી રહ્યા છે.
સોનાના ભાવ પ્રતિ ઔંસ 2,940 ની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યા છે. ગયા અઠવાડિયે, યુબીએસે આગામી 12 મહિનામાં સોનાના ભાવનો અંદાજ વધારીને 3,000 પ્રતિ ઔંસ કર્યો હતો, જે અગાઉ 2,850 હતો. યુબીએસના જણાવ્યા અનુસાર, 2024 માટે કેન્દ્રીય બેંકોની ખરીદી 1,045 ટન સુધી પહોંચી ગઈ હતી, જે પાછલા બે વર્ષમાં જોવા મળેલા સ્તરની સમકક્ષ છે. અને 2011 અને 2021 વચ્ચે સરેરાશ 500 ટનની બમણી છે. સિટીગ્રુપે પણ ત્રણ મહિનાની અંદર સોના માટે તેના ભાવ લક્ષ્યને 3,000 પ્રતિ ટ્રોય ઔંસ પર અપગ્રેડ કર્યું છે કારણ કે “ટ્રમ્પ 2.0 હેઠળ સોનાનો તેજીનો બજાર ચાલુ રહેવાનું નક્કી લાગે છે”.
ટેરિફ અને વેપાર યુદ્ધો અંગેની અનિશ્ચિતતા કદાચ ભાવમાં વધારો કરી રહી છે, તેમજ અપેક્ષાઓ છે કે કોમોડિટી ફુગાવો પાછો આવશે. મજબૂત યુએસ અર્થતંત્ર અને ચીનમાં પુનર્જીવનના સંકેતો આ તારણને વેગ આપી રહ્યા છે. રોકાણકારો માત્ર અનિશ્ચિતતા અને ભૂ-રાજકીય જોખમો સામે રક્ષણ તરીકે જ નહીં, પણ ફુગાવા અને ડોલરના રક્ષણ તરીકે પણ સોના પર ભરોસો કરી રહ્યા છે. રેકોર્ડ ભાવ હોવા છતાં સોનાની તેજી અટકી રહી નથી. જાન્યુઆરીમાં, ગોલ્ડ એક્સચેન્જ-ટ્રેડેડ ફંડ્સ (ETF) ને અત્યાર સુધીનો સૌથી વધુ માસિક પ્રવાહ મળ્યો, જેમાં ₹3,751.42 કરોડનો ચોખ્ખો પ્રવાહ આવ્યો, જે ડિસેમ્બરમાં ₹640 કરોડ હતો.
ફક્ત રિટેલ અને સંસ્થાકીય રોકાણકારો જ સોનામાં નાણાં રોકી રહ્યા નથી, પરંતુ કેન્દ્રીય બેંકો પણ મુખ્ય ખરીદદારો છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના ડેટા અનુસાર, કેન્દ્રીય બેંકોએ 2024 માં સતત ત્રીજા વર્ષે 1,000 ટનથી વધુ સોનું ખરીદ્યું. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ પણ 2024 માં તેના સોનાના ભંડારમાં 72.6 ટનનો ઉમેરો કર્યો, જેનાથી ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં તેની કુલ સોનાની હોલ્ડિંગ 876.18 ટન થઈ ગઈ. 2023 માં વધારાનો ઉમેરો કુલ 18 ટન થયો. છતાં ઘણા મોટા રોકાણકારો સોનુ ખરીદવા અંગે સાવધાની રાખવાની સલાહ આપે છે.
