વિશ્વ વેપાર સંગઠન ભારતના માનવતાવાદી પ્રયાસોમાં રોડા નાખી રહ્યું છે. ભારતનો ઘણાની ભૂખ ભાંગી શકે તેમ છે. પણ ડબ્લ્યુટીઓ તેના નિયમો વચ્ચે નાખી આ સેવાકાર્યમાં રોડા નાખવાનું કામ બખૂબી રીતે કરી રહ્યું છે. માટે જ ભારત હાલ જરૂરતમંદ અનેક દેશોને ખાદ્ય સામગ્રીઓની નિકાસ કરી શકતું નથી.
મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે વિશ્વ વેપાર સંગઠનને રજુઆત કરી છે કે ભારતને તેના જાહેર ભંડારમાંથી ખાદ્યપદાર્થોની કટોકટીનો સામનો કરી રહેલા દેશોમાં અનાજની નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપે. વર્તમાન ડબ્લ્યુટીઓ ધોરણો અનુસાર, કોઈપણ દેશને હાલમાં તેના જાહેર ખાદ્ય અનાજના સ્ટોકમાંથી નિકાસ કરવાની મંજૂરી નથી, કારણ કે તે સરકાર દ્વારા સબસિડીવાળા દરે ખરીદવામાં આવે છે.
ઇન્ડોનેશિયાના બાલીમાં 3જી જી20 નાણા મંત્રીઓ અને સેન્ટ્રલ બેંક ગવર્નરોની બેઠકોની સાથે આયોજિત ’ખાદ્ય અસુરક્ષા સામે લડવા માટે વૈશ્વિક સહકારને મજબૂત બનાવવા’ પરના સેમિનારને સંબોધતા નાણામંત્રીએ કહ્યું કે ભારત ભૂખ સામે લડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અથવા તેને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, પરંતુ ડબ્લ્યુટીઓ આ મુદ્દે અચકાય છે. રશિયા-યુક્રેનને કારણે વિશ્વના ઘણા દેશો હાલમાં ખોરાકની અછતનો સામનો કરી રહ્યા છે.
સિંગાપોરની આગેવાનીમાં લગભગ 70-80 દેશોનું એક જૂથ ડબ્લ્યુટીઓ સભ્ય દેશોને વિનંતી કરી રહ્યું છે કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર વિશ્વ ખાદ્ય કાર્યક્રમ હેઠળ ખરીદાયેલા ખાદ્ય અનાજ પરના નિકાસ પ્રતિબંધને લંબાવવામાં ન આવે. જો કે, કેટલાક સભ્યોએ સ્થાનિક ખાદ્ય સુરક્ષાને ટાંકીને આ અંગે આપવામાં આવી રહેલી છૂટ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. નાણામંત્રીએ એ પણ પ્રકાશિત કર્યું કે ખોરાક, બળતણ અને ખાતર એ વૈશ્વિક સાર્વજનિક વસ્તુ છે અને વિકાસશીલ અને ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થાઓ માટે આની પહોંચ સુનિશ્ચિત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. ખાદ્ય ઉત્પાદન અને વૈશ્વિક ખાદ્ય પ્રણાલીને મજબૂત કરવાની તાતી જરૂરિયાત છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. ભારતના અનુભવો શેર કરતા, સીતારમણે વન નેશન વન રાશન કાર્ડ અને પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજનાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો.
નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું કે ભારતનો લાંબા ગાળાનો વિકાસ સરકારી ખર્ચ દ્વારા સંચાલિત કાર્યક્રમો પર આધારિત છે. એફએમસીબીજીને સંબોધતા, સીતારમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે સ્થિતિસ્થાપક આર્થિક પ્રણાલીઓ માટે પુરાવા આધારિત નીતિ નિર્માણ અનિવાર્ય છે. કોરોના મહામારીથી પ્રભાવિત આર્થિક વૃદ્ધિને વેગ આપવા માટે સરકારે મૂડી ખર્ચ પર ભાર મૂક્યો છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે જાહેર ખર્ચમાં વધારો ખાનગી રોકાણને આકર્ષશે. સીતારમણે 2022-23માં મૂડી ખર્ચ 35.4 ટકા વધારીને રૂ. 7.5 લાખ કરોડ કર્યો છે. ગયા વર્ષે તે રૂ. 5.5 લાખ કરોડ હતો.
