ભૂટાન 38,394 ચોરસ કિલોમીટરનો એક નાનો પાડોશી દેશ, જે ભારતની ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં આવેલો છે. તે વિસ્તારમાં કેરળ કરતાં પણ નાનો છે. હિમાલયના આ સુંદર દેશની કુલ વસ્તી લગભગ 7.27 લાખ છે. ભૂટાનની સેનાનું નામ રોયલ ભૂટાન આર્મી છે. તેની સ્થાપના 64 વર્ષ પહેલા 1958માં થઈ હતી. તેનું મુખ્ય મથક ભૂટાનની રાજધાની થિમ્પુના લંગટેનફુમાં છે.
ભૂટાનના રાજા જિગ્મે ખેસર નામગ્યેલ વાંગચુક આ સેનાના સર્વોચ્ચ કમાન્ડર-ઇન-ચીફ છે. જ્યારે, સેના પ્રમુખ બટુ શેરિંગ છે. અહીં સેનામાં જોડાવા માટે લઘુત્તમ વય મર્યાદા 18 વર્ષ છે. લોકો સ્વેચ્છાએ ભરતી થવા જાય છે. હાલમાં રોયલ ભૂટાન આર્મીમાં 5 હજાર સૈનિકો છે. જે દેશની અલગ-અલગ સરહદો પર તૈનાત છે.
આ સિવાય, ત્યાં રોયલ બોડીગાર્ડ્સ છે, જે રાજા અને તેના શાહી પરિવારનું રક્ષણ કરે છે. ભૂટાનમાં લોકો પરિવારના એક બાળકને દિલથી સેનામાં મોકલે છે. આ સિવાય રોયલ ભૂટાન પોલીસની મદદ માટે લોકો પણ આગળ આવે છે.
ભારત સાથે સારા સંબંધોને કારણે ભૂતાનની સેનાને તાલીમ અને હથિયારોની મદદ મળે છે. ચીની આર્મી પીપલ્સ લિબરેશન આર્મીએ 1950 માં તિબેટ પર પોતાનો કબજો વધારવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારબાદ ભારતે તિબેટમાં રોયલ ભૂટાન આર્મી શરૂ કરવામાં મદદ કરી. ત્યારબાદ 1958માં શાહી સરકારે 2500 સૈનિકોની સેના તૈયાર કરી.
1968માં રોયલ ભૂટાન આર્મીમાં 4850 સૈનિકો આવ્યા હતા. 1990માં આ વધીને 6000 થઈ ગયા. પરંતુ બાદમાં તેની સંખ્યા ધીમે ધીમે ઓછી કરવામાં આવી હતી. તેના સૈનિકો યુએન પીસકીપીંગ મિશનમાં અન્ય દેશોમાં પણ જાય છે. ભારતીય સેનાએ ભૂટાની સેનાની તાલીમ માટે ભારતીય સૈન્ય તાલીમ ટીમની રચના કરી. અહીં આરબીએ અને આરબીજીની તાલીમ થાય છે. આ સિવાય પુણે સ્થિત એનડીએ અને દેહરાદૂનમાં આઈએમએમાં ભૂટાની આર્મીના સૈનિકોને પણ ટ્રેનિંગ આપવામાં આવે છે.
આરબીએ ભારતના ઈસ્ટર્ન એર કમાન્ડ પર નિર્ભર છે. ભારતીય વાયુસેના હંમેશા ભૂટાનને શક્ય તમામ મદદ કરવા તૈયાર છે. 2003માં જ્યારે આરબીએએ ઉલ્ફા વિરુદ્ધ ઓપરેશન ઓલ ક્લિયર હાથ ધર્યું ત્યારે ભૂટાનના કેટલાક સૈનિકો પણ ઘાયલ થયા હતા. ભારતીય વાયુસેનાના હેલિકોપ્ટર તેમની મદદ માટે ગયા હતા
27 ડિસેમ્બર 2003ના રોજ, આરબીએએ આતંકવાદીઓના 30 કેમ્પ પર એક સાથે હુમલો કર્યો. જ્યાંથી ભૂટાની સેનાને 500થી વધુ એકે-47 રાઈફલો મળી છે. 3 જાન્યુઆરી 2004 સુધી, 485 ઉલફા, એનડીએફબી અને કેએલઓ આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા અથવા પકડાયા. ભૂટાની સેનાએ બાદમાં આતંકવાદીઓ અને હથિયારો ભારતીય સેનાને સોંપી દીધા હતા. આ સંઘર્ષમાં ભૂટાનના 11 સૈનિકો શહીદ થયા હતા અને 35 સૈનિકો ઘાયલ થયા હતા.
આરબીએ કર્મચારીઓ બ્રાઉનિંગ હાઈ પાવર પિસ્તોલનો ઉપયોગ કરે છે. આ સિવાય તેઓ ઇનસેસ, એકે-104, એકે-101, ટાઈપ-56, હેકલેર એન્ડ કોચ જી3, એફએન એફએએલ, એલ1એ1 અને એમ16એ2 રાઈફલ્સનો ઉપયોગ કરે છે. આ સિવાય તેમની પાસે 81 મિલીમીટર મોર્ટાર છે. બિટીઆર-60 અને ફર્સ્ટ વિન સશસ્ત્ર વાહનો છે. સેનાને લઈ જવા માટે એમઆઈ હેલિકોપ્ટર છે.આરબીએએ ડોકલામ પાસે પોતાનો કેમ્પ બનાવ્યો છે, જેથી ચીન તરફથી કોઈ હિલચાલ ન થાય. અહીં રોયલ ભૂટાન આર્મી ભારતીય સેનાને સપોર્ટ કરે છે.
