Ganesh Chaturthi 2024: ઘડિયાળના યાદ અપાવે છે કે આપણે ફક્ત 2-3 દિવસ રાહ જોવી પડશે. ત્યારે દરેક ઘરમાં બાપ્પા બિરાજશે. આ સાથે સમગ્ર માયાનગરી મુંબઈ ગણેશ ચતુર્થીની ઉજવણીમાં તરબોળ થઈ જશે. વર્ષનો એ સમય આવવાનો છે જ્યારે ધૂળ નહીં પણ મોદકની મીઠી સુગંધ મુંબઈની હવામાં તરે છે. બાળક હોય કે વૃદ્ધ દરેક જણ ગણેશોત્સવના ઉત્સાહમાં ખોવાઈ જાય છે.
દેશના અન્ય ભાગોમાં ભલે ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ દરેક જણ સહમત થશે કે ગણેશોત્સવ દરમિયાન મુંબઈમાં ઉત્સાહનું સ્તર અલગ છે. લોકો તેમના ઘરોમાં ગણપતિ બાપ્પાની સુંદર મૂર્તિઓ મૂકે છે અને તેની પૂજા કરે છે એટલું જ નહીં, તેઓ મુંબઈભરમાં યોજાતી જાહેર ગણેશોત્સવ મંડળોની પૂજામાં પણ એ જ ઉત્સાહથી ભાગ લે છે.
જો તમે પણ આ વર્ષે ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે મુંબઈના પંડાલોની મુલાકાત લેવાનું નક્કી કર્યું છે, તો અમે તમને એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વાત જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. અહીં અમે તમને મુંબઈના તે 8 પંડાલ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ, જેની તમારે આ વર્ષે ગણેશોત્સવ દરમિયાન મુલાકાત લેવી જ જોઈએ.
લાલબાગ કા રાજા
દક્ષિણ મુંબઈના લાલબાગ વિસ્તારમાં ‘લાલબાગ ચા રાજા’ની પૂજા કરવામાં આવે છે. મુંબઈમાં ‘લાલબાગ ચા રાજા’ એ કોઈ પૂજા પંડાલ કે મંડળ નથી પણ મુંબઈના ગણેશોત્સવનું પ્રાણ છે. લોકો ભગવાન ગણેશના દર્શન કરવા અને પ્રસાદ લેવા માટે આખી રાત અહીં લાઈનમાં ઉભા રહે છે પરંતુ કોઈ ફરિયાદ નથી. દર વર્ષે લાખો સામાન્ય લોકોની સાથે મોટી સંખ્યામાં VIP, VVIP અને ફિલ્મ સ્ટાર્સ પણ ‘લાલબાગ ચા રાજા’ જોવા આવે છે.
GSB સેવા મંડળ
કિંગ્સ સર્કલ, મુંબઈ ખાતે GSB સેવા મંડળ દ્વારા ગણપતિ પૂજનનું આયોજન કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે અહીં મહાગણપતિની સ્થાપના કરવામાં આવે છે, જેને 295 કિલોથી વધુ ચાંદી અને 66 કિલોથી વધુ સોનાના આભૂષણોથી શણગારવામાં આવે છે. GSB સેવા મંડળના ગણપતિ પૂજા પંડાલમાં તમને કંઈક એવો અનુભવ થશે જે બીજે ક્યાંય નથી થતો. અહીંનું સમગ્ર વાતાવરણ ભક્તિમય છે.
ખેતવાડી કા ગણરાજ
‘ખેતવાડી ચા ગણરાજ’ મુંબઈના ગ્રાન્ટ રોડ સ્થિત ખેતવાડીની 12મી ગલીમાં પૂજાય છે. અહીં પરંપરાગત રીતે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ ગણેશોત્સવ મંડળની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે અહીં વર્ષોવર્ષ એક જ પ્રકારની ભગવાન ગણેશની મૂર્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે. અહીં પંડાલને સજાવવાની શૈલીમાં ફેરફાર થઈ શકે છે, પરંતુ ભગવાન ગણેશના સ્વરૂપમાં કોઈ ફેરફાર નથી. ‘ખેતવાડી ચા ગણરાજ’ને પણ ઘણા પુરસ્કારોથી નવાજવામાં આવ્યા છે.
ગણેશ ગલી મુંબઈ કા રાજા
લાલબાગ ચા રાજાથી થોડે દૂર ગણેશ ગલી ‘મુંબઈ ચા રાજા’ની પૂજા કરવામાં આવે છે. મુંબઈમાં મુલાકાત લેવા યોગ્ય ગણેશોત્સવ પંડાલ આ અન્ય એક મહાન છે. દર વર્ષે અહીં અલગ અલગ થીમ પર પંડાલ સજાવવામાં આવે છે. આ ગણેશોત્સવ મંડળની સ્થાપના આઝાદી પહેલા વર્ષ 1928માં કરવામાં આવી હતી. એવું કહી શકાય કે ગણેશ ગલી ‘મુંબઈ ચા રાજા’ ગણેશોત્સવ મંડળ માત્ર જૂનું જ નથી પણ ઐતિહાસિક પણ છે, જ્યાં દર વર્ષે લાખો ભક્તો ભગવાન ગણપતિના દર્શન કરવા આવે છે.
કેશવજી નાયક ચૌલ
મુંબઈના ગિરગાંવ સ્થિત કેશવજી નાયક ચૌલની ગણગતિ પૂજાની શરૂઆત વર્ષ 1893માં થઈ હતી. સ્વાતંત્ર્ય સેનાની બાળ ગંગાધર તિલકની પ્રેરણાથી અહીં ગણેશ ચતુર્થીની શરૂઆત થઈ હતી. એવું કહેવાય છે કે માત્ર મુંબઈમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર મહારાષ્ટ્રમાં આ પહેલું સાર્વજનિક ગણેશોત્સવ મંડળ છે. છેલ્લા 132 વર્ષથી અહીં ગણેશ ચતુર્થી ઉત્સવનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
અંધેરી કા રાજા
લાલબાગ ચા રાજા પછી, જો કોઈ ગણેશોત્સવ મંડળની વિસર્જન સરઘસ સૌથી ધૂમધામથી નીકળે છે, તો તે ‘અંધેરી ચા રાજા’ છે. આ ગણેશોત્સવની શરૂઆત વર્ષ 1966માં મુંબઈના અંધેરી વિસ્તારમાં બ્રિટિશ કંપની માટે ઈન્ડિગોનું ઉત્પાદન કરતા કામદારો/ખેડૂતો દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ ગણેશોત્સવ પંડાલમાં પણ મોટી સંખ્યામાં ફિલ્મ જગતના સ્ટાર્સ બાપ્પાના દર્શન કરવા આવે છે.
ગિરગામ કા રાજા
એવું કહેવાય છે કે ‘ગીરગાંવ ચા રાજા’ ગણેશોત્સવની શરૂઆત મુંબઈમાં બાળ ગંગાધર તિલક દ્વારા કરવામાં આવી હતી. અહીં ભગવાન ગણેશની વિશાળ માટીની મૂર્તિની 10 દિવસ સુધી પૂજા કરવામાં આવે છે. આ ગણેશોત્સવ પંડાલની વિશેષતા એ છે કે અહીં મહારાષ્ટ્રના પ્રતિકાત્મક ફેટા (પાઘડી) ભગવાન ગણેશને બાંધવામાં આવે છે. જે તેને મરાઠી પરંપરા અને સંસ્કૃતિ સાથે જોડે છે.
ચિંચપોકલી કા રાજા
મુંબઈના સૌથી પ્રખ્યાત ગણેશોત્સવ પંડાલોમાંનું એક ‘ચિંચપોકલી ચા રાજા’ છે, જેને ચિંતામણિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ચિંચપોકલીમાં આયોજિત આ ગણેશ ચતુર્થી પંડાલમાં ભગવાનના દર્શન કરવા માટે દૂર-દૂરના વિસ્તારોમાંથી ભક્તો આવતા રહે છે. અહીં માત્ર ભગવાન ગણેશની જ પૂજા કરવામાં આવતી નથી, પરંતુ લોકો પંડાલની અનોખી રચના અને સમયાંતરે કરવામાં આવતા સમાજ સેવાના કાર્યોની પણ પ્રશંસા કરે છે.
