- અમદાવાદમાં એર ઈન્ડિયાનું બોઈંગ ડ્રીમલાઈન 787 ક્રેશ
- વિમાનની ઉડાન દરમિયાન કોકપિટમાં થતી વાતચીત અને ઉડાન સંબંધિત તમામ ડેટા રેકોર્ડ
અમદાવાદના મેઘાણીનગર વિસ્તારમાં આજે એર ઈન્ડિયાનું પેસેન્જર વિમાન બોઈંગ ડ્રીમલાઈન ૭૮૭ (Boeing Dreamliner 787) ક્રેશ થતાં ભારે હોબાળો મચી ગયો હતો. આ દુર્ઘટનામાં વિમાનમાં સવાર ૨૪૨ યાત્રીઓના મોત થયા હોવાની આશંકા છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, આ દુર્ઘટનાનો અનુભવ મેઘાણીનગર વિસ્તારના લોકોને થયો હતો.
પ્લેન ક્રેશ થતાની સાથે જ સ્થાનિક પોલીસ, સુરક્ષા દળો અને ફાયર વિભાગ સહિતની કટોકટી સેવાઓ ઘટનાસ્થળે પહોંચી ગઈ હતી. દુર્ઘટના બાદ સૌથી પહેલી પ્રાથમિકતા બ્લેક બોક્સને શોધવાની રહી હતી, જે વિમાન ક્રેશના કારણો જાણવા માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
બ્લેક બોક્સ: દુર્ઘટનાના રહસ્યો ખોલતી ચાવી
બ્લેક બોક્સ, જેને ફ્લાઇટ ડેટા રેકોર્ડર (FDR) અને કોકપિટ વોઇસ રેકોર્ડર (CVR) પણ કહેવાય છે, તે એક પ્રકારનું રેકોર્ડિંગ ડિવાઇસ છે. આ ડિવાઇસ વિમાનની ઉડાન દરમિયાન કોકપિટમાં થતી વાતચીત અને ઉડાન સંબંધિત તમામ ડેટા રેકોર્ડ કરે છે. પ્લેન ક્રેશની દુર્ઘટના પછી, બ્લેક બોક્સ તે દુર્ઘટના સંબંધિત માહિતી માટે ખૂબ જ નિર્ણાયક બની જાય છે.
દુર્ઘટનાની તપાસ માટે ખાસ કરીને હવાઈ દુર્ઘટના તપાસ ટીમ બનાવવામાં આવે છે. આ ટીમો નાગરિક ઉડ્ડયન મહાનિર્દેશાલય (Directorate General of Civil Aviation – DGCA) અને વિમાન તપાસ બ્યુરો (Aircraft Accident Investigation Bureau – AAIB) દ્વારા મોકલવામાં આવે છે. આ ટીમોનું મુખ્ય કાર્ય બ્લેક બોક્સને શોધી કાઢવાનું અને તેનું વિશ્લેષણ કરવાનું હોય છે.
બ્લેક બોક્સ કઈ રીતે સલામત રહે છે?
અનેક લોકોના મનમાં પ્રશ્ન થાય છે કે, વિમાન ક્રેશમાં આટલું નુકસાન થવા છતાં બ્લેક બોક્સ કઈ રીતે સુરક્ષિત રહે છે? તો તેનો જવાબ એ છે કે બ્લેક બોક્સ ટાઇટેનિયમ જેવી અત્યંત મજબૂત ધાતુથી બનેલું હોય છે, જે ક્રેશ દરમિયાન પણ તેને સુરક્ષિત રાખે છે. બ્લેક બોક્સને એક ખાસ બોક્સમાં સીલ કરવામાં આવે છે.
આ ઉપરાંત, બ્લેક બોક્સમાં એક ખાસ પ્રકારનો લોકેટર બીકન (Locator Beacon) હોય છે. આ બીકન ક્રેશ થયા પછી ૩૦ દિવસ સુધી સિગ્નલ મોકલતો રહે છે, જેના કારણે તેને શોધવામાં સરળતા રહે છે. જો વિમાન પાણીમાં ક્રેશ થયું હોય, તો પણ આ લોકેટર બીકન સિગ્નલ મોકલી શકે છે, જે તેની શોધમાં મદદરૂપ થાય છે.
