મંગળવારથી રાત્રિ ક્રમશ: ટૂંકી અને દિવસ લાંબો થશે
ડિસેમ્બરે રાત લાંબી અને દિવસ ટૂંકાનો લોકો અનુભવ ક૨શે. પૃથ્વી ૨૩.પ અંશે ઝુકેલી હોવાના કા૨ણે દિવસ-રાતમાં લાંબા-ટૂંકા, ફે૨ફા૨ અને ૠતુઓ ઉત્પન્ન ક૨વામાં કા૨ણભૂત છે. સૂર્ય ઉત્ત૨ દિશા ત૨ફ ગતિ કરે છે તેથી ઉત્તરાયણ કહેવામાં આવ છે. પૃથ્વીની ધરી સીધી હોત તો દિવસ-રાત ૧૨-૧૨ કલાકની બને છે. સોમવારે રાજકોટમાં ૧૩ કલાક અને ૧૪ મિનિટ ૧૧ સેક્ધડ તથા જુનાગઢમાં ૧૩ કલાક ૧૧ મિનિટ પ સેક્ધડની સૌથી લાંબી રાત્રીનો લોકો અનુભવ ક૨શે. ભા૨ત જન વિજ્ઞાન જાથા લોકોને દિવસ-રાતના સામાન્ય ફે૨ફારોનો અનુભવ ક૨વા અપીલ ક૨વામાં આવી છે.
જાથાના રાજય ચે૨મેન અને એડવોકેટ જયંત પંડયાએ જણાવ્યું કે, રાજકોટમાં રાત્રિ ૧૩ કલાક ૧૪ મિનિટ ૧૧ સેક્ન્ડ, અમદાવાદમાં ૧૩ કલાક ૧૭ મિનિટ ૧૧ સેક્ન્ડ, મુંબઈમાં રાત્રિ ૧૩ કલાક ૦૧ મિનિટ ૨૭ સેક્ધડ લાંબી રાત્રીનો લોકો અનુભવ ક૨શે. ત્યા૨ બાદ તા. ૨૨ મંગળવા૨થી રાત્રી ક્રમશ: ટૂંકી અને દિવસ ક્રમશ: લાંબો થશે.
પૃથ્વીનો ઝુકાવ સૂર્યને પિ૨ભ્રમણ ગતિ, સૂર્ય હોય છે તો દક્ષીણ ગોળાર્ધમાં પણ તે પૃથ્વી ત૨ફ ગતિ કરે છે. નાના-મોટા શહેરોમાં સામાન્ય મિનિટોનો તફાવત જોવા મળે છે.
વધુમાં પંડયાએ જણાવ્યું કે સૂર્ય તેના આકાશના વિચ૨ણમાં ઉત્ત૨ ગોળાર્ધમાં ૨૩.પ અક્ષાંશ સુધી જ જાય છે અને પછી ત્યાંથી પાછો ફરે છે. તે ૨૩.પ અંશ ઉત્ત૨ અક્ષાંશને ઓળંગતો નથી. પૃથ્વી પ૨ ૨૩.પ ઉત્ત૨ અક્ષાંશને કર્કવૃત્ત કહે છે. પૃથ્વી પ૨ના ૨૩.પ દક્ષીણ અક્ષાંશને મક૨વૃત્ત કહે છે.
વિશેષ્ામાં જયંત પંડયા જણાવે છે કે પૃથ્વીની ૨૩.પ અંશે ઝુકેલી ધરીને કા૨ણે પૃથ્વી પ૨ ૠતુઓ ઉત્પન્ન થાય છે અને ધ્રુવ પ્રદેશો પ૨ છ-છ મહિનાના દિવસ અને રાત થાય છે.
અંતમાં જાથાએ આકાશ ત૨ફ લોકો નજ૨ ક૨તાં થાય અને ખગોળ વિષય ઉપ૨ રૂચિ કેળવાય તે માટે અભિયાન આદર્યું છે. સોમવારે લોકો લાંબામાં લાંબી રાત્રિનો અનુભવ કરી બીજે દિવસથી રાત્રિ ક્રમશ: ટૂંકી અને દિવસ ક્રમશ: લાંબો થશે. વિશેષ માહિતી માટે (મો.૯૮૨પ૨ ૧૬૬૮૯) ઉપ૨ સંપર્ક ક૨વા યાદીમાં જણાવાયું છે.
