આજકાલ લોકો સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓથી છુટકારો મેળવવા માટે કુદરતી ઉપાયો તરફ વધુ આકર્ષિત થઈ રહ્યા છે. પહેલાના જમાનામાં જ્યારે વિજ્ઞાને આટલી પ્રગતિ કરી ન હતી ત્યારે પણ લોકો ઔષધિઓ વડે પોતાના સ્વાસ્થ્યને યોગ્ય રાખતા હતા. પરંતુ એક વાત જાણવી જરૂરી છે કે આયુર્વેદિક દવાઓના ઝડપી ફાયદા માટે તેને નિયમો અનુસાર જ લેવી જોઈએ.
આવો જાણીએ આયુર્વેદિક દવાઓનો ઉપયોગ કરતા પહેલા અને દરમિયાન કઈ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.
1.આયુર્વેદ અનુસાર, એક જ દવા બે દર્દીઓને આપી શકાતી નથી.
બે વ્યક્તિઓ છે અને બંને વ્યક્તિને એક જ રોગ છે અને તે રોગની દવા પણ એક જ છે, તો જરૂરી નથી કે તે દવા બંને વ્યક્તિને એક જ આપવામાં આવે. જો બંને વ્યક્તિને એક જ દવા આપવામાં આવે તો પણ તેમની દવાના ડોઝમાં તફાવત હોઈ શકે છે. મહત્વની વાત એ છે કે જ્યારે કોઈ દવા આપવામાં આવે છે ત્યારે જરૂરી નથી કે દરેક દવા 12 મહિના સુધી આપવામાં આવે. આ જ દવા લેવી તમારા માટે હાનિકારક બની શકે છે..
2.ઋતુ પ્રમાણે દવાઓનો ઉપયોગ
આયુર્વેદમાં ઘણી જગ્યાએ એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ઋતુને ધ્યાનમાં રાખીને દવાઓ આપવી જોઈએ. આયુર્વેદમાં ઘણી એવી દવાઓ છે જે ખાસ કરીને શિયાળામાં લેવાની મનાઈ છે અને કેટલીક દવાઓ એવી છે જે પ્રકૃતિમાં ગરમ હોય છે, તેથી તેને ઉનાળામાં લેવાની મનાઈ છે.
3.દર્દીને કબજિયાત અને અપચાની સમસ્યા ન હોવી જોઈએ
જો દર્દીને કબજિયાત, અપચાને લગતી કોઈ બિમારી હોય તો પહેલા ડૉક્ટર દ્વારા આ બાબતો પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. જો કોઈ દર્દીને કબજિયાતની સમસ્યા હોય અથવા પાચન પ્રક્રિયા બરાબર ન હોય તો દવાઓ તેનો પૂરો ફાયદો દર્દીને આપી શકતી નથી.
4 .શરીરના સ્વભાવને સમજવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
આયુર્વેદમાં ઘણી દવાઓ છે જેનો લોકો ઉપયોગ કરવા માંગે છે. જેમ કે દરેક વ્યક્તિ શિયાળામાં અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કરવા માંગે છે. જેના કારણે શારીરિક શક્તિ વધે છે, પરંતુ જરૂરી નથી કે તે દરેક માટે ફાયદાકારક હોય. તેનું કારણ એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પિત્ત સ્વભાવ ધરાવે છે અને જો તે અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કરે છે તો તેના શરીરમાં માત્ર પિત્તની જ વૃદ્ધિ થાય છે. જો તેની શારીરિક શક્તિ વધી જાય તો કબજિયાત, એસિડિટી, એસિડ પિત્ત થવા લાગશે અને તેને નુકસાન થશે. આ માટે પ્રકૃતિનું જ્ઞાન તમારા માટે ખૂબ જ જરૂરી છે.
