જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધીએ હાથી અને સાયકલ પછી ‘હાથ’ નો લોગો પસંદ કર્યો હતો, ત્યારે કેટલાંક લોકોએ એવું માન્યું હોત કે આશરે 40 વર્ષ પછી પ્રતિક બદલાવવામાં આવ્યું.
ઇન્દિરા ગાંધીની ખુલ્લી હથેળીના પ્રતીકની પસંદગી, પ્રકાશ થયેલી બુકમાંથી કરવામાં આવી છે, ઉત્તર પ્રદેશમાં સમાજવાદી પાર્ટી, જેનું પ્રતીક સાયકલ અને બસપાને હાથી છે
ભૂતપૂર્વ ભારતીય પ્રધાનમંત્રીએ 1978 માં કોંગ્રેસમાં ભાગલા પડ્યા બાદ હાથના પ્રતીકને પસંદ કર્યું હતું.
રાજારી પત્રકાર રશીદ કિડવાનીના પુસ્તક ‘બલોટ-ટેન એપિસોડ્સ ધેટ શેપડ ઈન્ડિયાઝ ડેમોક્રેસી’ કહે છે કે ઈન્દિરા ગાંધીએ પ્રતિક તરીકે ‘હાથ’ ની મંજૂરી આપી હતી.
કોગ્રેસે પેલા હાથી,સાયકલ, ત્યાર બાદ ‘હાથ’નું પ્રતિક બનાવ્યું છે.
તાજેતરમાં જ પ્રકાશિત થયેલા પુસ્તક અનુસાર બટા સિંઘ, જે ઓલ ઈન્ડિયા કૉંગ્રેસ કમિટી (એઆઈસીસી) ના જનરલ સેક્રેટરી હતા, તેમણે ચૂંટણી પંચને નવા પ્રતીક માટે અરજી કરી હતી.
ઈન્દિરા ગાંધી પીવી નરસિંહ રાવ સાથે વિજયવાડાથી દૂર હતા જ્યારે સિંઘે તેમને હાથી પ્રતીક પસંદ કરવા માટે કમિશન દ્વારા પૂછવામાં આવ્યું હતું અને તેમને આપવામાં આવેલી પસંદગીઓ હાથી, એક સાયકલ પણ હતી.
’24, અકબર રોડ ‘અને’ સોનિયાઃ એ બાયોગ્રાફી’ના લેખક રશીદ કિડવાઈનું માનવું છે કે ઈન્દિરા ગાંધીની પસંદગી અમુક હાર્ટ્સ સાથે કરી શકાતી નથી જેને કેટલાક ક્વાર્ટરમાં શુભ માનવામાં આવતી નથી અને ચક્રને “ખૂબ રાહદારી” તરીકે ગણવામાં આવે છે.
