ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે ભારતનો આર્થિક વિકાસ દર 6.3 ટકા રહેવાનું વિશ્વ બેંકનું અનુમાન
વિશ્વ બેંકે ભારતના આર્થિક વિકાસ દરનો અંદાજ જાહેર કર્યો છે. વૈશ્વિક પરિસ્થિતિ ડામાડોળ થઈ રહી હોય આમાં ભારતને પણ અસર ઠવાબી છે. વિશ્વ બેંકના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે ભારતનો આર્થિક વિકાસ દર 6.3 ટકા રહેશે. વિશ્વ બેંક દ્વારા જાન્યુઆરીમાં કરાયેલા અગાઉના અંદાજ કરતાં આ 0.3 ટકા ઓછું છે. આ સાથે, વિશ્વ બેંકે મંગળવારે કહ્યું કે ભારતમાં ખાનગી વપરાશ અને રોકાણમાં અભૂતપૂર્વ તેજી જોવા મળી રહી છે. તે જ સમયે, સેવાઓની વૃદ્ધિ પણ મજબૂત છે.
વિશ્વ બેંકે વૈશ્વિક આર્થિક સંભાવનાઓ પરના તેના નવીનતમ અહેવાલમાં આ અનુમાન વ્યક્ત કર્યું છે. તે જણાવે છે કે વૈશ્વિક વિકાસ દર 2022માં 3.1 ટકાથી ઘટીને 2023માં 2.1 ટકા થઈ જશે. તેણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે ચીન સિવાય ઊભરતાં બજારો અને વિકાસશીલ અર્થતંત્રોમાં વૃદ્ધિ ગત વર્ષના 4.1 ટકાથી આ વર્ષે ઘટીને 2.9 ટકા થવાની ધારણા છે. આ વિકાસ દરમાં જંગી ઘટાડો દર્શાવે છે.
ભારતના સંદર્ભમાં, વિશ્વ બેંકે આ રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ભારતમાં વિકાસ દર ધીમો પડીને 6.3 ટકા રહેવાની આશા છે. આ જાન્યુઆરીના અંદાજ કરતાં 0.3 ટકા ઓછો છે.
વિશ્વ બેંકના રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં ધીમો વિકાસ દરનું કારણ ઉચ્ચ ફુગાવા અને દેવાની વધતી કિંમતને કારણે ખાનગી વપરાશની અસર છે. રિપોર્ટ અનુસાર, સંતોષકારક રેન્જના મધ્યબિંદુ પર આવતા ફુગાવાના કારણે અને સુધારાને કારણે નાણાકીય વર્ષ 2025-26માં વૃદ્ધિ દરમાં થોડી ઝડપ જોવા મળશે. તેમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ઉભરતી મોટી વિકાસશીલ અર્થવ્યવસ્થાઓમાં, ભારત એકંદર અને માથાદીઠ જીડીપીની દ્રષ્ટિએ વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતું અર્થતંત્ર બની રહેશે.
વિશ્વ બેંકે કહ્યું છે કે 2023ની શરૂઆતમાં ભારતમાં વૃદ્ધિ રોગચાળા પહેલાના દાયકામાં હાંસલ કરેલ સ્તર કરતા નીચી રહેશે. આનું કારણ એ છે કે ઊંચા ભાવ અને દેવાની વધતી કિંમતને કારણે ખાનગી રોકાણને અસર થઈ હતી. જો કે, 2022 ના બીજા ભાગમાં ઘટાડા પછી, ઉત્પાદન ક્ષેત્ર 2023માં સુધરવાની તૈયારીમાં છે.
આ પ્રસંગે વિશ્વ બેંકના નવા પ્રમુખ અજય બંગાએ જણાવ્યું હતું કે, રોજગાર એ ગરીબી ઘટાડવા અને સમૃદ્ધિ ફેલાવવાનો સૌથી નિશ્ચિત માર્ગ છે. દેશનો ધીમો વિકાસ દર એટલે કે ત્યાં નોકરીઓનું સર્જન પણ મુશ્કેલ બનશે. સાથે જ તેમણે એમ પણ કહ્યું કે એ નોંધવું પણ જરૂરી છે કે આ માત્ર વિકાસ દરનો અંદાજ છે, તે નિશ્ચિત નથી. અમારી પાસે તેને બદલવાની પણ તક છે, પરંતુ તેના માટે આપણે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે.”
વૈશ્વિક જીડીપી 2.1 ટકા રહેશે
વિશ્વના 189 દેશોમાં ગરીબી નાબૂદ કરવા માટે પ્રયત્નશીલ વિશ્વ બેંકે તાજેતરના વૈશ્વિક પરિદ્રશ્યમાં જણાવ્યું છે કે વૈશ્વિક અર્થતંત્રનો વિકાસ દર વર્ષ 2023માં 2.1 ટકા રહેશે, જ્યારે 2022માં તે 3.1 ટકા રહ્યો છે. વર્લ્ડ બેંક દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા ‘ગ્લોબલ ઈકોનોમિક પ્રોસ્પેક્ટ્સ’ રિપોર્ટ અનુસાર વર્ષ 2023 માટેનો નવો વિકાસ અનુમાન જાન્યુઆરીના અગાઉના અંદાજ કરતા થોડો સારો છે. વિશ્વ બેંકે જાન્યુઆરીમાં કહ્યું હતું કે આ વર્ષે વૈશ્વિક વિકાસ દર માત્ર 1.7 ટકા રહેશે.
બધા દેશોએ સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર
વિશ્વ બેંકના નવા નિયુક્ત ગ્રૂપના પ્રમુખ અજય બંગાએ જણાવ્યું હતું કે, “રોજગાર એ ગરીબી ઘટાડવા અને સમૃદ્ધિ ફેલાવવાનો સૌથી નિશ્ચિત માર્ગ છે. ધીમી વૃદ્ધિનો અર્થ એ છે કે રોજગારીનું સર્જન કરવું પણ મુશ્કેલ બનશે.” સાથે જ, તેમણે કહ્યું, “એ નોંધવું અગત્યનું છે કે વૃદ્ધિ દરના અંદાજો ‘નિયતિ’ નથી. અમારી પાસે આને બદલવાની તક છે, પરંતુ આપણે બધાએ આને બદલવાની જરૂર છે. સાથે મળીને કામ કરો.”
