આજે પાલતુ પ્રાણીઓ માટેનો પ્રેમ દિવસ

• પૃથ્વી પર માનવીએ સૌથી પહેલા ‘વરૂ’ પાળવાનું શરૂ કરેલ !

મનુષ્યની જેમ પ્રાણીઓને પણ પ્રેમની ઝંખના હોય છે : પાલતુ પ્રાણી કોઈપણ વ્યક્તિના ચહેરા પર સ્મિત લાવી શકે છે : પાલતું પ્રાણીઓ આપણા જીવનમાં પ્રેમ અને આનંદ લાવે : પાલતુ પ્રાણીઓ આપણા હૃદયમાં અનેરૂ સ્થાન ધરાવે છે.

આજે પ્રાણીઓને પ્રેમ કરવાનો દિવસ છે ,જે પ્રાણીઓ પાસે ઘર નથી તેને દત્તક લઈને સહાયભૂત થવું , અને તેને માટે આશ્રય સ્થાનો અને આહારની પણ વ્યવસ્થા કરવી જરૂરી : બિલાડી કુતરા જેવા પાલતુ પ્રાણીઓ તમારું બ્લડપ્રેશર ચિંતા અને હતાશા ઘટાડી શકે છે.

પ્રાચિન કાળથી માનવજાતી પશુ-પક્ષીઓ વચ્ચે જીવતો આવ્યો છે,  ત્યારે બદલાતા યુગો સાથે માનવીએ જ પર્યાવરણ નષ્ટ કરતાં આ પ્રાણીઓનાં આવાસ છીનવાતા મુશ્કેલીનો સામનો કરી રહ્યા છે. દુનિયામાં સૌથી વધુ  આપણા પાલતું  પ્રાણીઓ જ આપણા જીવનમાં  પ્રેમ અને આનંદ લાવે છે. આજે લવ યોર પેટ ડે ,પાલતું પ્રાણી દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં  ઉજવાય રહ્યો છે, ત્યારે પૃથ્વીવાસીઓએ આપણી ઈકો  સિસ્ટમ સાથે જોડાયેલા પશુ-પક્ષી અને પ્રાણીઓની જાળવણી કરવી જરૂરી છે. આપણે જ  વિકાસની હરણફાળમાં તેના આવસો અને ખોરાક છીનવતા ઘણા પ્રાણીઓ લુપ્ત થઈ ગયા છે.

આજના યુગમાં ઘર આસપાસ કે  ફલેટ પાસે   કુતરા-બિલાડી-કબૂતર જેવા ઘણા પશુ પક્ષીઓ આવે છે, તેને ખોરાક પાણી મળી રહે તેવી વ્યવસ્થા  કરવી જરૂરી છે. મોટાભાગના  પ્રાણીઓ માટે લવ યોર પેટ દિવસ ઉજવાય રહ્યો છે, ત્યારે છેલ્લા દશકામાં આપણા સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં પણ  પ્રાણીઓ  પાળવાનો ક્રેઝ વધ્યો છે.  આજે તો યુવા વર્ગ પણ પોપટ કબુતર, ડોગ, કેટ અને માછલી જેવા પેટને પાળી રહ્યા છે.  ડોગ લવર તો તેના સંતાનો કરતાં પણ તેને વધુ પ્રેમ  કરતા જોવા મળે છે. આપણે પાલતુ પ્રાણીને સાચો મિત્ર ગણીએ શકીએ. કોરોના કાળ અને ત્યાર પછી માનવી એકલતા દૂર કરવા પશુ પક્ષીઓ વધુ પાળવા લાગ્યા છે.

પાલતુ પ્રાણી  તમારી સાથે રહેવા શકય તેટલા પ્રયાસો કરે છે. વૈજ્ઞાનિક  તારણો મુજબ  પ્રાણીઓ રાખવાથી  મનને શાંતી મળે છે.  આજે મોટાભાગના  લોકોને પ્રાણીઓનો ઉછેર  કરવો ગમે છે.વર્ષ ૨૦૦૦ થી આ  નેશનલ લવ યોર પેટ ડે ઉજવાય છે.મુખ્યત્વે અમેરિકામાં ઉજવાતા આ દિવસ હવે  ભારત સહિત અન્ય દેશોમાં પણ ઉજવાય છે. નિષ્ણાંતો માને છે કે ઘરમાં પ્રાણી રાખવાથી તમારી માનસિક  સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો  જોવા મળે છે.  પ્રાણીઓ તમારી એકલતા અને તણાવને દૂર કરે છે. આજના દિવસે તમારા પાલતુ પ્રાણીને  લઈને બહાર ફરવા જાવ ને સરસ સેલ્ફી લો અને તેના માટે વિવિધ વસ્તુઓ લઈને  તેને શણગારીને વિવિધ રમકડાંથી રમાડીને ખૂબજ પ્રેમ કરો.

આજે પાલતું પ્રાણી પ્રત્યે પ્રેમ-હૂંફ-કરૂણા દર્શાવવાનો દિવસ છે. માનવજીવન સાથે પશુ પંખીઓ આદી કાળથી જોડાયેલ છે. તેના વગર માનવ જીવન શકય નથી. પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે પણ પાલતું પ્રાણી હોવા જરૂરી છે. આજે તો પ્રાણીઓઉપર થતી હિંસાઓ સામે કાયદાકીય જોગવાઈ છે. પણ વર્ષો અગાઉ આવું નહતુ માણસો પ્રાણીઓનાં શિકાર કરતા હતા.

આજે પેટ લવર કલબ દ્વારા વિવિધ કાર્યક્રમો પણ યોજાય છે. જેમાં પોતાના પાળેલા ડોગ, કેટ, ઘોડો ,ગાય , ભેંસ, પોપટ, વિગેરે પશુ પંખીઓને પોતાનં સંતાનો કરતાં પણ વધુ વહાલ કરી ને તેનોઉછેર કરી રહ્યા છે. ઘર આંગણાનાં પશુ પક્ષી, પ્રાણી સાથે કુદરતી ખોળે જંગલમાં રહેતા જંગલી પ્રાણીઓ વિગેરેની રક્ષણ જતનની જવાબદારી આપણી છે તે આજનો દિવસ સૌને યાદ કરાવે છે. આજે સમગ્ર દેશમાં પાળેલા જાનવરો પ્રત્યે આપણે રાષ્ટ્રીય પ્રેમ દિવસ ઉજવીએ છીએ.

માનવજાતીએ સભ્યતાનું પગલુ માંડયું ત્યારથી જાનવરો આપણી સાથે વર્ષો પહેલા આદીકાળમાં ભેડીયા સદીઓથી માનવજાતી સાથે રહેતા હતા બાર હજાર વર્ષ પહેલા કૂતરા બિલાડીને પણ કબ્રમાં દફનાવતાની નોંધ પૂરાણ ગ્રંથોમાં છે. આ બધા ઉપરથી નકકી થાય કે માનવજાતને પ્રાણીઓ સાથે બહુ જૂનો નાતો છે. વિશ્ર્વમાં પહેલીવાર ૧૬૦૦ના દશકામાં રમકડાનાં(ટોય બ્રીડ) ડોગની પ્રજાતિ રાખવાની શરૂઆત થઈ. સ્પેનમાં ૧૯૬૦માં પક્ષી બજાર શરૂ થઈ હતી, પછી તો અમેરિકન કેનલ કલબ દ્વારા ડોગ શો શરૂ થયા, જે આગળ જતા આ પ્રાણી પ્રેમ દિવસ તરીકે ઉજવણી થવા લાગી હતી.

ટાઈમ લાઈન મુજબ ૧૨૨૬ માં જાનવરો અને પર્યાવરણ સંરક્ષક સંત ફ્રાંસીસની યાદમાં 4 ઓકટોબરે તથા ૧૯૨૫ માં જર્મનીમાં વિશ્ર્વ પશુ દિવસ સાથે ૨૦૦૪ માં અમેરિકામાં રાષ્ટ્રીય ડોગ ડે ઉજવાયો હતો. આજે ૨૧ મી સદીમાં પાલતુ પશુ પક્ષી રાખવાનો ક્રેઝ વધ્યો છે. આજે તો નાના બાળકોથી મોટેરા તમામને પોતે પાળેલ ન હોય છતાં તે પ્રાણી પ્રત્યે પ્રેમ, હુંફ અને લાગણી પ્રગટ કરે છે, અને તેને ભોજન પણ આપે છે. સ્ટ્રીટ ડોગ પ્રત્યે તથા તેની મુશ્કેલીમાં મદદ કરવાની યુવા વર્ગમાં સારી જાગૃતિ આવી છે.

આજે તમારા પાલતુ જાનવર ને કંઈક નવીન બનાવો, ફરવા લઈ જાવ, હગ કરો સાથે પ્રેમ-હુંફ અને લાગણી સાથે શ્રેષ્ઠ લાલન પાલન કરો. આજના દિવસે કોઈ પાલતુ જાનવરને દત્તક પણ લઈ શકો છો. આજે કોઈ પણ જાતની શર્ત વગર તમારા પાળેલા ડોગ , કેટ, પોપટ વિગેરેને પ્રેમ કરો. કોઈપણ પાલતુ જાનવર આપણી પાસે આવે ત્યારે આપણો ચહેરો ખુશ થાય છે. પ્રાણીઓ પ્રત્યે અનુકંપા દર્શાવવા તેની પ્રશંસા કરો, તેની સાથે સમય વિતાવો, તેને રમકડા આપોને સુરક્ષા પ્રદાન કરો, સારા ખોરાક સાથે માંદગી વખતે સારી ટ્રીટમેન્ટ કરો, ને તમારા પ્રાણીને અનહદ પ્રેમ કરો.

પ્રાચીન ઇજિપ્તમાં બિલાડી પાળવામાં આવતી હતી

દસ હજાર બીસી માં જંગલી રાજ્યમાંથી પાળેલા રાજ્યમાં રૂપાંતર કરવા માટે માનવીએ પ્રથમ પ્રાણી વરૂ ને પાળવાનું શરૂ કરેલ. કુતરાના પુરોગામી એ પ્રાણીને તાલીમ આપીને લોકો ઘરે રાખતા હતા. આ અગાઉ પ્રાચીન ઇજિપ્તમાં બિલાડી પાળવામાં આવતી હતી. ત્રણ હજાર બીસી માં રોમન પ્રજા રંગબેરંગી પોપટ પાળતા હતા. 3100 બીસી માં ઇજિપ્તવાસીઓ શિકાર કરવા અને રક્ષણ માટે કુતરા પાળતા હતા. 1850માં કેમેરાની શોધ થઈ ત્યારે પ્રથમવાર પોતાના પાલતું પ્રાણી સાથે ફોટોગ્રાફ લઈને આનંદ માળેલો, જે ફોટાની 2009 માં લીલામી કરતા 8 હજાર ડોલર્સ માં વેચાયો હતો. આજના દિવસે લોકો પોતાના પ્રાણીના ડોગ, બર્ડ, કેટ સાથેના ફોટા સોશિયલ મીડિયામાં શેર કરીને ઉજવણી કરે છે. પાલતુ પ્રાણીઓમાં કાચબો અને પોપટ સૌથી વધુ જીવતા જોવા મળ્યા છે.

અરુણ દવે