- ઇલેક્ટ્રોનિક્સ આઇટમોની નિકાસમાં ભારતે ચીનને પાછળ છોડ્યું : મેક ઇન ઇન્ડિયા પ્રોજેકટ રંગ લાવ્યો
ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસમાં સતત આગળ વધી રહ્યું છે. ખાસ કરીને યુકે અને યુએસમાં ભારતીય પ્રોડક્ટની બોલબાલા વધી છે. સરકાર ઉત્પાદકોને આકર્ષવા પ્રોત્સાહન આપે છે અને સેમસંગ અને એપલ જેવી કંપનીઓ ભારતમાં ઉત્પાદન કામગીરી કરે છે. તે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ યોજનાને સમર્થન આપે છે. જેના થકી વિશ્વબજારમાં ભારતનો દબદબો વધી રહ્યો છે.
એક નવો અભ્યાસ દર્શાવે છે કે, ભારત કેટલાક મુખ્ય બજારોમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસમાં ચીનના વર્ચસ્વને ખતમ કરી રહ્યું છે કારણ કે ઉત્પાદકો વિશ્વની ફેક્ટરીઓથી દૂર એશિયાના અન્ય ભાગોમાં સપ્લાય ચેઇનને વૈવિધ્ય બનાવે છે. તેની અસર સૌથી વધુ બ્રિટન અને યુએસમાં જોવા મળે છે, જ્યાં તાજેતરના વર્ષોમાં ચીન સાથે ભૌગોલિક રાજકીય તણાવ વધ્યો છે.
લંડન સ્થિત ફેથમ ફાઇનાન્સિયલ કન્સલ્ટિંગ અનુસાર, ચીનના પ્રમાણમાં ભારતની યુએસમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસ નવેમ્બર 2021માં 2.51 ટકાથી વધીને 7.65 ટકા થઈ ગઈ છે. યુકેમાં, શેર 4.79% થી વધીને 10% થયો છે.
ભારત સરકાર દેશના ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદકોને ટેક્સમાં કાપ, છૂટ, સરળ જમીન સંપાદન અને મૂડી સહાય જેવા મોટા પ્રોત્સાહનો સાથે આકર્ષિત કરી રહી છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદન ઉદ્યોગને વધુ નિકાસ કરવા અને ભાગીદારી દ્વારા વ્યવસાયોને વૈશ્વિક સ્તરે વૃદ્ધિ કરવામાં મદદ કરવાનો છે.
સેમસંગ ભારતમાં સૌથી મોટી મોબાઈલ ફોન ફેક્ટરી ધરાવે છે, જ્યારે એપલ તેના કોન્ટ્રાક્ટ ઉત્પાદકો ફોક્સકોન ટેક્નોલોજી ગ્રુપ અને પેગાટ્રોન કોર્પ દ્વારા ભારતમાં તેના તમામ આઈફોનમાંથી ઓછામાં ઓછા 7% બનાવે છે.
ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસમાં વધારો એ “ભારતમાં ફોક્સકોનના વધેલા રોકાણનું પરિણામ છે,” ફેથમ ફાઇનાન્સિયલ કન્સલ્ટિંગના અર્થશાસ્ત્રી એન્ડ્રુ હેરિસે ગયા અઠવાડિયે એક નોંધમાં લખ્યું હતું. યુરોપ અને જાપાનમાં બજાર હિસ્સો મેળવવામાં ભારતની પ્રગતિ વધુ મર્યાદિત રહી છે,” ઓછામાં ઓછા હમણાં માટે, ચીન આધારિત ઉત્પાદનને સંપૂર્ણપણે છોડી દેવાને બદલે ડ્યુઅલ સપ્લાય ચેઇન (ચીન પ્લસ વન) તરફ આગળ વધવાનું સૂચન કરે છે,” હેરિસે કહ્યું. રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે ભારતની ઈલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસ ચીનના પ્રમાણમાં 3.38% જર્મનીને અને 3.52% વૈશ્વિક સ્તરે હતી.
ભારતીય કંપનીઓ બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓની ‘ચાઈના પ્લસ વન’ વ્યૂહરચનામાં તેમની ભૂમિકા ભજવી રહી છે, જેના હેઠળ ઉત્પાદકો અન્ય દેશોમાં બેક-અપ ક્ષમતા વિકસાવી રહ્યા છે.
ભારતનો વધતો બજાર હિસ્સો એ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે પ્રોત્સાહન છે, જેમણે તેમની ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ યોજનાને નોકરીઓનું સર્જન કરીને, નિકાસમાં વધારો કરીને અને આયાતની જરૂરિયાત ઘટાડીને અર્થતંત્રને વધુ આત્મનિર્ભર બનાવવાના માર્ગ તરીકે દર્શાવી છે. તેઓ થોડા મહિનામાં યોજાનારી ચૂંટણીમાં ત્રીજી વખત સત્તામાં આવે તેવી અપેક્ષા છે
