કેરીનું નામ સાંભળતા જ મોઢામાં પાણી આવી જતું હોઈ છે.ઉનાળાની ઋતુ છે અને આ સમયે દેશમાં કેરીનો વપરાશ વધી જાય છે. બજારમાં અનેક પ્રકારની કેરીઓ ઉપલબ્ધ છે. ઘણા લોકો કેરીને ખૂબ જ ઉત્સાહથી ખાતા હોય છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કેલ્શિયમ કાર્બાઈડનો ઉપયોગ સમય પહેલા કેરીને પાકવા માટે કરવામાં આવે છે.
ફળોને પકવવા માટે કેલ્શિયમ કાર્બાઈડના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ છે, છતાં તેનો ઉપયોગ થાય છે. તેને જોતા FSSAI પણ એલર્ટ થઈ ગયું છે. ફ્રુટ હેન્ડલર્સને કેલ્શિયમ કાર્બાઈડનો ઉપયોગ ન કરવા ચેતવણી આપવામાં આવી છે. નિયમોનું પાલન ન કરનાર સામે કાર્યવાહી કરવા પણ કહેવામાં આવ્યું છે.
FSSAI એ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના ખાદ્ય સુરક્ષા વિભાગોને આ ગેરકાયદેસર કેમિકલનો ઉપયોગ કરનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. FSSAIનું આ પગલું ગ્રાહકોના સ્વાસ્થ્યની સુરક્ષા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. દરમિયાન, કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ શું છે અને તે સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે નુકસાન પહોંચાડે છે તે જાણવું પણ જરૂરી છે.
કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ શું છે
કેલ્શિયમ કાર્બાઈડ એક પ્રકારનું કેમિકલ છે. તેનો ઉપયોગ કોઈપણ ફળને ઝડપથી પકવવા માટે થાય છે. આ રસાયણ ફળોના ભેજને સૂકવી નાખે છે અને તેમાં ઇથિલ નામનો ગેસ ઉત્પન્ન કરે છે. આ ગેસ ફળોની અંદર ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે અને એવું વાતાવરણ બનાવે છે કે ફળો સમય પહેલા પાકી જાય છે. કેલ્શિયમ કાર્બાઈડના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ છે, પરંતુ તેનો ઉપયોગ વધુ નફો મેળવવા માટે થાય છે. જેના કારણે ફળો નિર્ધારિત સમય પહેલા પાકી જાય છે અને ફળો ઝડપથી બજારમાં પહોંચી જાય છે.
તે સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે નુકસાન કરે છે
કેલ્શિયમ કાર્બાઈડથી પકવેલી કેરી ખાવાથી ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આનાથી વારંવાર તરસ લાગવી, ચક્કર આવવા, નબળાઈ અને ખોરાક ગળવામાં મુશ્કેલી જેવી ગંભીર સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આના કારણે લીવર અને કિડનીની બીમારીનો પણ ખતરો રહે છે. કેલ્શિયમ કાર્બાઈડ એક કેમિકલ હોવાથી જો તે લાંબા સમય સુધી કોઈપણ સ્વરૂપે શરીરમાં જાય તો કેન્સર થવાનો ખતરો રહે છે.
વિકલ્પ શું છે
FSSAI એ ભારતમાં ફળો પકવવા માટે ઇથિલિન ગેસના ઉપયોગને મંજૂરી આપી છે. ઇથિલિન એ કુદરતી હોર્મોન છે જે ફળોના પાકવાની પ્રક્રિયાને નિયંત્રિત કરે છે. આ ગેસનો ઉપયોગ પાક, વિવિધતા અને પાકને આધારે 100 પીપીએમ (100 μl/L) સુધીની સાંદ્રતામાં થઈ શકે છે. ઇથિલિનનો ઉપયોગ ફળોને કુદરતી રીતે પાકવામાં મદદ કરે છે અને તે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક પણ નથી. કેન્દ્રીય જંતુનાશક બોર્ડ અને નોંધણી સમિતિ (CIB&RC) એ પણ કેરી અને અન્ય ફળોને પકવવા માટે Ethephon 39% SL નામના રસાયણના ઉપયોગને મંજૂરી આપી છે.
