વધુ ઝડપી ગતિએ વિકાસ કરવા તમામ પ્રયાસો કરાશે : સરકારી ખર્ચમાં 8.2 ટકા વધારાની સામે આવકમાં 12.1 ટકા વૃદ્ધિની આશા
મોદી સરકાર માટે વર્ષ 2023નું વર્ષ અતિ મહત્વનું બનવાનું છે. કારણકે વર્ષ 2024માં લોકસભાની ચૂંટણી આવવાની છે. જેને ધ્યાને રાખી સરકાર વર્ષ 2023ના બજેટમાં રાજકોષીય ખાધને 6 ટકાની નીચે રાખવા કમર કસશે તેવું નિષ્ણાંતોનું માનવું છે.
નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ આગામી બજેટમાં રાજકોષીય ખાધને જીડીપીના 5.8 ટકા પર રાખવાનો પ્રયાસ કરશે.વિશ્લેષકોના મતે નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના બજેટમાં રાજકોષીય ખાધ 5.8 ટકાથી 6 ટકાની રેન્જમાં રાખવામાં આવી શકે છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે સરકારે રાજકોષીય ખાધને કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદનના 6.4 ટકા પર રાખવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.
જોકે, વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે આવતા વર્ષે સામાન્ય ચૂંટણીને કારણે આ બજેટ સરકાર માટે છેલ્લું પૂર્ણ બજેટ હશે, તેથી તેમાં કેટલીક નવી જાહેરાતો થઈ શકે છે. કોવિડ મહામારીના બે વર્ષમાં રાજકોષીય ખાધ વધીને 9.3 ટકા થઈ ગઈ હતી. “સરકારે આગામી કેટલાક વર્ષોમાં રાજકોષીય એકત્રીકરણના માર્ગને અનુસરવા માટે નક્કર પ્રયાસો કરવા પડશે. તે લાંબા અંતરની સાયકલ રેસ જેવું છે જેમાં ભાગ લેનાર જો તે અચાનક અટકી જાય તો તે પડી જવાની સંભાવના હોય છે.તેમણે કહ્યું કે રાજકોષીય ખાધમાં ઘટાડો ભારતની મેક્રો ઇકોનોમિક સ્થિરતા માટે મહત્વપૂર્ણ છે અને અનિશ્ચિત વૈશ્વિક વાતાવરણમાં તે વધુ મહત્વપૂર્ણ છે.
અર્થશાસ્ત્રીઓએ કહ્યું કે આ લક્ષ્યને હાંસલ કરવા માટે ભારતે વધુ ઝડપી ગતિએ વિકાસ કરવો પડશે. સરકારી ખર્ચમાં 8.2 ટકા વધારાની સાથે, તેમણે આવકમાં 12.1 ટકા વૃદ્ધિની આગાહી પણ કરી છે.બીજી તરફ આગામી નાણાકીય વર્ષમાં ગ્રોસ બોરોઇંગ પણ વધીને રૂ. 15.5 લાખ કરોડ થશે.
વૈશ્વિક અસર : ડિસેમ્બરમાં નિકાસ 12 ટકા ઘટી, વેપાર ખાધ વધી
વૈશ્વિક પડકારો વચ્ચે ડિસેમ્બર 2022માં દેશની નિકાસ 12.2 ટકા ઘટીને 34.48 બિલિયન ડોલર થઈ હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન આયાતમાં ઘટાડો થવા છતાં દેશની વેપાર ખાધ 12.8 ટકા વધીને 23.76 બિલિયન ડોલર થઈ ગઈ છે. સોમવારે જારી કરાયેલા સત્તાવાર આંકડા મુજબ ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં આયાત 3.5 ટકા ઘટીને 58.24 બિલિયન ડોલર થઈ હતી. ડિસેમ્બર 2021માં તે 60.33 બિલિયન ડોલર હતી.
સત્તાવાર નિવેદન અનુસાર, ડિસેમ્બર 2021માં દેશમાંથી 39.27 બિલિયન ડોલરના માલસામાન અને સેવાઓની નિકાસ કરવામાં આવી હતી. તે સમય દરમિયાન 21.06 બિલિયન ડોલરની વેપાર ખાધ હતી.
ડિસેમ્બરમાં એન્જિનિયરિંગ ગુડ્સની નિકાસ લગભગ 12% ઘટીને 9.08 બિલિયન ડોલર થઈ છે. જેમ્સ અને જ્વેલરીની નિકાસ 15.2% ઘટીને 2.54 બિલિયન ડોલર થઈ છે. આ સિવાય જે અન્ય વસ્તુઓની નિકાસ ઘટી છે તેમાં કોફી, કાજુ, ચામડાની વસ્તુઓ, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, કાર્પેટ, હેન્ડલૂમનો સમાવેશ થાય છે.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં એટલે કે એપ્રિલ-ડિસેમ્બરમાં કુલ નિકાસ 9 ટકા વધીને 332.76 બીલિયન ડોલર થઈ છે. આયાત પણ 24.96 ટકા વધીને 551.7 બિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી છે. આના કારણે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં વેપાર ખાધ 60.45 ટકા વધીને 218.94 બિલિયન ડોલર થવાનો અંદાજ છે. એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળામાં વેપાર ખાધ 136.45 બિલિયન ડોલર હતી.
રૂપિયા- ડોલરની રમતમાં ભાવિ જોખમ ખાળવા આયાતકારો ડોલર ખરીદી રહ્યા છે
ભારતમાં આયાતકારોએ ગયા અઠવાડિયે ડોલર સામે રૂપિયાની રિકવરીનો ભરપૂર લાભ લીધો હતો, એમ ડેટા દર્શાવે છે.આયાતકારો દ્વારા સરેરાશ ડોલરની ખરીદી ગયા અઠવાડિયે 1.14 બિલિયન ડોલરથી વધીને 1.64 બિલિયન ડોલર થઈ હતી, જે ધી ક્લિયરિંગ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા તાજેતરના ડેટા દર્શાવે છે.
13 જાન્યુઆરીના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં ડોલર સામે રૂપિયો 1.7% ઉછળ્યો હતો, બે મહિનામાં તેનું શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન યુએસ ફુગાવાને આભારી છે. ભારતની ઊંચી વેપાર ખાધ અને નબળા પોર્ટફોલિયો પ્રવાહને કારણે રૂપિયાના આઉટલૂકને નુકસાન થયું છે. વેપાર ખાધ, જે જુલાઈમાં લગભગ 30 બિલિયન ડોલરના રેકોર્ડથી ઘટી ગઈ છે, તે ઐતિહાસિક ધોરણો દ્વારા ઊંચી છે.
ભારતે સોમવારે ડિસેમ્બરની વેપારી વેપાર ખાધ 23.76 બિલિયન ડોલરનો અહેવાલ આપ્યો હતો. દરમિયાન, વિદેશી રોકાણકારોએ આ મહિને અત્યાર સુધીમાં ભારતીય ઇક્વિટી અને ડેટમાંથી લગભગ 2 બિલિયન ડોલર ઉપાડ્યા છે.
