ભારતીય નૌકાદળનો ઇતિહાસ

ભારતીય નૌકાદળનો ઇતિહાસ 1612 માં શોધી શકાય છે જ્યારે શ્રેષ્ઠ સુકાનીનઓ તેમનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને પોર્ટુગીઝને હરાવ્યા હતો. બ્રિટિશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીએ સુરત (ગુજરાત) પાસે નાના- મોટા

સ્વાલ્કલી બનાવી રાખવા મજબુર કાર્ય યુદ્ધ જહાજો પ્રથમ સ્ક્વોડ્રન 5 સપ્ટેમ્બર, 1612માં મળી. જે પછી ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીની નૌકાદળ કહેવામાં આવી. જેને તાપી,ખંભાતની ખાડી,નર્મદા નદી પરના ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના વ્યાપારની સુરક્ષા કરવાનું કાર્ય આપેલ હતું. આ સૈન્ય દળોના અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓએ અરબી, પર્શિયન અને ભારતીય દરિયાકિનારાના સર્વેમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.

જોકે બોમ્બે 1662 માં બ્રિટિશ સોંપી દેવામાં આવી હતી, તેમણે ફેબ્રુઆરી 8, 1665ના રોજ તેમળે પોતાનો કબ્જો કરી લીધો. સપ્ટેમ્બર 27, 1668 ના પરિણામે, ઈસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના મરીન ફોર્સ પણ બોમ્બેના વેપારના રક્ષણ માટે જવાબદાર બન્યા.1686 સુધીમાં, આ દળનું નામ બદલીને બોમ્બે મરીન કરવામાં આવ્યું હતું, બ્રિટીશ કોમર્સ મુખ્યત્વે બોમ્બે ખસેડવામાં આવ્યું હતું. આ દળે અનન્ય સેવા પૂરી પાડી હતી અને માત્ર પોર્ટુગીઝ, ડચ અને ફ્રેન્ચ સાથે લડ્યા નહોતા, અને વિવિધ દેશોમાં ઘુસડખોરી કરતા ડાકુઓ સાથે લડ્યા હતા. બોમ્બે મરીન મરાઠા અને સીદીસ સામેના યુદ્ધમાં ભાગ લીધો હતો અને 1824 માં બર્મા યુદ્ધમાં ભાગ લીધો હતો.

1830 માં બોમ્બે મરીનને દરેક મુખ્ય પ્રવાહની ભારતીય નૌકાદળનું નવું નામ આપવામાં આવ્યું હતું. એડન બ્રિટિશ અને સિંધુ નાના વહાણનો કાફલો ફાઉન્ડેશન દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યા બાદ, નેવીની પ્રતીબધ્ધતા વધી. 1840 માં કૂદકે ને ભૂસકે અને ચાઇના માં યુદ્ધ તેની ડિપ્લોયમેન્ટ દ્વારા થયો હતો, તેમના કૌશલ્ય પૂરતી પુરાવા છે.નેવીની તાકાત વધતી જ રહી છે, તેમ છતાં, આગામી કેટલાક દાયકાઓમાં તેના નામમાં ઘણા ફેરફારો થયા છે. તેનું નામ 1863 થી 1877 સુધી બોમ્બે મરીન રાખવામાં આવ્યું હતું, તે પછી તે સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભારતીય મરીન બન્યું. આ સમય, મરીન ફોર્સ, અધીક્ષક, પૂર્વ વિભાગ અને અરબી સમુદ્રના અધીક્ષક હેઠળ મુંબઇ માં બંગાળ પશ્ચિમી વિભાગ ખાડી હેઠળ કલકત્તા સ્થિત બે વિભાગો. સેવાઓ પૂરી માન્યતા વિવિધ મિશન શીર્ષક 1892 માં રોયલ ઇન્ડિયન મરીન બદલવામાં આવ્યો, જે તે સમયે તે 50 કરતાં વધુ જહાજો દ્વારા હાજરી આપી હતી દરમિયાન થયું હતું.

પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ રોયલ ઇન્ડિયન મરીન માઈન્વીપર્સ દરમિયાન પેટ્રોલિંગ જહાજો અને લશ્કરી તેઓ મુખ્યત્વે વાહક કાફલો સાથે કામગીરી પેટ્રોલિંગ  સમયે જ્યારે તે બોમ્બે અને અડન ખાણો મળી હતી, સૈનિકો વહન અને ઇરાક, ઇજીપ્ટ અને પૂર્વ આફ્રિકા યુદ્ધભંડાર લઇ જવા માટે ઉપયોગ થતો હતો.પહેલા બારતીય તરીકે સુબેદાર લેફ્ટનન્ટ ડી.એન. મુખરજી 1928 માં એન્જિનિયર અધિકારી તરીકે રોયલ ઇન્ડિયન મરીનમાં જોડાયા હતા.

1934 માં, રોયલ ઇન્ડિયન મરીન રોયલ ભારતીય નૌકાદળ પુનર્ગઠન કરી હતી, અને તેમની સેવાઓ બદલ 1935 માં કિંગ્સં રંગ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. બીજા વિશ્વયુદ્ધના આગમન પછી, આઠ યુદ્ધપત્રો રોયલ ઇન્ડિયન નેવીમાં ઉમેરવામાં આવ્યા હતા. યુદ્ધના અંત સુધીમાં તેઓની સંખ્યા 117 જહાજો વધારો થયો હતો અને તે 30,000 કર્મચારીઓ  વિવિધ કાર્યવાહી કરતા જોવા મળી હતી.ભારત દ્વારા સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવા માટે રોયલ ઇન્ડિયન નેવીમાં તટીય રક્ષા માટે ૩૨ ઉપાયોગી જુના જહાંજોઅને 11000 અધિકારીઓ અને કર્મચરીઓ જોડાયા હતા.જેમાં આઈ.ટીએસ.હોલ,સીઆઈઈઈ આઝાદી મળી ત્યારથી, પ્રથમ કમાન્ડર ઈન ચીફ હોવાથી લાવવામાં આવ્યા હતા.

ઉપસર્ગ ‘રોયલ’ 26 જાન્યુઆરી, 1950 ના ભારતના ગણતંત્ર તરીકે રચના કરવામાં દૂર કર્યું હતું. ભારતીય નૌકા દળના પહેલા કમાન્ડર એન્ડ ચીફ એડમીરલ સર એડવર્ડ પેરી કેસીબી પ્રસાસન 1951 માં વહીવટ એડમિરલ સર માર્ક પીજી,કેબીઈ,સીબી,ડીએસઓને સોપી દીધી પીજી પણ  1955 માં નેવી પ્રથમ ચીફ બન્યા હતા અને વાઇસ એડમિરલ એસએચ કારલીલી,સીબી,ડીએસઓ આવ્યા હતા.

22 એપ્રિલ, 1958 ના રોજ વાઇસ એડમિરલ આરડી કટારી નેવીના પ્રથમ ભારતીય વડા તરીકેની પદ સંભાળ્યો હતો.