2015થી 2021 સુધીના સાત વર્ષમાં 9.24 લાખ ભારતીયોએ દેશ છોડી દીધો: 2021માં 1.63 લાખ ભારતીયો વિદેશમાં સેટ થઈ ગયા
જ્યારે આપણે વિદેશમાં ત્રિરંગો જોઈએ છીએ ત્યારે ગર્વથી ભરાઈ જઈએ છીએ, આપણો દેશ આપણી માટી, આપણી બોલી અને આપણી ભાષા, આપણે વિદેશમાં આ વસ્તુઓને યાદ કરીએ છીએ. આપણા દેશમાં પ્લેન લેન્ડ થતાની સાથે જ મન ભાવુક થઈ જાય છે, આપણે આપણી માટીની માટી કપાળે લગાવીએ છીએ. સારે જહાં સે અચ્છા હિંદુસ્તાન હમારા…એટલું જ નહીં, જ્યારે રમતના મેદાનમાં તિરંગો ગર્વથી ઊગે છે, ત્યારે આપણી છાતી ગર્વથી પહોળી થઈ જાય છે, રૂંવાટા ઉભા થઈ જાય છે, એ અનુભૂતિ જ અલગ છે. જ્યારે આપણી અંદર આટલી બધી દેશભક્તિ છે તો પછી લાખો ભારતીયો દેશ કેમ છોડી રહ્યા છે.
હા, આ સવાલ એટલા માટે ઉભો થઈ રહ્યો છે કારણ કે સરકારે સંસદમાં કહ્યું છે કે ગયા વર્ષે એટલે કે 2021માં 1.63 લાખ ભારતીયોએ તેમની નાગરિકતા છોડી દીધી છે. 2015 થી 2021 સુધીના સાત વર્ષના આંકડા પર નજર કરીએ તો 9.24 લાખ ભારતીયોએ દેશ છોડી દીધો. મતલબ કે દરરોજ 350થી વધુ લોકો દેશ છોડી રહ્યા છે. જો કે, દરેક વ્યક્તિ માટે કારણ અલગ-અલગ હોઈ શકે છે, પરંતુ આટલી મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો દેશ છોડવાનું મુખ્ય કારણ શું છે?
જેમ જેમ ભારત સમૃદ્ધ થઈ રહ્યું છે તેમ તેમ વધુને વધુ નાગરિકો સીમાઓની બહાર જઈ રહ્યા છે. એક અંદાજ મુજબ 2017માં લગભગ 17 મિલિયન ભારતીયો વિદેશમાં રહેતા હતા. આમ, ભારત વિશ્વમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળાંતર કરનારાઓ માટે સૌથી મોટો સ્ત્રોત દેશ બની ગયો છે. તેનાથી પણ આગળ જઈએ તો 1990માં 7 મિલિયન ભારતીયો વિદેશમાં રહેતા હતા. તે પછી 143 ટકાનો વધારો થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતની માથાદીઠ આવક 522 ટકા વધી હતી, જે અગાઉ 1,134 થી 7,055 ડોલર થઈ હતી. આવી સ્થિતિમાં વધુ લોકો વિદેશમાં કામ કરવા વિશે વિચારવા લાગ્યા. ’બ્રેઇન ડ્રેઇન’ની ચિંતા પણ ભરપૂર છે.
શા માટે લોકો વિદેશ જઇ રહ્યા છે?
માત્ર એક મહિના પહેલા, એક બ્રિટિશ ફર્મના અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે આ વર્ષે લગભગ 8,000 કરોડપતિઓ વિદેશમાં સ્થળાંતર કરી શકે છે. ભારતમાંથી અમીરોના સ્થળાંતરનું મુખ્ય કારણ ટેક્સ સંબંધિત કડક નિયમો હોવાનું કહેવાય છે. નોંધનીય છે કે આ લોકો એવા દેશોમાં જવા માંગે છે જ્યાં પાસપોર્ટ વધુ શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે. આ સિવાય ઘણા ભારતીયો બાળકો માટે સારી જીવનશૈલી, સારું શિક્ષણ અને સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓની ઈચ્છા સાથે વિદેશમાં સ્થાયી થવા ઈચ્છે છે. ભારતીયો હવે વધુ જોખમ લઈ રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, યુવા ભારતીયો અન્ય દેશોમાં વ્યવસાય અને રોકાણની તકો શોધી રહ્યા છે.
વિદેશ જવા ઇચ્છુંક મોટાભાગના ભારતીયોનું ડ્રિમ ક્ધટ્રી અમેરિકા
એવું નથી કે તાજેતરના વર્ષોમાં ભારતીયોએ વિદેશમાં સ્થાયી થવાનું શરૂ કર્યું છે. આ સ્થળાંતર દાયકાઓથી ચાલી રહ્યું છે પરંતુ તાજેતરના વર્ષોમાં જ્યારે લોકોના હાથમાં પૈસા આવવા લાગ્યા ત્યારે વિદેશમાં સ્થાયી થવાની ઈચ્છા વધી ગઈ. સરકારે મંગળવારે લોકસભામાં જણાવ્યું કે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં 3,92,643 ભારતીયોએ તેમની નાગરિકતા છોડી દીધી છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે અમેરિકાએ સૌથી વધુ ભારતીયોને નાગરિકતા આપી છે. કોઈપણ રીતે, અમેરિકાની ભવ્ય જીવનશૈલી ’અમેરિકન ડ્રીમ’નું સપનું મોટાભાગના યુવા ભારતીયો જુએ છે.ગૃહ રાજ્ય મંત્રી નિત્યાનંદ રાયે હાજી ફઝલુર રહેમાનના પ્રશ્નના લેખિત જવાબ સાથે લોકસભામાં આંકડા રજૂ કર્યા. 2019-2021 દરમિયાન નાગરિકતા છોડનારા 3.92 લાખ લોકોમાંથી 43 ટકાથી વધુ લોકો યુએસ નાગરિક બન્યા છે. વર્ષ 2019માં 1,44,017 લોકોએ દેશ છોડ્યો જેમાં.61,683 લોકો અમેરિકામાં વસ્યા. આવી જ રીતે 2020માં 85,256 લોકોએ દેશ છોડ્યો તેમાંથી 30,828 લોકો અમેરિકામાં વસ્યા અને 2021માં 1,63,370 લોકોએ દેશ છોડ્યો તેમાંથી 78,284 લોકો અમેરિકામાં વસ્યા.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ભારતીયોને વિદેશમાં મળેલી નાગરિકતા
- ઓસ્ટ્રેલિયા- 58,391
- કેનેડામાં- 64,071
- બ્રિટન- 35,435
- રજર્મની- 6,690
- ઈટલી- 12,131
- ન્યૂઝીલેન્ડ- 8,882
- પાકિસ્તાન – 48
