- મુસ્લિમ લીગના નેતા મોહમ્મદ અલી ઝીણાને ભયંકર ટીબી હતું, તેમની બીમારીનું રહસ્ય ઉજાગર કરતા એક્સ-રેને બોમ્બેના એક ડોક્ટરની તિજોરીમાં ગુપ્ત રીતે રાખવામાં આવ્યો હતો
1947માં ભારત અને પાકિસ્તાનના ભાગલાને કારણે ઈતિહાસમાં સૌથી વધુ સામૂહિક વિસ્થાપન થયું હતું. જેમાં 1.2 કરોડ લોકોને અસર થઈ, 20 લાખ જેટલા લોકો મૃત્યુ પામ્યા અને ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ત્રણ યુદ્ધો થયા. લેરી કોલિન્સ અને ડોમિનિક લેપિયરના પુસ્તક ફ્રીડમ એટ મિડનાઇટ અનુસાર, મુસ્લિમ લીગના નેતા મોહમ્મદ અલી ઝીણાની બીમારીનું રહસ્ય જે તેના એક્સરેમાં છુપાયું હતું. આ એક્સરે જો જાહેર થયો હોત તો આજે હિન્દુસ્તાન અકબંધ હોત અને આટલા મોત થયા ન હોત.
આ રહસ્ય એટલું ગાઢ હતું કે વિશ્વની સૌથી અસરકારક તપાસ એજન્સીઓમાંની એક બ્રિટિશ સીઆઇડી પણ તેના અસ્તિત્વથી અજાણ હતી. આ રહસ્ય એક એક્સ-રેમાં હતું, જે ઝીણાને ટીબી હોવાનો પુરાવો હતી. ડોક્ટરોના જણાવ્યા મુજબ ઝીણા માત્ર બે કે ત્રણ વર્ષ જીવી શકે તેમ હતા.આ એક્સરે સીલબંધ કવરમાં બોમ્બેના ચિકિત્સક ડો. જે.એ.એલ. પટેલને સોંપવામાં આવ્યો હતો. આ એક્સરે પટેલની ઓફિસની તિજોરીમાં રાખવામાં આવ્યું હતું.
મુસ્લિમ લીગના તત્કાલીન પ્રમુખ ઝીણા, જેમણે મુસ્લિમો માટે અલગ વતન માંગ્યું હતું, 1947માં ક્ષય રોગથી મૃત્યુ પામ્યા હતા અને તેમના ડોક્ટરને આશા ન હતી કે તેઓ છ કે સાત મહિનાથી વધુ જીવશે. આખરે, ભાગલાના લગભગ એક વર્ષ પછી 11 સપ્ટેમ્બર, 1948ના રોજ તેમનું અવસાન થયું. તેમની માંદગી એક એવું રહસ્ય હતું જેને ઝીણાએ વિભાજન સુધી કાળજીપૂર્વક છુપાવ્યું હતું. જો આ જાહેર થયું હોત, તો વિભાજન ટાળી શકાયું હોત. કારણકે તેઓ થોડા સમયમાં જ મૃત્યુ પામવાના છે તે વાત જો ઉજાગર થઈ ગઈ હોત તો કોઈ પણ તેઓની નેતાગીરી ઉપર વિશ્વાસ ન કરત. ઉપરાંત તેઓની માંગ પણ સ્વીકારવામાં આવત નહીં.
જિન્ના ગણતરી કરતા હતા તેટલા ઠંડા હતા. કોંગ્રેસના નેતા સરોજિની નાયડુએ એકવાર મજાકમાં કહ્યું હતું કે તેમને તેમની હાજરીમાં ફર કોટની જરૂર છે. નેહરુને લાગ્યું કે ઝીણામાં સંસ્કારી મનનો અભાવ છે, જ્યારે ગાંધીએ તેમને પાગલ અને દુષ્ટ પ્રતિભાશાળી કહ્યા.
કોલિન્સ અને લેપિયર લખે છે કે ઝીણા પહેલાથી જ ફેફસાની બિમારીથી પીડિત હતા. તેને વારંવાર બ્રોન્કાઇટિસનો હુમલો આવતો હતો અને તેનું શરીર એક રીતે પોકળ બની ગયું હતું. તેઓ લાંબુ ભાષણ આપીને તે કલાકો સુધી હાંફતા રહેતા હતા. 1946 ના અંતમાં, ઝીણા ફરી એકવાર બ્રોન્કાઇટિસથી પીડાય છે. તે સમયે તે શિમલામાં હતા. ઝીણાની બહેન ફાતિહાએ તરત જ તેમને બોમ્બે જવાની ટ્રેનમાં બેસાડ્યા. પરંતુ રસ્તામાં તેની તબિયત બગડી. પરિસ્થિતિ એવા તબક્કે પહોંચી કે ડો.પટેલને તાત્કાલિક આવવાનો સંદેશો મોકલવો પડ્યો. બોમ્બે પહોંચતા પહેલા જ ડો. પટેલ ઝીણાના ડબ્બામાં પ્રવેશ્યા અને સમજ્યા કે ઝીણાની હાલત અત્યંત નાજુક બની ગઈ છે.
ડો. પટેલે ઝીણાને કહ્યું કે જો તેઓ બોમ્બેમાં તેમનું સ્વાગત કરવા ઉભેલી વિશાળ ભીડમાંથી પસાર થવાનો પ્રયત્ન કરશે તો તેમને ત્યાં મારી નાખવામાં આવશે. તેથી તેને બોમ્બે પહેલા એક નાનકડા સ્ટેશન પર ઉતારી દેવામાં આવ્યા અને સીધા હોસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યો. કોલિન્સ અને લેપિયર લખે છે કે અહીં જ ડો. પટેલને ઝીણા બીમારી વિશે પહેલીવાર ખબર પડી હતી.
