આપણે બધા જાણીએ છીએ તેમ વ્યાયામ અને નિયમિતપણે કસરત કરવાથી શરીરને ઘણા ફાયદાઓ થાય છે. શરીરના યોગ્ય કાર્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાંતો દ્વારા એવી ભલામણ કરવામાં આવી છે કે દરેક વ્યક્તિએ તંદુરસ્ત રહેવા નિયમિત ધોરણે 45-50 મિનિટ કસરત કરવી જ જોઈએ..!! પણ આજના ભાગદોડ ભર્યા જીવનમાં એક એક કલાક કસરત કરવાનો કોની પાસે ટાઈમ છે..!!
પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે, ખરેખર કસરત ન કરવાથી શું થાય છે? જે લોકોને શારીરિક કસરત કરવાની ટેવ નથી તેઓને વ્યાયામના ફાયદા તો મળતા જ નથી પરંતુ આનાથી વિપરીત ઘણું બધું નુકસાન પણ થાય છે. જેમ કે કસરત ન કરવાથી મગજ, હૃદય, સ્નાયુ તેમજ ઊંઘમાં વિક્ષેપ ઊભો થાય છે..!!
તમારું હૃદય ઓછું કાર્યક્ષમ બને છે
વ્યાયામ હૃદયને સતત પમ્પિંગ અને સક્રિય રાખે છે. નિયમિતપણે કરવામાં આવતી એરોબિક અને કાર્ડિયો એક્સરસાઇઝ હૃદયના સારા ધબકારા અને હૃદયની બીમારીઓનું ઓછું જોખમ સાથે જોડાયેલી છે. જો કે, જો તમે કોઈ પણ પ્રકારની કસરત ન કરો તો તમે તમારા હૃદયને નબળી રીતે કાર્ય કરવાનું અનુભવવાનું શરૂ કરશો અને રોજિંદા કાર્યો પર તેની અસર પડશે. હૃદયના ધબકારા વિક્ષેપિત થઈ શકે છે, તમને શ્વાસની તકલીફ થઈ શકે છે. આ સાથે ખરાબ આહારની આદતો સાથે, તમે હૃદયની ગંભીર સમસ્યાઓ અને કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરનો સામનો કરી શકો છો.
તમારા સ્નાયુઓ નબળા પડી જાય છે
સ્નાયુ કોશિકાઓને સારી સ્થિતિમાં અને મજબૂત રાખવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. જ્યારે તમે કસરત કરતા નથી ત્યારે તમે અગાઉ કરેલી બધી પ્રગતિને પૂર્વવત્ કરી શકતા નથી, તે તમારી સ્નાયુઓની શક્તિને પણ ઘટાડે છે અને શરીરમાં નબળાઈ આવે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તમારા સ્નાયુઓ નબળા પડે છે અને પછી તમે તમારા મોટા ભાગના સ્નાયુઓ ગુમાવો છો જે શ્વાસ લેવા માટે જરૂરી છે અને જે હલનચલનને સરળ બનાવે છે. ઓછો વજન ઉપાડવો પણ અઘરો લાગે છે.
સારી ઊંઘ મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડે
માનો કે ના માનો, સારી ગુણવત્તાની ઊંઘ સાથે કસરતનો મહત્વનો સંબંધ ધરાવે છે અને જો તમે બેમાંથી એક પણ ઊંઘ અથવા કસરત પૂરી કરતા નથી, તો તમે તમારી જાતને ખરાબ સ્વાસ્થ્યના દ્વારમાં ધકેલી દો છો. કસરત કરીએ અથવા ઝડપી દોડ્યા પછી થાકી પથારીમાં પડી જઈએ તો થાકેલી સ્થિતિમાં કેવી નીંદર આવે ..?? સવાસ્તગ શરીર માટે આજ જરૂરી છે. કસરત કરવાથી શરીરને ઊર્જા મળે છે અને મગજ પણ સ્વસ્થ રહેવાથી રાત્રે સારી નીંદર આવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે દરરોજની નબળી ગુણવત્તા (અને ઓછા કલાકો)ની ઊંઘ ડાયાબિટીસનું જોખમ, વજનમાં વધારો, નબળી માનસિક સ્વાસ્થ્ય સહિત અનેક મેટાબોલિક અને હોર્મોનલ સમસ્યાઓને નોતરે છે.
ધૈર્ય, સહનશક્તિ નબળી પડે
વ્યાયામ કે જે સહનશક્તિ માટે તમને પ્રેરે છે. તમારી ઉંમર માટે તમે કેટલા સ્વસ્થ અને ફિટ છો તે નક્કી કરવા માટે સહનશક્તિ એક મુખ્ય માપદંડ તરીકે ગણાય છે. આ આ માપદંડને મજબૂત બનાવવા વ્યાયામ ખૂબ જરૂરી છે. આ સંદર્ભમાં કરવામાં આવેલ એક અભ્યાસ કેયકર્સમાં સમયાંતરે સહનશક્તિના સ્તરમાં ઘટાડોનું વિશ્લેષણ આવ્યું. જ્યારે તેમના VO2 સ્તર (તીવ્ર કસરત દરમિયાન ઓક્સિજનની માત્રા)ની સરખામણી તેઓ માત્ર મૂળભૂત કસરતમાં રોકાયેલા સમય સાથે કરવામાં આવી હતી, ત્યારે જણાયું હતું કે ત્યાં મોટા પ્રમાણમાં 11.2% સ્તરનો ઘટાડો થયો છે. શારીરિક પ્રવૃત્તિના સ્તરોમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો એટલે કે દરરોજ જેટલી કસરત કરો છો તેમાં ઘટાડો કરવો વધુ આઘાતજનક હોઈ શકે છે.
બ્લડ સુગર લેવલ ખોરવાય છે
ટાઈપ-2 ડાયાબિટીસ એ એક મોટું જોખમ પરિબળ છે અને દુર્ભાગ્યે આપણા દેશમાં ખૂબ વધુ કેસ છે. તે એક મેટાબોલિક ડિસઓર્ડર છે જે ઘણા લક્ષણો દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે. બ્લડ સુગરની કામગીરીને વિક્ષેપિત કરી શકે તેવા ફેરફારોમાંથી એક શારીરિક પ્રવૃત્તિનો અભાવ છે. તમારું શરીર કાર્બોહાઈડ્રેટ પર કેવી રીતે પ્રક્રિયા કરે છે તે નક્કી કરવામાં કસરત મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. તેથી થોડી કસરત કરવાથી બ્લડ સુગર વધવાની પ્રક્રિયામાં વધારો થાય છે અને તમે સ્થૂળતાનો સામનો કરી શકો છો.
