ભારત આર્થિક વૃદ્ધિના હાઈપ પર વિશ્વાસ કરીને ભૂલ કરી રહ્યું છે…… રઘુરામ રાજને આવું કેમ કહ્યું?

• પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને કહ્યું કે ભારત મોટી ભૂલ કરી રહ્યું છે
• ભારત આર્થિક વૃદ્ધિના હાઈપ પર વિશ્વાસ કરીને ભૂલ કરી રહ્યું છે
• કહ્યું કે આપણે વાસ્તવિકતા માટે સખત સંઘર્ષ કરવો પડશે

 નેશનલ ન્યૂઝ : રઘુરામ રાજને આત્મસંતુષ્ટતાના જોખમો અને ભારતની વર્તમાન સફળતાની આસપાસના “હાઇપ” સામે ચેતવણી આપી, સલાહ આપી કે આવા વર્ણનમાં ખરીદી વાસ્તવિક પ્રગતિને અવરોધી શકે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સંભવિતતાને વાસ્તવિકતામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે નોંધપાત્ર અને સતત પ્રયત્નો જરૂરી છે અને રાજકારણીઓ પ્રોત્સાહન આપી શકે તેવી સિદ્ધિની ખોટી ભાવના સામે ચેતવણી આપી હતી.

ભારત તેની મજબૂત આર્થિક વૃદ્ધિની આસપાસના “હાઇપ” પર વિશ્વાસ કરવામાં મોટી ભૂલ કરી રહ્યું છે કારણ કે ત્યાં નોંધપાત્ર માળખાકીય સમસ્યાઓ છે જે દેશને તેની સંભવિતતાને પહોંચી વળવા માટે ઠીક કરવાની જરૂર છે, એમ કેન્દ્રીય બેંકના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને જણાવ્યું હતું.રાજને એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે, ચૂંટણી પછી નવી સરકારે જે સૌથી મોટો પડકાર સહન કરવો પડશે તે કાર્યબળના શિક્ષણ અને કૌશલ્યમાં સુધારો કરવાનો છે.

તેને ઠીક કર્યા વિના, ભારત તેની યુવા વસ્તીના લાભો મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરશે, તેમણે કહ્યું, એવા દેશમાં જ્યાં 1.4 બિલિયન વસ્તીમાંથી અડધાથી વધુની ઉંમર 30 વર્ષથી ઓછી છે.

“ભારત સૌથી મોટી ભૂલ કરી શકે છે તે હાઇપ પર વિશ્વાસ કરવો છે,” તેમણે કહ્યું. “હાઇપ વાસ્તવિક છે તેની ખાતરી કરવા માટે અમારી પાસે ઘણા વર્ષોની સખત મહેનત છે. હાઇપ પર વિશ્વાસ કરવો એ એવી બાબત છે જે રાજકારણીઓ ઇચ્છે છે કે તમે વિશ્વાસ કરો કારણ કે તેઓ ઇચ્છે છે કે તમે માનો કે અમે આવી ગયા છીએ. પરંતુ તે “ભારત માટે તે માન્યતાને વશ થઈ જવું” એક ગંભીર ભૂલ હશે, તેમણે ઉમેર્યું.

સલામતી અને વિશ્વસનીયતા

2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત અર્થતંત્ર બનાવવાની વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મહત્વાકાંક્ષાને ફગાવી દેતા રાજને કહ્યું હતું કે “જો તમારા ઘણા બાળકો પાસે ઉચ્ચ શાળાનું શિક્ષણ ન હોય” અને ડ્રોપ આઉટનો દર ઊંચો હોય તો તે લક્ષ્યની વાત કરવી “બકવાસ” છે. .”અમારી પાસે વધતી જતી કર્મચારીઓ છે, પરંતુ જો તેઓ સારી નોકરીઓમાં કાર્યરત હોય તો જ તે ડિવિડન્ડ છે,” તેમણે કહ્યું. “અને તે મારા મગજમાં, સંભવિત દુર્ઘટના છે જેનો આપણે સામનો કરીએ છીએ.” ભારતે સૌપ્રથમ કામદારોને વધુ રોજગારીયોગ્ય બનાવવાની જરૂર છે, અને બીજું, તેની પાસે રહેલા કર્મચારીઓ માટે નોકરીઓનું સર્જન કરવાની જરૂર છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

રાજને અભ્યાસનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો જે રોગચાળા પછી 2012 પહેલાના સ્તરે ભારતીય શાળાના બાળકોની શીખવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો દર્શાવે છે અને તે કે ત્રીજા ધોરણના વિદ્યાર્થીઓમાંથી માત્ર 20.5% જ ગ્રેડ બેનું ટેક્સ્ટ વાંચી શકતા હતા. ભારતમાં સાક્ષરતા દર પણ વિયેતનામ જેવા અન્ય એશિયન સમકક્ષોથી નીચે રહે છે.
“તે તે પ્રકારનો નંબર છે જેણે ખરેખર આપણને ચિંતા કરવી જોઈએ,” તેણે કહ્યું. “માનવ મૂડીનો અભાવ દાયકાઓ સુધી અમારી સાથે રહેશે.”

ભારતને ટકાઉ ધોરણે 8% વૃદ્ધિ સુધી પહોંચવા માટે ઘણું વધારે કામ કરવાની જરૂર છે, રાજને જણાવ્યું હતું કે, અર્થતંત્રની સંભાવનાઓ વિશેના કેટલાક તાજેતરના આશાવાદમાં ઘટાડો થયો છે.વિદેશી રોકાણકારો ઝડપી વિસ્તરણનો લાભ લેવા ભારતમાં આવી રહ્યા છે, જે આગામી નાણાકીય વર્ષમાં 7% થી વધુ સુધી પહોંચવાની સરકારની આગાહી છે, જે તેને વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થા બનાવે છે.
રાજને કહ્યું કે મોદી સરકાર દ્વારા ઉચ્ચ શિક્ષણ માટેના વાર્ષિક બજેટ કરતાં ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગ માટે સબસિડી પર વધુ ખર્ચ કરવાની નીતિની પસંદગીઓ ગેરમાર્ગે દોરનારી હતી. ભારતમાં કામગીરી શરૂ કરવા માટે સેમી-કન્ડક્ટર વ્યવસાયોને સબસિડી અંદાજિત 760 બિલિયન રૂપિયા ($9.1 બિલિયન) હતી, જેની સરખામણીમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે ફાળવવામાં આવેલા 476 બિલિયન રૂપિયા હતા.

ચિપ ઉત્પાદન

તેમણે કહ્યું કે, સરકાર શિક્ષણ પ્રણાલીને ઠીક કરવા માટે કામ કરવાને બદલે ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગ જેવા હાઈ-પ્રોફાઈલ પ્રોજેક્ટ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે જેથી તે તે ઉદ્યોગો માટે જરૂરી સારી પ્રશિક્ષિત એન્જિનિયરો પેદા કરી શકે. “સરકારની મહત્વાકાંક્ષા વાસ્તવિક છે, એક મહાન રાષ્ટ્ર બનવાની,” તેમણે કહ્યું. “શું તેઓ શું કરવાની જરૂર છે તેના પર ધ્યાન આપે છે કે કેમ તે એક અલગ પ્રશ્ન છે. મને ચિંતા છે કે અમે પ્રતિષ્ઠા પ્રોજેક્ટ્સ પર વધુ નિશ્ચિત બની ગયા છીએ, જે ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગ જેવી વધુ મહાન રાષ્ટ્રની મહત્વાકાંક્ષા સૂચવે છે, જ્યારે ટકાઉ ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગ ઉદ્યોગમાં ફાળો આપશે તેવા આધારને છોડીને.

યુનિવર્સિટી ઑફ શિકાગો બૂથ સ્કૂલ ઑફ બિઝનેસમાં ફાઇનાન્સના પ્રોફેસર, રાજન વૈશ્વિક અર્થતંત્ર પર જાણીતા વિવેચક અને ભારતની નીતિઓના સ્પષ્ટવક્તા ટીકાકાર છે. ગવર્નર તરીકેની તેમની મુદત લંબાવવામાં ન આવતાં, તેમના મંતવ્યો માટે કટ્ટરપંથી રાજકારણીઓના આક્રમણ હેઠળ આવ્યા પછી, તેમણે 2016 માં એકેડેમિયા માટે ભારતીય રિઝર્વ બેંક છોડી દીધી.

તેમણે તાજેતરમાં બ્રેકિંગ ધ મોલ્ડઃ રિઇમેજિંગ ઈન્ડિયાઝ ઈકોનોમિક ફ્યુચર નામનું પુસ્તક સહ-લેખક કર્યું છે અને ભારતના વિકાસના દૃષ્ટિકોણને પરિપ્રેક્ષ્ય આપવા માટે તેમની LinkedIn પ્રોફાઇલ પર શ્રેણીબદ્ધ વિડિયો બહાર પાડી રહ્યા છે.
શિક્ષણમાં સુધારો કરવા ઉપરાંત, રાજને નવા વહીવટ માટે અસંખ્ય નીતિ અગ્રતાઓને પ્રકાશિત કરી, જેમાં અસમાનતા ઘટાડવા અને શ્રમ-સઘન ઉત્પાદનમાં વધારો કરવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ભારતની શાસન પ્રણાલી ખૂબ જ કેન્દ્રિય છે અને રાજ્યોને નિયંત્રણ સોંપવાથી વિકાસમાં સુધારો કરવામાં મદદ મળશે.

રાજને કહ્યું, “અમને વ્યવહારિક અભિગમની જરૂર છે.” ચીનના ભૂતપૂર્વ નેતા ડેંગ ઝિયાઓપિંગને ટાંકીને, જેમણે તે દેશના આર્થિક સુધારાનું નેતૃત્વ કર્યું હતું, રાજને કહ્યું કે જો ભારત ચીન પાસેથી કંઈ શીખે છે, તો તે એવું હોવું જોઈએ કે “બિલાડી કાળી છે કે સફેદ છે, તેનાથી કોઈ ફરક નથી પડતો કે તે ઉંદર પકડે છે કે નહીં,” તેમણે કહ્યું. જણાવ્યું હતું.