સિંધુ જળ કરારનો ભંગ કર્યા વગર હિમાલયમાંથી નીકળતી સિંધુ, જેલમ અને ચેનાબ નદીના પાણીને રોકીને પાકિસ્તાનને પાણી માટે તરસાવવાનો મોદી સરકારનો વધુ એક માસ્ટર પ્લાન
આતંકવાદનું આકા બની ગયેલું પાકિસ્તાન આઝાદીકાળી ભારતને અનેક મુદ્દે કનડતુ આવ્યું છે. જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્યને વિશેષ દરજ્જો આપતી બંધારણની કલમ ૩૭૦નો ગેર લાભ આપતી બંધારણની કલમ ૩૭૦નો ગેરલાભ ઉઠાવીને પાકિસ્તાને કાશ્મીર ખીણને આતંકી અને અલગતાવાદીઓના અડ્ડા સમાન બનાવી દીધું હતું. આઝાદીના ૭૦ વર્ષ બાદ તાજેતરમાં કેન્દ્રની મોદી સરકારે કુનેહપૂર્વક ૩૭૦ની કલમ હટાવીને આતંકી અને અલગતાવાદી તત્ત્વોને મ્હાત આપી છે. જેી, રઘવાયા બનેલા પાકિસ્તાને યુનો સહિત વિશ્ર્વભરમાં કાશ્મીર મુદ્દે કાગારોળ મચાવી છે. જે સામે જેવા સો તેવા તે ન્યાયે ભારતમાંથી સિંધુ, જેલમ અને ચેનાબ નદીના પાકિસ્તાનમાં જતા પાણીને રોકીને તેનું નામ દબાવવા મોદી સરકારે તજવીજ હા ધરી છે.
કેન્દ્રીય જળ સંસાધન મંત્રી ગજેન્દ્રસિંહ શેખાવતે મુંબઈમાં જણાવ્યું હતું કે સરકાર પાકિસ્તાનમાં વહેતી હિમાલય નદીઓના પાણીને રોકવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તેમણે એમ પણ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે આમાં સિંધુ જળ કરારનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવી રહ્યું નથી. આ પાણી રોકવા બંધ બનાવવાનું કામ પણ શરૂ કરાયું છે.નોંધપાત્ર વાત એ છે કે પુલવામા હુમલો અને તેના જવાબમાં બાલાકોટ હડતાલ પછી ભારત-પાકિસ્તાનના સંબંધો દિવસેને દિવસે બગડતા જાય છે. આવી સ્થિતિમાં કેન્દ્રીય પ્રધાનનું આ નિવેદન ખૂબ મહત્વનું છે. આ ઉપરાંત કેન્દ્રની મોદી સરકાર દ્વારા ભારતીય બંધારણની કલમ ૩૭૦ની અનેક જોગવાઈઓ અને જમ્મુ-કાશ્મીરના વિભાજન કર્યા બાદ પાકિસ્તાન આ મુદ્દે કાગારોળ મચાવી રહ્યું છે.
૫ ઓગષ્ટના ભારતના નિર્ણય પછી, પાકિસ્તાને પણ તેના રાજદૂતને પાછો બોલાવ્યા હતા. જમ્મુ-કાશ્મીરની પરિસ્થિતિને જોતા પાકિસ્તાને આરોપ લગાવ્યો હતો કે ભારત યુદ્ધ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. પાકિસ્તાને એમ પણ કહ્યું હતું કે, સતલજ નદીમાં ડેમનું પાણી છોડત પહેલા ભારતે પાકિસ્તાનને કહ્યું ન હતું, જેના કારણે ત્યાં પૂર આવ્યું હતું. આમ, પાકિસ્તાન ભારતને બદનામ કરવાના તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે.
આ અંગે ગજેન્દ્રસિંહ શેખાવતે કહ્યું કે, આ મુદ્દો એ છે કે આપણે વધારે પાણીને પાકિસ્તાન જતા અટકાવી શકીએ અને તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરી શકીએ. કેટલાક જળ સ્ત્રોત અને નદીઓ એવા છે પરંતુ તે તે કેચમેન્ટ વિસ્તારથી ખૂબ દૂર છે. અમે જે પાણીમાંથી પાછળથી ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ તે દિશાને ફેરવીશું. અત્યારે અમારા બધા જળાશયો ભરાયા છે પરંતુ અમે પાકિસ્તાન જતા પાણીને રાવી નદીમાં ફેરવી શકીએ છીએ. શેખાવતે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, ડેમ ફક્ત વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે જ નહીં પણ જરૂરિયાત સમયે પાણીનો ઉપયોગ કરવા માટે બનાવવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ૧૯૬૦ માં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે સિંધુ જળ કરાર બંને દેશો વચ્ચે નદીઓના વહેંચણીને નક્કી કરે છે. જે મુજબ હિમાલયમાંથી નીકળતી નદીઓમાંથી ભારતને બિયાસ, રવિ અને સતલજ નદીઓમાંથી પાણી મળે છે અને પાકિસ્તાનને સિંધુ, જેલમ અને ચેનાબ મળે છે.
હવે પાકિસ્તાનની નદીઓ ભારતમાંથી પુષ્કળ પાણી મેળવે છે, તેથી કરાર મુજબ ભારત સિંધુ, ચિનાબ અને જેલમના પાણીનો મર્યાદિત સિંચાઈ માટે ઉપયોગ કરી શકે છે. આ સિવાય ભારત આ નદીઓના પાણીનો વીજળી ઉત્પાદન, ઘરેલુ વપરાશ, ઉદ્યોગો અને સંશોધક અને બીજી ઘણી વસ્તુઓ માટે ઉપયોગ કરી શકે છે.
