વિટામિન બી આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જોકે, માત્ર તેની ઉણપ જ નહીં, પરંતુ ક્યારેક વધુ પડતું વિટામિન બી પણ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે (વધારે વિટામિન બીની આડઅસરો). વિટામિન બીનું વધુ પડતું સપ્લીમેન્ટ શરીરમાં ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. આ લેખમાં આપણે વધુ પડતા વિટામિન બીના કારણે થતી સમસ્યાઓ વિશે જાણીશું.
Side effects of vitamin B excess : વિટામિન બી શરીર માટે એક આવશ્યક પોષક તત્વો છે, જે ઊર્જા, મગજ કાર્ય, નર્વસ સિસ્ટમ અને ચયાપચય (વિટામિન બી આરોગ્ય અસર) જેવા મહત્વપૂર્ણ કાર્યોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.
વિટામિન બી કોમ્પ્લેક્સ સપ્લીમેન્ટમાં આઠ પ્રકારના વિટામિનનો સમાવેશ થાય છે, જેમ કે B1 (થાઇમિન), B2 (રિબોફ્લેવિન), B3 (નિયાસિન), B5 (પેન્ટોથેનિક એસિડ), B6 (પાયરિડોક્સિન), B7 (બાયોટિન), B9 (ફોલિક એસિડ) અને B12 (કોબાલામિન).
આ બધા વિટામિન શરીર માટે જરૂરી છે. પરંતુ તેમની વધુ માત્રા (વિટામિન બીની ઉણપ વિરુદ્ધ વધારાનું) પણ હાનિકારક હોઈ શકે છે. તો ચાલો જાણીએ કે વિટામિન બીના વધુ પડતા સેવનથી કઈ સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે.
નર્વસ સિસ્ટમને નુકસાન
વિટામિન B6 શરીર માટે જરૂરી છે. પરંતુ તેની વધુ માત્રા નર્વસ સિસ્ટમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. લાંબા ગાળાના ઉચ્ચ B6 સ્તરો પેરિફેરલ ન્યુરોપથીનું કારણ બની શકે છે. જે હાથ અને પગમાં કળતર, નિષ્ક્રિયતા અને દુખાવો જેવા લક્ષણોનું કારણ બને છે. આ સમસ્યા ખાસ કરીને ત્યારે થાય છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ લાંબા સમય સુધી B6 સપ્લિમેન્ટ્સ લે છે.
લીવર માટે જોખમ
વિટામિન B3, જેને નિયાસિન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. જોકે, તેની વધુ પડતી માત્રા લીવરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. નિયાસિનની વધુ પડતી માત્રા લીવરમાં બળતરા, લીવરની કામગીરીમાં ઘટાડો અને લીવરની નિષ્ફળતાનું કારણ બની શકે છે. આ ઉપરાંત, નિયાસિનની વધુ માત્રાને કારણે ત્વચાની લાલાશ, ખંજવાળ અને પેટમાં બળતરા જેવા લક્ષણો પણ જોવા મળી શકે છે.
સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ
ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ માટે ફોલિક એસિડ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે તે ગર્ભના વિકાસમાં મદદ કરે છે. જોકે, તેના ઓવરડોઝથી કેટલીક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. વધુ પડતું ફોલિક એસિડ વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણોને ઢાંકી શકે છે. જે ન્યુરોલોજીકલ સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. આ ઉપરાંત, ફોલિક એસિડનું પ્રમાણ વધવાથી પેટમાં દુખાવો, ઉબકા અને અનિદ્રા જેવી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે.
ત્વચા સમસ્યાઓ
વિટામિન B12 શરીર માટે જરૂરી છે. પરંતુ તેની વધુ માત્રા ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. કેટલાક લોકોમાં, B12 ની વધુ માત્રાને કારણે ખીલ, ત્વચા પર ખંજવાળ અને ફોલ્લીઓ જેવી સમસ્યાઓ જોવા મળી છે. આ ઉપરાંત, B12 ની વધુ માત્રા પેટમાં દુખાવો અને માથાનો દુખાવો જેવા લક્ષણોનું કારણ પણ બની શકે છે.
પાચનતંત્ર પર અસરો
વિટામિન બી કોમ્પ્લેક્સની વધુ પડતી માત્રા પાચનતંત્ર પર પણ નેગેટિવ અસર કરી શકે છે. આનાથી પેટમાં દુખાવો, ઉબકા, ઉલટી અને ઝાડા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આ લક્ષણો ખાસ કરીને ત્યારે જોવા મળે છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ લાંબા સમયથી બી-કોમ્પ્લેક્સ સપ્લિમેન્ટ્સ લેતી હોય.
અન્ય સમસ્યાઓ
વિટામિન B નું પ્રમાણ વધવાથી બીજી ઘણી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે. જેમ કે B5 (પેન્ટોથેનિક એસિડ) નું લેવલ વધવાથી ઝાડા અને પેટમાં બળતરા થઈ શકે છે. B7 (બાયોટિન) માં વધારો થવાથી ત્વચા પર ફોલ્લીઓ અને ખીલ થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત વિટામિન બીનું વધેલું લેવલ શરીરમાં અન્ય પોષક તત્વોનું સંતુલન બગાડી શકે છે. જેનાથી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
અસ્વીકરણ : અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.
