જગન્નાથપુરીમાં રથયાત્રાનું મહાપર્વ: ભક્તોના ઉત્સાહ વચ્ચે જોરશોરથી તૈયારીઓ
દિવ્ય અને સુંદર રથોનું નિર્માણ કાર્ય પૂરજોશમાં..આ રથો માત્ર વાહન નથી, પરંતુ તે ભારતીય સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મિકતાના પ્રતિક
ઓડિશાના પવિત્ર તીર્થધામ જગન્નાથ પુરી ખાતે આગામી અષાઢી બીજના રોજ યોજાનારી ભવ્ય રથયાત્રા માટે તડામાર તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. આ પવિત્ર મહાપર્વ માટે ભગવાન જગન્નાથ, તેમની બહેન સુભદ્રાજી અને ભાઈ બલરામજીની નગર યાત્રા માટે ત્રણ દિવ્ય અને સુંદર રથોનું નિર્માણ કાર્ય પૂરજોશમાં ચાલી રહ્યું છે. કારીગરો દ્વારા દિવસ-રાત મહેનત કરીને આ રથોને સમયસર તૈયાર કરવા માટે પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.જગન્નાથ પુરીની રથયાત્રાનું મુખ્ય આકર્ષણ તેના ભવ્ય રથો છે, જે સંપૂર્ણપણે લાકડામાંથી બનાવવામાં આવે છે અને દર વર્ષે નવા બનાવવામાં આવે છે. આ રથોનું નિર્માણ કાર્ય અત્યંત જટિલ અને કલાત્મક હોય છે, જેમાં પેઢી દર પેઢીથી ચાલી આવતી પરંપરાગત શિલ્પકલાનો ઉપયોગ થાય છે. હાલ, સંખ્યાબંધ કુશળ કારીગરો દ્વારા રથનું માળખું તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે,
જ્યારે અન્ય કારીગરો રંગરોગાન અને સૂક્ષ્મ શિલ્પકામમાં વ્યસ્ત છે. આ રથો માત્ર વાહન નથી, પરંતુ તે ભારતીય સંસ્કૃતિ અનેઆધ્યાત્મિકતાના પ્રતિક છે, જે ધાર્મિક ભાવનાઓ અને કલાત્મક કારીગરીનો સમન્વય દર્શાવે છે.આ વર્ષે પુરીની રથયાત્રાનો પ્રારંભ 27 જૂન, 2025 ના રોજ થશે. આ દિવસે ભગવાન જગન્નાથ, બહેન સુભદ્રા અને ભાઈ બલરામજી પોતાના નિજ મંદિરથી બહાર આવીને ભક્તોને દર્શન આપશે અને તેમના રથોમાં બિરાજમાન થઈને નગરચર્યા પર નીકળશે. આ રથોને હજારો ભાવિક ભક્તો દ્વારા દોરડા વડે ખેંચીને પુરીના પ્રસિદ્ધ ગુંડિચા મંદિર સુધી લઈ જવામાં આવે છે, જે ભગવાનની માસીનું ઘર માનવામાં આવે છે.
ભગવાન નવ દિવસ સુધી ગુંડિચા મંદિરમાં રોકાણ કરશે, અને 5 જુલાઈ, 2025 ના રોજ ’બહુડા યાત્રા’ તરીકે ઓળખાતી પરત યાત્રા દ્વારા નિજ મંદિરે પરત ફરશે.રથયાત્રા માત્ર એક ધાર્મિક તહેવાર નથી, પરંતુ તે એક સાંસ્કૃતિક મહાપર્વ છે જે વિશ્વભરના લાખો ભક્તોને આકર્ષે છે. આ યાત્રા દરમિયાન, ભગવાન જાતે ભક્તો સુધી પહોંચે છે, અને એવું માનવામાં આવે છે કે રથ ખેંચવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ એક એવો અનોખો અવસર છે જ્યાં ભગવાન અને ભક્ત વચ્ચે કોઈ ભેદ રહેતો નથી.રથયાત્રા દરમિયાન લાખોની સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ ઉમટી પડે છે, જેને ધ્યાનમાં રાખીને વહીવટી તંત્ર દ્વારા વ્યાપક સુરક્ષા અને વ્યવસ્થાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે.
ભક્તોની સુરક્ષા, ભીડ નિયંત્રણ, આરોગ્ય સેવાઓ, પીવાના પાણીની વ્યવસ્થા અને સ્વચ્છતા જાળવણી પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવી રહ્યું છે. પોલીસ દળ, સ્વયંસેવકો અને અન્ય સરકારી એજન્સીઓ સંકલન સાધીને આ ભવ્ય આયોજનને સફળ બનાવવા માટે કાર્યરત છે. ટ્રાફિક વ્યવસ્થાપન, પાર્કિંગની સુવિધાઓ અને કટોકટીની પરિસ્થિતિઓ માટેની યોજનાઓ પણ તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.જગન્નાથ રથયાત્રાનું આધ્યાત્મિક મહત્વ અતુલ્ય છે.
આ યાત્રા “રથનાથ” (રથના દેવતા) જગન્નાથજીને સમર્પિત છે, જેઓ શ્રીકૃષ્ણનું એક સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. આ તહેવાર પ્રેમ, ભક્તિ અને સમાવેશીતાનો સંદેશ આપે છે, કારણ કે આ યાત્રામાં જાતિ, ધર્મ કે સંપ્રદાયના ભેદભાવ વિના દરેક વ્યક્તિ ભાગ લઈ શકે છે. સામાજિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ, આ યાત્રા ઓડિશાની સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસો અને પરંપરાઓને જીવંત રાખવામાં મદદ કરે છે. તે સ્થાનિક કારીગરો, કલાકારો અને વેપારીઓ માટે પણ આર્થિક ગતિવિધિઓનું સર્જન કરે છે.જેમ જેમ રથયાત્રા નજીક આવી રહી છે તેમ તેમ તૈયારીઓને આખરી ઓપ આપવામાં આવી રહ્યો છે. રથોના નિર્માણ કાર્યમાં હવે સૂક્ષ્મ કારીગરી, રંગકામ અને શિલ્પોને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે.
રથોને સુંદર વસ્ત્રો, ઝાલર અને ધજા-પતાકાઓથી શણગારવામાં આવશે. મંદિર પરિસરમાં પણ વિશેષ પૂજા-અર્ચના અને ધાર્મિક વિધિઓની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. સમગ્ર પુરી નગરી ઉત્સાહ અને ભક્તિમય વાતાવરણમાં ડૂબેલી છે, જ્યાં દરેક વ્યક્તિ આ પવિત્ર મહાપર્વની આતુરતાપૂર્વક રાહ જોઈ રહી છે.પુરીની રથયાત્રા એ માત્ર એક તહેવાર નથી, પરંતુ તે ભારતના ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક ભવ્યતાનું પ્રતિક છે, જે દર વર્ષે લાખો ભક્તોને એક સૂત્રે બાંધે છે અને આધ્યાત્મિક ઊર્જાનો સંચાર કરે છે.
