મણિપુર રિપોર્ટ મામલે એડિટર્સ ગીલ્ડ વિરુદ્ધ નોંધાયેલા ગુન્હામાં સુપ્રીમનું અવલોકન
સુપ્રીમ કોર્ટે એડિટર્સ ગિલ્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (ઈજીઆઈ) અને તેના ચાર સભ્યોને શિક્ષાત્મક કાર્યવાહીમાંથી રાહત આપી છે. તેમના પર મણિપુરમાં વિવિધ જૂથો વચ્ચે કથિત રીતે દુશ્મનાવટને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ છે. તેમની સામેની ફરિયાદને ’સરકારની કાઉન્ટર-નેરેટિવ’ ગણાવીને કોર્ટે રાહતની મુદત બે સપ્તાહ વધારી દીધી છે. ચીફ જસ્ટિસ ડી વાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેંચે ફરિયાદીને પૂછ્યું કે જાતિય જૂથો વચ્ચે દુશ્મનાવટને પ્રોત્સાહન આપવાનો કેસ કેવી રીતે તેમની વિરુદ્ધ બનાવી શકાય. બેન્ચે ફરિયાદી પાસેથી જવાબ માંગ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તે ફરિયાદનો અભ્યાસ કરશે જેના આધારે ચારેય સામે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી.
ચીફ જસ્ટિસની અધ્યક્ષતાવાળી ખંડપીઠે કહ્યું કે ’પત્રકારો જમીન પર જાય છે. તેઓ સાચા અથવા ખોટા હોઈ શકે છે પરંતુ અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા હોવી જ જોઈએ’. છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ફરિયાદી તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ ગુરુ કૃષ્ણકુમારને પૂછ્યું કે શું ઈજીઆઈ સભ્યો સામે આઈપીસી કલમ 195 (વિવિધ જૂથો વચ્ચે દુશ્મનાવટને પ્રોત્સાહન આપવી) અને કલમ 200 (કોર્ટમાં ખોટી ઘોષણાઓ કરવી) હેઠળ ગુનાના કેસ કેવી રીતે કરવામાં આવ્યા? ઇજીઆઈને તેનો અભિપ્રાય રજૂ કરવાનો અધિકાર હતો તે નોંધતાં બેન્ચે કહ્યું કે ફરિયાદીએ જાતે જ કેસ બનાવવો પડશે અને બતાવવું પડશે કે ગુનાના ઘટકો તેમાં છે.
ચીફ જસ્ટિસએ કહ્યું, ’તમારે અમને આવા કેસમાં બતાવવું પડશે કે તમારી ફરિયાદમાં ગુન્હો બને છે.’સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, ’અમે પણ ચિંતિત છીએ કારણ કે એવું ન હોઈ શકે કે જેમ કોઈ પ્રિન્ટમાં કંઈક બોલે કે તરત જ કેસ નોંધવામાં આવે. તમારી સમગ્ર ફરિયાદ સરકાર દ્વારા પ્રતિ ચર્ચા છે. તેમણે જે કહ્યું તે ખોટું છે તે સ્વીકારીને તમે મૂળભૂત રીતે કાઉન્ટર દલીલ રજૂ કરી છે. એમ માનીને કે પત્રકારે જે કહ્યું તે ખોટું છે અને દરેક ફકરો ખોટો છે, લેખમાં ખોટું નિવેદન કરવું એ કલમ આઈપીસીની 153એ હેઠળ ગુનો નથી. આ ખોટું હોઈ શકે છે. દેશભરમાં દરરોજ ખોટી બાબતો પ્રકાશમાં આવે છે, શું તમે કલમ 153એ હેઠળ પત્રકારો પર કાર્યવાહી કરશો? તેવો સવાલ સુપ્રીમે કર્યો હતો.
