પીઆઈએલની સુનાવણી કરતી વખતે, સુપ્રીમ કોર્ટે ગેરકાયદેસર ધર્માંતરણની ખરાબ અસરો અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી, ચેતવણી આપી કે તે ધાર્મિક સ્વતંત્રતા અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના મૂળભૂત અધિકાર માટે ખતરો હોઈ શકે છે. લાંબા સમયથી ગેરકાયદે ધર્માંતરણમાં સામેલ દળોની આક્રમક વ્યૂહરચના અને તેની ખરાબ અસરો સામે આવી રહી છે. કાશ્મીરમાં બે શીખ યુવતીઓનું બળજબરીથી ધર્માંતરણ, પંજાબમાં મિશનરીઓ દ્વારા થઈ રહેલા ધર્માંતરણ, ગુરુગ્રામ અને લોનીમાં બહેરા-મૂંગા બાળકોના ધર્માંતરણ જેવી ઘટનાઓથી આખો દેશ ખળભળાટ મચી ગયો છે.
લખનૌમાં સુફિયાને તેની ગર્લફ્રેન્ડ નિધિ ગુપ્તાને ચોથા માળેથી ધક્કો માર્યો કારણ કે તેણે ઇસ્લામ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ભારત 1300 વર્ષથી બળજબરીથી ધર્માંતરણની આ હાલાકીનો સામનો કરી રહ્યું છે. પહેલા ધર્માંતરણ માત્ર બળ અને લોભથી થતું હતું, પરંતુ હવે ધર્માંતરણ અનેક ભ્રામક રીતે થઈ રહ્યું છે. વિદેશમાંથી મળનારી મોટી રકમ પણ આ પડકારને જટિલ બનાવી રહી છે. તેનો સામનો કરવા માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો અને સમાજે સાથે મળીને કામ કરવું પડશે. આ માટે દેશવ્યાપી ઠરાવ જરૂરી છે.
બળજબરીથી ધર્માંતરણના રાષ્ટ્રવ્યાપી કાવતરાને રોકવાની સૌથી મહત્વની જવાબદારી કેન્દ્ર સરકારની છે. કોર્ટે પણ કેન્દ્ર પાસેથી જ અપેક્ષા રાખી છે. 1995માં સરલા મુદગલ કેસમાં પણ સુપ્રીમ કોર્ટે આને રોકવા માટે કેન્દ્રીય કાયદાની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી હતી. આઝાદી પછી કેટલીક રાજ્ય સરકારોએ આ દિશામાં પગલાં લીધાં પરંતુ મતબેંકની રાજનીતિએ રાષ્ટ્રીય હિતની અવગણના કરી.
એક વાત એ પણ સમજવી પડશે કે સદીઓથી ચાલી આવતી આ જટિલ સમસ્યાનો ઉકેલ માત્ર કાયદો બનાવીને નહીં આવે. દેવલ ઋષિ, સ્વામી વિદ્યારણ્ય, રામાનુજાચાર્ય, રામાનંદ, ચૈતન્ય મહાપ્રભુ, ગુરુ તેગ બહાદુર, ગુરુ ગોવિંદ સિંહ, સ્વામી વિવેકાનંદ, સ્વામી દયાનંદ, સ્વામી શ્રદ્ધાનંદ, સ્વામી ચિન્મયાનંદ વગેરે અનેક સંતો અને મહાપુરુષોએ આ અંગે જનજાગૃતિ કરી અને તોફાન અટકાવ્યા છે. અત્યારે પણ અનેક ઋષિ-મુનિઓ અને ચિંતકો આ દિશામાં સાર્થક પગલાં ભરી રહ્યા છે. કથાઓ અને પ્રવચનો દ્વારા જનજાગૃતિ, દરેક જિલ્લાને અપનાવીને ધર્માંતરણના ષડયંત્રોને રોકવા માટેનું મહા અભિયાન એ સમયની જરૂરિયાત છે. આજે સમગ્ર વિશ્વના ધર્માંતરિત સમાજમાં પોતાના મૂળ સાથે જોડાવા માટે સ્વયંભૂ અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. ભારત પણ આનાથી અછૂત નથી. પરંતુ સમાજની અનિચ્છા આમાં અવરોધ બની જાય છે. બાકીના સમાજ સાથે રોટલી અને દીકરીનો સંબંધ ઝડપથી સ્થાપિત થતો નથી.
