ન હોય…અમેરિકા કરતા ભારતમાં ડ્રાઇવિંગ કરવું સલામત

• ઝુટોબી નામની સંસ્થાના સલામત ડ્રાઇવિંગના વાર્ષિક અહેવાલમાં ભારત 49માં ક્રમે, જ્યારે અમેરિકા 51માં સ્થાને: દક્ષિણ આફ્રિકા સતત બીજા વર્ષે સૌથી ખતરનાક
• આમ તો આપણે સ્થાનિક કક્ષાએ જે રોડ રસ્તા છે તે જોખમી છે તેવું માનીને અમેરિકા કે યુરોપના રોડ રસ્તાન ભરપેટ વખાણ કરતા હોઈએ છીએ પણ નવા હાઇવે હવે આધુનિક બની રહ્યા છે. એક અહેવાલ મુજબ અમેરિકા કરતા પણ ભારતમાં ડ્રાઇવિંગ કરવું સલામત છે.

એક નવા વૈશ્વિક અહેવાલ મુજબ, માર્ગ સલામતીના સંદર્ભમાં ભારતને અમેરિકા કરતાં વધુ સુરક્ષિત માનવામાં આવ્યું છે. ઝુટોબી નામની સંસ્થાના વાર્ષિક અહેવાલમાં ભારતને 49મા ક્રમે રાખવામાં આવ્યું છે, જ્યારે અમેરિકા 51મા સ્થાને છે. દક્ષિણ આફ્રિકા સતત બીજા વર્ષે આ યાદીમાં સૌથી ખતરનાક દેશ રહ્યો છે અને 53મા ક્રમે છે. આ અભ્યાસ યુએસ સ્થિત ડ્રાઇવર તાલીમ પ્લેટફોર્મ ઝુટોબી દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં અનેક માર્ગ સલામતી પરિમાણોનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ ધોરણોમાં હાઇવે ગતિ મર્યાદા, ડ્રાઇવરો માટે બ્લડ આલ્કોહોલ સાંદ્રતા મર્યાદા અને માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ દરનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, માર્ગ સલામતીની વાત આવે ત્યારે નોર્વે સતત ચોથા વર્ષે વિશ્વનો સૌથી સુરક્ષિત દેશ રહ્યો છે.

ભારતમાં માર્ગ સલામતીમાં સુધારો

જોકે, ભારતમાં માર્ગ અકસ્માતોની સંખ્યા હંમેશા ચિંતાનો વિષય રહી છે. પરંતુ તાજેતરના વર્ષોમાં, માર્ગ સલામતી નીતિઓ અને માળખાગત સુવિધાઓમાં સુધારાને કારણે વૈશ્વિક સ્તરે તેની સ્થિતિમાં સુધારો થયો છે. કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીના નેતૃત્વમાં સરકારે માર્ગ સલામતી અંગે ઘણા કડક પગલાં લીધાં છે.આમાં વાહનોમાં છ એરબેગ ફરજિયાત બનાવવા, ડ્રાઇવિંગ ટેસ્ટને વધુ કડક બનાવવા, એક્સપ્રેસવે અને હાઇવે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિસ્તાર કરવા અને ટ્રાફિક નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે ભારે દંડ લાદવાનો સમાવેશ થાય છે. આ સુધારાઓને કારણે, ભારતના માર્ગ સલામતી રેન્કિંગમાં સકારાત્મક ફેરફારો જોવા મળ્યા છે.

ઈવીનાં અકસ્માતમાં ચિંતાજનક વધારો ગત વર્ષમાં 211 ઘટનામાં 76 લોકોનાં મોત

ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પ્રદુષણ સામે લડવામાં અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવે છે પણ ગુજરાતમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનાં અકસ્માતનાં બનાવો અત્યંત ચિંતાજનક છે. કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે મંત્રાલય દ્વારા તાજેતરમાં સંસદમાં રજૂ કરાયેલા ડેટા અનુસાર, ફક્ત 2024 માં રાજ્યમાં 211 ઈવી સંબંધિત અકસ્માતો નોંધાયા હતા. જેમાં 76 મૃત્યુ અને 188 ઘાયલ થયા હતા. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં આ વલણ ઝડપી બન્યું છે, જે ઈવી વેચાણમાં થયેલા વધારાને નજીકથી પ્રતિબિંબિત કરે છે. 2022 માં, રાજ્યમાં આવા 125 અકસ્માતો થયા હતા, જેમાં 24 મૃત્યુ અને 159 ઘાયલ થયા હતા. 2023 માં આ આંકડામાં વધારો થયો હતો, જેમાં 208 અકસ્માતોમાં 62 લોકોના મોત થયા હતા અને 234 લોકો ઘાયલ થયા હતા. નિષ્ણાતો અકસ્માતોમાં વધારા માટે અનેક પરિબળોને જવાબદાર ગણાવે છે, જેમાં ઈવી અપનાવવામાં વધુ પડતો ઉપયોગ, ઈવી–વિશિષ્ટ ડ્રાઇવિંગ ઘોંઘાટ વિશે જાગૃતિનો અભાવ અને બેટરી સંબંધિત આગની પ્રસંગોપાત ઘટનાઓનો સમાવેશ થાય છે. ભારતભરમાં ઈવી બેટરીમાં આગ લાગવાના કિસ્સાઓ નોંધાયા છે,

 જે સલામતી ધોરણો અંગે ચિંતા ઉભી કરે છે. હવામાન પરિસ્થિતિઓ પણ સલામતીની ચિંતાઓને વધારી શકે છે. એક વરિષ્ઠ આરટીઓ અધિકારીએ ધ્યાન દોર્યું કે ઉનાળા દરમિયાન બેટરી ઓવરહિટીંગની ઘણી ઘટનાઓ બનવાની શક્યતા છે. ત્યારે ઈવી વપરાશકર્તાઓએ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે, ખાસ કરીને ચાર્જિંગ પ્રથાઓ સાથે ઓવરહિટીંગનું જોખમ ઘટાડવા માટે તાપમાન ઓછું હોય ત્યારે રાત્રે ચાર્જિંગ કરવું જોઈએ, અધિકારીએ સલાહ આપી.

વૈશ્ર્વિક કક્ષાએ અકસ્માતથી મૃત્યુદર ઘટ્યો

રિપોર્ટ અનુસાર, વૈશ્વિક સ્તરે માર્ગ અકસ્માતોને કારણે મૃત્યુનો દર 1 લાખ લોકો દીઠ 8.9 થી ઘટીને 6.3 થયો છે. જે માર્ગ સલામતી પ્રત્યે વધતી જાગૃતિ અને કડક નિયમોનું સૂચક છે. જોકે, મોટાભાગના દેશોમાં ગતિ મર્યાદા અને નશામાં વાહન ચલાવવાની મર્યાદામાં કોઈ નોંધપાત્ર ફેરફાર કરવામાં આવ્યા નથી. જેના પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જાગૃતિ અભિયાન અને માર્ગ સલામતી અંગેના કડક નિયમોની અસર થઈ રહી છે.

હજુ પણ અકસ્માત ઘટાડવા ભારતમાં કડક પગલાંની જરૂર

ભલે ભારતનો ક્રમ સુધર્યો હોય, પરંતુ માર્ગ અકસ્માતોને વધુ ઘટાડવા માટે હજુ પણ ઘણા પડકારોનો સામનો કરવાની જરૂર છે. દેશમાં હજુ પણ વધુ ઝડપે વાહન ચલાવવું, ખોટી લેનમાં વાહન ચલાવવું અને સલામતીના નિયમોની અવગણના જેવી સમસ્યાઓ યથાવત છે. તેથી, વધુ સારા માર્ગ સલામતી પગલાંની જરૂરિયાત ચાલુ રહેશે. જેથી અકસ્માતો ઓછા થઈ શકે અને દેશના રસ્તાઓ વધુ સુરક્ષિત બની શકે.