પૃથ્વી ઉપરાંત સૂર્યમંડળના અન્ય ગ્રહો પણ ખતરામાં
તાજેતરમાં પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષા છોડીને સૂર્ય તરફ પ્રયાણ કર્યું છે. પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષા છોડતાની સાથે જ મોટો ભય તેની રાહ જોશે. તેના બ્લોગ પોસ્ટ દ્વારા, NASAએ CME એટલે કે સૌર વાવાઝોડાના ફૂટેજ શેર કર્યા છે, જેને પાર્કર સોલાર પ્રોબ દ્વારા વાદળોની વચ્ચે ઉડતી ઝડપવામાં આવી છે.
આ સૌર વાવાઝોડાને પાર્કર સોલર પ્રોબ દ્વારા 5 સપ્ટેમ્બરે પોતાના કેમેરામાં કેદ કરવામાં આવ્યું હતું. NASAનું આ અવકાશયાન 2018માં સૂર્યના બાહ્ય કોરોનાના અભ્યાસ માટે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે અમેરિકન અવકાશયાન આ ભીષણ સૌર તોફાનને ટાળવામાં સફળ રહ્યું હતું, પરંતુ તે ભારતના Aditya–L1 માટે ખતરો બની શકે છે.
સૂર્યની નજીક સૌર પ્રવૃત્તિમાં વધારો
NASA દ્વારા શેર કરવામાં આવેલી એક બ્લોગ પોસ્ટ અનુસાર, તાજેતરના સમયમાં સૂર્યની આસપાસ સૌર પ્રવૃત્તિમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આ સૌર વાવાઝોડા ઉચ્ચ આવર્તન સાથે પૃથ્વીની ડાબી, જમણી અને મધ્યમાં અથડાતા હોય છે. પૃથ્વી ઉપરાંત સૂર્યમંડળના અન્ય ગ્રહો પણ આ ખતરનાક સૌર તોફાનથી પ્રભાવિત થઈ રહ્યા છે. નાસાનું પાર્કર સોલર મિશન માત્ર CME એટલે કે સૌર વાવાઝોડાનો અભ્યાસ કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી આ મિશન દ્વારા હવામાનની સચોટ આગાહી કરવાની શક્યતાઓ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
Another first! Our Parker Solar Probe flew through an eruption from the Sun, and saw it “vacuuming up” space dust left over from the formation of the solar system. It’s giving @NASASun scientists a better look at space weather and its potential effects on Earth.… pic.twitter.com/AcwLXOlI6m
— NASA (@NASA) September 18, 2023
2003માં નાસા દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા અભ્યાસ પેપર મુજબ, CMEs તારાઓની આસપાસના ધૂળના કણો સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે. તે ધૂળના કણોને બહારની તરફ પણ ધકેલી શકે છે. તેના દ્વારા સૂર્યના બાહ્ય વાતાવરણ અને ત્યાંના હવામાનનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. આ અંદાજ દ્વારા સૂર્યની આસપાસના ગ્રહો અને ઉપગ્રહોને સંકટથી બચાવી શકાય છે. એટલું જ નહીં, આના દ્વારા પૃથ્વી પર હાજર કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ, નેવિગેશન ટેક્નોલોજી અને પાવર ગ્રીડને પણ નુકસાન થતું અટકાવવામાં આવશે.
Aditya–L1 પણ ખતરામાં?
પાર્કર સોલર પ્રોબે આ સૌર તોફાનનો પ્રથમ વખત અનુભવ કર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, એવી પણ સંભાવના છે કે આ સૌર તોફાન ભારતના સૌર મિશન આદિત્ય-એલ1ને પણ અસર કરી શકે છે. જો કે ઈસરોએ હાલમાં આ અંગે કંઈ કહ્યું નથી. Aditya–L1 માટે સારી વાત એ છે કે તે માત્ર લોરેન્ઝ પોઈન્ટ એટલે કે L1 સુધી જ જશે, જે પૃથ્વીની સપાટીથી માત્ર 15 કિલોમીટર દૂર છે. તે જ સમયે, નાસાનું અવકાશયાન પાર્કર સોલર પ્રોબ તેનાથી દૂર છે. તે 6.9 મિલિયન કિલોમીટર એટલે કે 69 લાખ કિલોમીટર સૂર્યની નજીક છે. આ સિવાય ISROએ પોતાના અવકાશયાન Aditya–L1ને ખાસ ધાતુથી બનાવ્યું છે, જે તેને CME વાદળો અને અન્ય જોખમોથી બચાવી શકે છે.
