સ્કૂલ લાઈફ દરેક વ્યક્તિને આજીવન યાદ રહે છે કારણકે આ દિવસોમાં ના તો પૈસા કમાવવાનું ટેન્શન હોય છે અને ના જવાબદારીઓનું કોઈ ભારણ હોય છે. પરંતુ સ્કૂલમાં એક વસ્તુ એવી હોય છે જેની ચિંતા અને ભય લગભગ દરેક વિદ્યાર્થીઓને હોય છે, અને તે છે પનિશમેન્ટ. ગૃહકાર્ય ના કર્યું હોય, ક્લાસમાં મસ્તી કરતા હોય તો ટીચર વિદ્યાર્થીઓને સજા આપે છે અને મોટાભાગે આ સજા હોય છે કાન પકડીને ક્લાસની બહાર ઉભા રહેવાની અથવા તો કાન પકડીને ઉઠ-બેસ કરવાની.
શિક્ષકોને પણ આ સજા પાછળનું કારણ નહીં ખબર હોય: અનેક દેશો હવે આ સજાને અપનાવી છે
શું તમે વિચાર્યું છે કે લગભગ તમામ શાળાઓમાં તમામ શિક્ષકો કાન પકડીને ઉઠ બેસ કરવાની અથવા ઉભા રહેવાની સજા જ કેમ આપે છ? આની પાછળ એક કારણ છુપાયેલું છે જે જાણીને તમને પણ નવાઈ લાગશે. તમને જણાવી દઈએ કે ઉઠ-બેસ માત્ર એક ક્લાસરુમ પનિશમેન્ટ નથી, ઘણાં લોકો તેને પ્રાર્થના સમયે પણ કરતા હોય છે. દક્ષિણ ભારતના મંદિરોમાં આજે પણ આ પ્રથા પ્રચલિત છે. ભારતની અન્ય પરંપરાઓની જેમ સજાની આ પરંપરાની પાછળ પણ વૈજ્ઞાનિક કારણ જવાબદાર છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ઉઠબેસ કરવાથી ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતામાં વધારો થાય છે અને માથાના અમુક ભાગ સક્રિય થાય છે, જેનાથી એલર્ટ રહેવામાં મદદ મળે છે. આ સિવાય યાદશક્તિ પણ સુધરે છે અને નવી વસ્તુ શીખવાની ક્ષમતા પણ વધે છે. આ જ કારણોસર શાળામાં સજા તરીકે કાન પકડીને ઉઠ-બેસ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. પાછલા અમુક દશકાઓમાં રિસર્ચર્સ અને વૈજ્ઞાનિકોએ આ વિષણ પર ઘણો અભ્યાસ કર્યો છે અને તેમના પરિણામો આશ્ચર્યજનક રહ્યા છે.
રિસર્ચ દરમિયાન જાણવા મળ્યું કે એક મિનિટ સુધી કાન પકડીને ઉઠ-બેસ કરવાથી આલ્ફા વેવ્સ એક્ટિવિટી વધી જાય છે. આનાથી કાનના લોબ્સ દબાય છે અને એક્યુપ્રેશર અનુસાર તેનાથી મગજનો જમણો અને ડાબો ભાગ સક્રિય થાય છે તેમજ પિટ્યુટરી ગ્લેન્ડ એનર્જાઈઝ થાય છે. એક અન્ય અભ્યાસમાં સામે આવ્યું છે કે, કાન પકડીને ઉઠ-બેસ કરવાથી મગજમાં ઈલેક્ટ્રિકલ એક્ટિવિટી વધી જાય છે.
આ ફાયદા જાણ્યા પછી અનેક દેશોએ તેનો સજા તરીકે સ્વીકાર કર્યો અને ડોક્ટરોએ કસરત તરીકે તેની સલાહ આપી. શાળાઓએ આ કસરતને સુપર બ્રેઈન યોગાનું નામ આપ્યું. અમેરિકા જેવા દેશોમાં કાન પકડીને ઉઠ-બેસ કરવાની પ્રવૃત્તિમાં રુચિ વધારવા માટે વર્કશોપ કરવામાં આવે છે. મગજના કોષોને એક્ટિવેટ કરવા માટે આ સુપર બ્રેઈન યોગ દરરોજ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. કદાચ આ જ કારણોસર વિદ્યાર્થીઓને ઉઠ-બેસ કરવાની સજા આપવાની શરુઆત થઈ હશે. આપણે કહી શકીએ કે વિદ્યાર્થીઓની સાથે સાથે શિક્ષકોને પણ ખબર નહીં હોય કે આ સજા કેમ આપવામાં આવે છે.
