જ્યાં સુધી ચીનથી ખતરો રહેશે ત્યાં સુધી ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધો ગાઢ બનતા રહેશે. એક પ્રતિષ્ઠિત ભારતીય-અમેરિકન નિષ્ણાતે આ વાત કહી. કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઇન્ટરનેશનલ પીસ ખાતે ટાટા ચેર ફોર સ્ટ્રેટેજિક અફેર્સ એશ્લે ટેલિસે પણ જણાવ્યું હતું કે આવનારા વર્ષોમાં માત્ર બંને દેશો વચ્ચે જ નહીં, પરંતુ બંને સમાજો વચ્ચે પણ સંબંધો વધુ ગાઢ બનશે. તેમણે કહ્યું, ’જ્યાં સુધી ચીન છે ત્યાં સુધી ભારત-અમેરિકા સંબંધ વધુ ગાઢ બનશે, જેનું સંચાલન બંને દેશોએ કરવું પડશે.
ચીન સાથે તણાવ યથાવત હોવાથી, યુએસ વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક સાથે સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે ભારત પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ચીન વિશ્વના સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને જટિલ દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાંના એક છે. 1949 થી, દેશોએ વેપાર, આબોહવા પરિવર્તન, દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર, તાઇવાન અને કોવિડ-19 રોગચાળા સહિતના મુદ્દાઓ પર તણાવ અને સહકાર બંનેનો અનુભવ કર્યો છે.
જૂન 2020 માં ઘાતક ગાલવાન ખીણ અથડામણ પછી ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધોમાં ખટાશ આવી ગઈ, જે દાયકાઓમાં બંને પક્ષો વચ્ચેનો સૌથી ગંભીર લશ્કરી સંઘર્ષ છે. 1975 થી, તે બંને દેશોના સૈનિકો વચ્ચે ગંભીર લશ્કરી સંઘર્ષ હતો, જેમાં ઘણા સૈનિકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો. જો કે આ સંઘર્ષ દરમિયાન માત્ર લાકડીઓ અને અન્ય શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ બંદૂકોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો ન હતો. 1996માં બંને દેશો વચ્ચે એ વાત પર સહમતિ થઈ હતી કે સરહદ પર બંદૂકો કે વિસ્ફોટકોનો ઉપયોગ નહીં થાય.
ચીનના વિદેશ મંત્રીનું માનવું છે કે રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ અને અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન વચ્ચેની સંભવિત બેઠકનો ’માર્ગ’ સરળ નહીં હોય અને પરિણામો સુધી પહોંચવા માટે બંને પક્ષોએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે રવિવારે જારી નિવેદનમાં આ માહિતી આપી હતી. ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ તેમની ત્રણ દિવસીય વોશિંગ્ટન મુલાકાત દરમિયાન અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી એન્ટની બ્લિંકન અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જેક સુલિવાન સાથે બિડેનને પણ મળ્યા હતા. બંને પક્ષો નવેમ્બરમાં સાન ફ્રાન્સિસ્કોમાં આયોજિત એશિયા-પેસિફિક ઇકોનોમિક કોઓપરેશન ફોરમ સમિટની બાજુમાં દ્વિપક્ષીય બેઠક તરફ કામ કરવા સંમત થયા હતા.
બીજી તરફ વાસ્તવિકતા એવી છે કે ચીનની વિચારસરણી વિચિત્ર છે. તેને અનેક નાના દેશોને પોતાની દેવાની જાળમાં ફસાવીને તેને રીતસર તબાહ કરવાના પ્રયાસ કર્યા છે. આ ઉપરાંત ચીન એકલુ એવું છે જેને પોતાના મોટાભાગના સેંકડો પાડોશી સાથે વાંધા છે. જો કે સંઘર્ષો વચ્ચે પણ મેન્યુફેક્ચરિંગ માર્કેટમાં છતાં ચીન વિશ્વભરમાં છવાયેલું છે. પરિણામે તેને વધુમાં વધુ સંઘર્ષો કરવાનું બળ મળે છે.
