સહારાના સંસ્થાપક સુબ્રત રોય સહારાના નિધન બાદ કેન્દ્ર સરકાર સહારાના રોકાણકારોને લઈને મોટો નિર્ણય લઈ શકે છે. કેન્દ્ર સરકાર તેના બેંકોમાં પડેલા 25 હજાર કરોડ રૂપિયાના ફંડને પોતાના હસ્તક લઈ શકે છે. હાલમાં આ નાણાં સહારાના રોકાણકારોને પૈસા પરત કરવા માટે બેંકોમાં ખોલવામાં આવેલા વિશેષ ખાતાઓમાં પડેલા છે. અને છેલ્લા 11 વર્ષમાં યોગ્ય રોકાણકારોના અભાવે સમગ્ર નાણાં પરત કરવામાં આવ્યા નથી. દરમિયાન, હવે કેન્દ્ર સરકાર આ પૈસા ભારતના કોન્સોલિડેટેડ ફંડમાં જમા કરાવી શકે છે.
સહારાના સંસ્થાપક સુબ્રત રોય સહારાના નિધન બાદ રોકાણકારોને ચૂકવવા માટે એકત્ર કરાયેલ રકમ કોન્સોલિડેટેડ ફંડમાં જમા લઈ લેવા સરકારના પ્રયાસો, બાકી રહેલા રોકાણકારોને નાણાં પરત મેળવવાનો માર્ગ પણ ખુલ્લો જ રહેશે
અહેવાલ મુજબ, સરકાર સહારાના ફંડની રકમ ભારતના કોન્સોલિડેટેડ ફંડમાં જમા કરાવવાનો માર્ગ શોધી રહી છે. આ માટે તે તમામ કાયદાકીય જોગવાઈઓ પર વિચાર કરી રહી છે. જેના આધારે સરકાર નિર્ણય લેશે. હકીકતમાં, છેલ્લા 11 વર્ષમાં 25 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુના દાવેદારો બહુ ઓછા છે. તેને જોતા સરકાર તેને કોન્સોલિડેટેડ ફંડમાં લેવા માંગે છે. તે પછી, જો પાત્ર લોકોને તેમના પૈસા પાછા આપ્યા પછી રકમ બાકી રહે છે, તો તે આવનારા દિવસોમાં તે પૈસા ગરીબ કલ્યાણ યોજનાઓ માટે વાપરી શકે છે.
2011માં, સેબીએ સહારા જૂથની બે કંપનીઓ, સહારા ઈન્ડિયા રિયલ એસ્ટેટ કોર્પોરેશન લિમિટેડ અને સહારા હાઉસિંગ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ કોર્પોરેશન લિમિટેડને અમુક બોન્ડ્સ દ્વારા લગભગ રૂ. 3 કરોડની નોટિસ પાઠવી હતી, જે વૈકલ્પિક રીતે ફૂલી કન્વર્ટિબલ બોન્ડ્સ તરીકે ઓળખાય છે. રોકાણકારો પાસેથી ઉપાડેલા નાણા પરત કરવા આદેશ કર્યો. નિયમનકારે આદેશમાં કહ્યું હતું કે બંને કંપનીઓએ તેના નિયમો અને નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને ભંડોળ એકત્ર કર્યું હતું.
લાંબી કાનૂની લડાઈ પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે 31 ઓગસ્ટ, 2012ના રોજ સેબીના નિર્દેશોને સમર્થન આપ્યું હતું અને બંને કંપનીઓને રોકાણકારો પાસેથી 15 ટકા વ્યાજ સાથે એકત્ર કરેલા નાણાં પરત કરવા જણાવ્યું હતું. આ પછી સહારાને રોકાણકારોને નાણાં પરત કરવા માટે સેબીમાં અંદાજે 24,000 કરોડ રૂપિયા જમા કરાવવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. જો કે, જૂથે ચાલુ રાખ્યું કે તેણે પહેલેથી જ 95 ટકા કરતાં વધુ રોકાણકારોને સીધી ચૂકવણી કરી દીધી છે. સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) એ 11 વર્ષમાં સહારા ગ્રૂપની બે કંપનીઓના રોકાણકારોને રૂ. 138.07 કરોડ પરત કર્યા છે, એમ મૂડી બજારના નિયમનકારના તાજેતરના વાર્ષિક અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
દરમિયાન, સુબ્રત રોય સહારાના મૃત્યુ પછી, સેબીના અધ્યક્ષ માધબી પુરી બૂચે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે મૂડી બજાર નિયમનકાર સુબ્રત રોયના મૃત્યુ પછી પણ જૂથ વિરુદ્ધ કેસ ચાલુ રાખશે. સહારા ગ્રુપના સ્થાપક સુબ્રત રોયનું મંગળવારે 75 વર્ષની વયે અવસાન થયું. એફઆઇસીસીઆઈ ઇવેન્ટની બાજુમાં પત્રકારો સાથે વાત કરતા, બુચે જણાવ્યું હતું કે સેબી માટે મામલો એક એન્ટિટીના આચરણનો છે અને તે ચાલુ રહેશે પછી ભલે કોઈ વ્યક્તિ જીવિત હોય કે ન હોય.
રિફંડ ખૂબ જ ઓછું હોવાના પ્રશ્ન પર, બુચે જણાવ્યું હતું કે રોકાણકારો દ્વારા કરવામાં આવેલા દાવાઓના પુરાવાના આધારે સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા નિયુક્ત કરાયેલી સમિતિ દ્વારા નાણાં પરત કરવામાં આવ્યા છે. રોકાણકારોને માત્ર રૂ. 138 કરોડ રિફંડ કરવામાં આવ્યા છે, જ્યારે સહારા ગ્રૂપને રોકાણકારોને રિફંડ માટે રૂ. 24,000 કરોડથી વધુ રકમ સેબીમાં જમા કરાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. દરમિયાન, પુન:ચુકવણી માટે ખાસ ખોલવામાં આવેલા બેંક ખાતાઓમાં જમા રકમ વધીને રૂ. 25,000 કરોડથી વધુ થઈ ગઈ છે.
વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ, સેબીને 31 માર્ચ, 2023 સુધીમાં 53,687 ખાતાઓ સાથે સંકળાયેલી 19,650 અરજીઓ મળી હતી. તેમાંથી 48,326 ખાતાઓ સંબંધિત 17,526 અરજીઓ માટે કુલ રૂ. 138.07 કરોડની રકમ પરત કરવામાં આવી હતી, જેમાં રૂ. 67.98 કરોડની વ્યાજની રકમ પણ સામેલ છે. બાકીની અરજીઓ બંધ કરી દેવામાં આવી હતી કારણ કે સહારા ગ્રૂપની બે કંપનીઓ દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી દ્વારા તેઓને શોધી શકાયા ન હતા. છેલ્લી અપડેટ કરેલી માહિતીમાં, સેબીએ કહ્યું હતું કે 31 માર્ચ, 2022 સુધી 17,526 અરજીઓ સંબંધિત કુલ રકમ 138 કરોડ રૂપિયા હતી. સેબીના જણાવ્યા અનુસાર, 31 માર્ચ, 2023 સુધીમાં રાષ્ટ્રીયકૃત બેંકોમાં જમા થયેલી કુલ રકમ લગભગ 25,163 કરોડ રૂપિયા છે.
દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે સહારા રિફંડ પોર્ટલ શરૂ કર્યું છે. જેના પર અરજી કર્યા બાદ સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ અનુસાર લગભગ 5000 કરોડ રૂપિયાની રકમ પરત કરી રહી છે. આ અંતર્ગત વધુમાં વધુ 10 હજાર રૂપિયા પરત કરવામાં આવી રહ્યા છે. બાકીની રકમ ક્યારે પરત કરવામાં આવશે તે અંગે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર માહિતી નથી. સરકારનું કહેવું છે કે તે ધીમે ધીમે તમામ પાત્ર લોકોની થાપણો પરત કરશે.
