વિશ્વના ૧૯૯ દેશોમાં થયેલા માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યું અંગેના સર્વેમાં ભારત પ્રથમ નંબરે રહ્યું: વાહનની પૂરઝડપ, ડ્રાઈવીંગના નિયમો અંગે બેદરકારી અને નશામાં થતા ડ્રાઈવીંગથી માર્ગ અકસ્માતોની સંખ્યામાં વધારો થતો હોવાનો અહેવાલ
વિકસતા જતા આપણા દેશમાં નવી નવી ટેકનોલોજીના વાહનો આવતા જાય છે. આવા નવી ટેકનોલોજીના વાહનોમાં માત્ર સેકન્ડોમાં તેજ ગતિ પકડી શકાય છે પરંતુ આવા વાહનો ચલાવવા માટે જોઈતા સારા રસ્તા સહિતની યોગ્ય માળખાકીય સુવિધાઓનો અભાવ જોવા મળી રહ્યો છે.
યોગ્ય સુવિધા વગરના માર્ગો પરથી પૂર ઝડપે પસાર થતા વાહનોના કારણે દર વર્ષે દેશમાં માર્ગ અકસ્માતોનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે. માર્ગ અકસ્માતોનાં વધતા પ્રમાણ માટે વાહન ચાલકોના ડ્રાઈવીંગના નિયમો અંગેની બેદરકારી પણ કારણભૂત મનાય છે. ગત એક વર્ષમાં જ દેશમાં ૧.૫ લાખ લોકોનાં માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયાનું એક સરકારી અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
કેન્દ્રના માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે મંત્રાલયે તાજેતરમાં ૨૦૧૮માં ભારતમાં માર્ગ અકસ્માતો અંગેનો એક અહેવાલ જારી કર્યો હતો, જે દર્શાવે છે કે ગયા વર્ષે માર્ગ અકસ્માતોની સંખ્યામાં ૨૦૧૭ની તુલનામાં ૦.૪૬%નો વધારો થયો છે.
વર્ષ ૨૦૧૮માં દેશના રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં કુલ ૪,૬૭,૦૪૪ માર્ગ અકસ્માત નોંધાયા હતા. જેમાં ૧,૫૧,૪૧૭ લોકોનાં મોત થયા છે અને ૪,૬૯,૪૧૮ વ્યક્તિઓને ઇજાઓ પહોંચી હતી. માર્યા ગયેલા લોકોમાં ઓવર-સ્પીડિંગનો હિસ્સો ૬૪..૪% હતો. ૧૦૦ અકસ્માતોમાં મૃત્યુ પામેલા વ્યક્તિઓની સંખ્યા દ્વારા માપવામાં આવેલા માર્ગ અકસ્માતની ગંભીરતા, કરતા ૨૦૧૮ માં ૦.૬ ટકા પોઇન્ટનો વધારો જોવા મળી છે.
વર્લ્ડ રોડ સ્ટેટિસ્ટિક્સ, ૨૦૧૮ માં નોંધાયેલા ૧૯૯ દેશોમાં માર્ગ અકસ્માત મૃત્યુની સંખ્યામાં ભારત પ્રથમ ક્રમે છે, ત્યારબાદ ચીન અને અમેરિકા છે. રોડ સેફ્ટી ૨૦૧૮ પર ડબ્લ્યુએચઓ વૈશ્વિક અહેવાલ મુજબ, વિશ્વમાં અકસ્માત સંબંધિત મૃત્યુઓમાં ભારતનો હિસ્સો લગભગ ૧૧% જેટલો છે. રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો કે જે કુલ માર્ગ નેટવર્કના ૧.૯૪ ટકા છે, જે ૨૦૧૮ માં કુલ માર્ગ અકસ્માતમાં ૩૦.૨ ટકા અને મૃત્યુના ૩૫.૭ ટકા જેટલા છે.
રાજ્ય હાઇવે જે માર્ગની લંબાઈના ૨.૯૭% જેટલા છે તે અકસ્માતમાં મૃત્યુના અનુક્રમે ૨૫.૨ ટકા અને ૨૬.૮ ટકા જેટલો છે. આ અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તમિળનાડુ અને ઉત્તરપ્રદેશમાં વર્ષ ૨૦૧૮માં ક્રમશ માર્ગ અકસ્માત સર્જાતા સૌથી વધુ માર્ગ અકસ્માત અને મૃત્યુ થયા છે.
સતત ત્રણ વર્ષથી, ૧૮ – ૪૫ વર્ષની વય જૂથના યુવાન પુખ્ત લોકો માર્ગ અકસ્માતનો ભોગ બનનારા લોકોમાં લગભગ ૬૯.૬ ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. ૧૮-૬૦ના વર્કિંગ વય જૂથના માર્ગ અકસ્માતનાં કુલ મૃત્યુમાં ૮૪.૭ ટકા હિસ્સો છે. રસ્તાની ખોટી બાજુએ ડ્રાઇવિંગને લગતા ટ્રાફિકના ઉલ્લંઘનોમાં અકસ્માતને લગતા મૃત્યુમાં ૮.૮% નો સમાવેશ થાય છે. દારૂના નશામાં ડ્રાઇવિંગ સાથે થયેલા મૃત્યુમાં મોબાઇલ ફોન ઉપયોગ ૨.૪% જેટલો છે, જે માર્યા ગયેલા લોકોમાં ૨.૮% છે.
