કોણ છે ભારતના વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિસરી ? 

કૂટનીતિ અને જાહેર સેવામાં ત્રણ દાયકાની શાનદાર કારકિર્દી બાદ વિક્રમ મિસરીને 15 જુલાઈ 2024ના રોજ ભારતના 35માં વિદેશ સચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

વિક્રમ મિશ્રી એક પ્રતિષ્ઠિત IFS અધિકારી છે. વિદેશ મંત્રાલય કહે છે કે તેઓ “ભારતીય વિદેશ સેવા [IFS] ના 1989 બેચના કારકિર્દી રાજદ્વારી છે.”

• વિક્રમ મિશ્રી એક પ્રતિષ્ઠિત IFS અધિકારી છે.
• તેઓ ભારતીય વિદેશ સેવા [IFS] ના 1989 બેચના કારકિર્દી રાજદ્વારી છે.

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવ અંગે ભારત સરકાર દ્વારા યોજાઈ રહેલી પ્રેસ બ્રીફિંગનું નેતૃત્વ ભારતના વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રી કરી રહ્યા છે. “યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિ” વચ્ચે મોખરે રહેલા ટોચના ભારતીય રાજદ્વારી, તાજેતરમાં “ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધવિરામ ઘોષણા” કહેવા પર સોશિયલ મીડિયા પર ટ્રોલ થવા લાગ્યા. સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર દુર્વ્યવહારનો સામનો કર્યા બાદ, વિક્રમ મિશ્રીએ પોતાનું એકાઉન્ટ લોક કરી દીધું.

વિક્રમ મિશ્રી કોણ છે

વિક્રમ મિશ્રી એક પ્રતિષ્ઠિત IFS અધિકારી છે. વિદેશ મંત્રાલય કહે છે કે તેઓ “ભારતીય વિદેશ સેવા [IFS] ના 1989 બેચના કારકિર્દી રાજદ્વારી છે.” ચાર દિવસના ભારત-પાકિસ્તાન સંઘર્ષ દરમિયાન તેઓ સરકારી કાર્યવાહી અને નિર્ણયોનો ચહેરો હતા – જેમાં બંને પક્ષોએ ‘દ્વિપક્ષીય સમજૂતી’ બાદ લશ્કરી કાર્યવાહી બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.

વિક્રમ મિશ્રીનું પ્રારંભિક જીવન અને શિક્ષણ

રાજદૂત વિક્રમ મિશ્રીનો જન્મ શ્રીનગરમાં થયો હતો અને તેમણે તેમનું પ્રારંભિક શિક્ષણ (બર્ન હોલ સ્કૂલ અને ડીએવી સ્કૂલ) તેમજ ઉધમપુર, જમ્મુ અને કાશ્મીર (કાર્મેલ કોન્વેન્ટ સ્કૂલ) માં મેળવ્યું હતું. તેમણે ગ્વાલિયરની સિંધિયા સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો અને દિલ્હી યુનિવર્સિટીની હિન્દુ કોલેજમાંથી ઇતિહાસમાં ઓનર્સ સાથે સ્નાતકની ડિગ્રી અને જમશેદપુરની XLRIમાંથી MBA ની ડિગ્રી મેળવી.

એમ્બેસેડર મિસરીના લગ્ન ડોલી મિસરી સાથે થયા છે. તેમને બે બાળકો છે. સરકારમાં જોડાતા પહેલા, તેમણે ખાનગી ક્ષેત્રમાં જાહેરાત (લિન્ટાસ ઇન્ડિયા-બોમ્બે અને કોન્ટ્રાક્ટ એડવર્ટાઇઝિંગ-દિલ્હી) અને જાહેરાત ફિલ્મ નિર્માણમાં ત્રણ વર્ષ સુધી કામ કર્યું. વિક્રમ મિશ્રી એસ્પેન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ યુએસએના ઇન્ડિયા લીડરશીપ ઇનિશિયેટિવ (હવે કમલનયન બજાજ ફેલોશિપ) ના ફેલો છે. તે હિન્દી, અંગ્રેજી અને કાશ્મીરી ભાષા સારી રીતે બોલે છે અને ફ્રેન્ચ ભાષાનું પણ સારું જ્ઞાન ધરાવે છે.

વિક્રમ મિશ્રીની રાજદ્વારી કારકિર્દી

મિશ્રી ૧૫ જુલાઈ, ૨૦૨૪ ના રોજ વિદેશ સચિવ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળશે. તેમણે વિદેશ મંત્રાલય, નવી દિલ્હીમાં પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય અને યુરોપ, આફ્રિકા, એશિયા અને ઉત્તર અમેરિકામાં વિવિધ ભારતીય મિશનમાં વિવિધ હોદ્દાઓ પર સેવા આપી છે.

વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, રાજદૂત વિક્રમ મિશ્રી વિદેશ મંત્રાલયના પાકિસ્તાન ડેસ્કનો ભાગ હતા. તેમણે બે વિદેશ મંત્રીઓ (આઈ.કે. ગુજરાલ અને પ્રણવ મુખર્જી) ના સ્ટાફમાં પણ સેવા આપી હતી. પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલયમાં સંયુક્ત સચિવ તરીકે સેવા આપવા ઉપરાંત, વિક્રમ મિશ્રીએ ભારતના ત્રણ વડા પ્રધાનો – આઈકે ગુજરાલ, મનમોહન સિંહ અને નરેન્દ્ર મોદીના ખાનગી સચિવ તરીકે પણ સેવા આપી હતી.

રાજદૂત મિસ્ત્રીએ બ્રસેલ્સ, ટ્યુનિશિયા, ઇસ્લામાબાદ અને વોશિંગ્ટન ડીસીમાં વિદેશમાં સેવા આપી છે. તેઓ શ્રીલંકામાં ભારતના ડેપ્યુટી હાઈ કમિશનર અને મ્યુનિકમાં ભારતના કોન્સ્યુલ જનરલ હતા. તેમને 2014 માં સ્પેનમાં ભારતના રાજદૂત, 2016 માં મ્યાનમારમાં રાજદૂત અને પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇનામાં રાજદૂત તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમણે જાન્યુઆરી 2019 થી ડિસેમ્બર 2021 સુધી સેવા આપી હતી.

તેઓ તાજેતરમાં ભારતના નાયબ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (વ્યૂહાત્મક બાબતો) તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા, આ પદ તેમણે 01 જાન્યુઆરી 2022 થી 30 જૂન 2024 સુધી સંભાળ્યું હતું.

3 વડાપ્રધાન સાથે કામ કરવાનો અનુભવ

એક કેરિયર ડિપ્લોમેટ વિક્રમ મિસરીએ વિદેશ મંત્રાલય, વડાપ્રધાન કાર્યાલય અને યુરોપ, આફ્રિકા, એશિયા અને ઉત્તર અમેરિકામાં ભારતીય મિશનમાં અનેક પદો પર કામ કર્યું હતું. દિલ્હીમાં તેમને સૌથી પહેલા વિદેશ મંત્રાલયમાં પાકિસ્તાની ડેસ્કની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. તેમણે વિદેશ પ્રધાન આઈ.કે.ગુજરાલ અને પ્રણવ મુખર્જી સાથે પણ કામ કર્યું હતું. મિસરી ત્રણ વડા પ્રધાનોના પર્સનલ સચિવ પણ હતા. જેમાં આઈકે ગુજરાલ, મનમોહન સિંહ અને નરેન્દ્ર મોદીના નામ સામેલ છે. તેમને સ્પેન, મ્યાનમાર અને ચીનમાં રાજદૂત તરીકે પણ નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. હિન્દી, અંગ્રેજી અને કાશ્મીરી ભાષામાં નિપુણ અને ફ્રેન્ચ ભાષાનામાં સારા જાણકાર વિક્રમ મિસરી એસ્પેન ઇન્સ્ટિટ્યૂટની ઇન્ડિયા લીડરશીપ ઇનિશિયેટિવના ફેલો પણ છે. તેમના લગ્ન ડોલી મિસરી સાથે થયા છે અને તેમને બે બાળકો છે.