- ફાઇટર જેટ તેજસ ઉડાડનાર પ્રથમ મહિલા પાઇલટની કહાની
- આ કારણે 33 વર્ષની ઉંમર સુધી ન બની માતા
હાલમાં ભારતીય વાયુસેનામાં ફાઇટર જેટ ઉડાવતી માત્ર 20 મહિલા પાયલટ છે. તેમાંથી એક મોહના સિંહ જીતવાલ છે, જેના પર આખો દેશ ગર્વ કરે છે. IAF સ્ક્વોડ્રન લીડર મોહના સિંહ (33) ફાઇટર જેટ LCA તેજસ ઉડાડનાર પ્રથમ મહિલા પાઇલટ છે.
મોહના સિંહ માટે ભારતીય વાયુસેનામાં મહિલા ફાઇટર પાઇલટ બનવું કેટલું મુશ્કેલ હતું? મોહના સિંહ કોની સાથે લગ્ન કરે છે? તેજસ સિવાય, મોહના સિંહે અત્યાર સુધી બીજા કયા ફાઇટર પ્લેન ઉડાવ્યા છે? મહિલા દિવસ 2025 ના અવસર પર જાણીએ તેમના વિશે…
મોહના સિંહનો જન્મ, ગામ અને પરિવાર
- જન્મ- ૨૨ જાન્યુઆરી ૧૯૯૨
- ગામ-જીતરવાલોં કી ધાની, ગામ પાપડા, ઝુનઝુનુ રાજસ્થાન
- પિતા- પ્રતાપ સિંહ જીતરવાલ, ભારતીય વાયુસેનામાંથી માસ્ટર વોરંટ ઓફિસર તરીકે નિવૃત્ત.
- માતા- મંજુ સિંહ, એરફોર્સ સ્કૂલમાંથી VRS
- બહેન- નંદિની સિંહ, પુણે સ્થિત એક કંપનીમાં મેનેજર.
- લગ્ન – ૧૪ નવેમ્બર ૨૦૨૧
- પતિ- મોહિત સિંહ, ઉદ્યોગપતિ, દિલ્હી
- દાદા – શ્રીકિશન, ભૂતપૂર્વ કોમર્શિયલ ફ્લાઇટ પાઇલટ
- દાદા – લાન્સ નાયક લાડુ રામ, ૧૯૪૮ના યુદ્ધમાં શહીદ થયા.
મોહના સિંહ પરિવારમાંથી સેનામાં ત્રીજી પેઢી છે.
પ્રતાપ સિંહે કહ્યું, ‘મેં 37 વર્ષ સુધી ભારતીય વાયુસેનામાં સેવા આપી. ૩૧ મે ૨૦૨૧ ના રોજ દિલ્હીથી નિવૃત્ત થયા. મારા પહેલા, મારા પિતા ભારતીય સેનામાં હતા અને હવે મોહના સિંહ પરિવારની ત્રીજી પેઢી છે. દીકરીને ભણવા અને પ્રગતિ કરવા માટે છૂટ આપી. પરિણામે, આજે તે ભારતીય વાયુસેનાના ફાઇટર પ્લેન તેજસ ઉડાવે છે. મને ગર્વ છે કે મારી પુત્રી મોહના સિંહે કૌટુંબિક પરંપરાને આગળ ધપાવી છે અને સેનાને પોતાની કારકિર્દી તરીકે પસંદ કરી છે.
પિતા કહે છે કે શાળાના દિવસોમાં, તેમની પુત્રી મોહના સિંહ એટલી હોશિયાર વિદ્યાર્થી નહોતી કે જે વર્ગમાં પ્રથમ સ્થાન મેળવે. મોહના સિંહ એક એવરેજ વિદ્યાર્થી હતી અને શાળામાં 80 થી 85 ટકા માર્ક્સ મેળવતી હતી.
એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યા પછી, છ મહિના એક ખાનગી કંપનીમાં કામ કર્યું. આ સમય દરમિયાન, તેણીએ ભારતીય વાયુસેનામાં જોડાવા માટે પરીક્ષાઓ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. ભારતીય વાયુસેનામાં પસંદગી થયા પછી, મોહના સિંહે પૂછ્યું કે હવે મારે શું કરવું જોઈએ? મારે કઈ વિંગમાં જવું જોઈએ? પછી મોહના સિંહે પોતાના દિલની વાત સાંભળી અને ફાઇટર પાઇલટ બનવાનું નક્કી કર્યું.
મોહના સિંહનું વર્તમાન પોસ્ટિંગ
મોહના સિંહનું હાલનું પોસ્ટિંગ ગુજરાતમાં છે. તે ત્યાં તેજસ ઉડાવે છે, જ્યારે તેની સાથી મહિલા ફાઇટર પાઇલટ ભાવના કંથ અને અવની ચતુર્વેદી હાલમાં પશ્ચિમી રણમાં તૈનાત છે અને સુખોઈ 30MKI ફાઇટર એરક્રાફ્ટ ઉડાવે છે.
૧૮ જૂન, ૨૦૧૬ ના રોજ, રાજસ્થાનના મોહના સિંહ, બિહારના દરભંગાના ભાવના કંથ અને મધ્યપ્રદેશના રેવાની અવની ચતુર્વેદી ભારતીય વાયુસેનામાં પ્રથમ મહિલા પાઇલટ તરીકે જોડાયા.
ચાર વર્ષ સુધી માતા ન બનવાની સલાહ
જ્યારે મોહના સિંહ, ભાવના કંથ અને અવની ચતુર્વેદીને ભારતીય વાયુસેનાના ફાઇટર સ્ટ્રીમમાં તૈનાત કરવામાં આવી હતી, ત્યારે તેમને આગામી ચાર વર્ષ સુધી માતા ન બનવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી જેથી તેમની તાલીમ પર પ્રતિકૂળ અસર ન પડે. આ કારણે મોહના સિંહ પણ અત્યાર સુધી માતા બની શકી ન હતી.
૧૯૯૨માં જન્મેલી મોહના સિંહ ૨૪ વર્ષની ઉંમરે ફાઇટર પાઇલટ બની હતી. ૨૦૨૧ માં ૨૯ વર્ષની ઉંમરે લગ્ન કર્યા. હાલમાં, મોહના સિંહ 33 વર્ષના છે. કોઈ બાળક નથી. મોહના સિંહ દિલ્હીમાં સોલાર પ્લાન્ટનો વ્યવસાય કરે છે.
