કર્ણાટકમાં લિંગાયત મતદારોની વસ્તી 17 ટકા, પૂર્વ મુખ્યમંત્રી જગદીશ શેટ્ટર જો પોતાના સમાજના આ મતદારોને પોતાની તરફ વાળશે તો ભાજપને નુકસાન સહન કરવું પડશે
કર્ણાટકના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને ભાજપના નેતા જગદીશ શિવપ્પા શેટ્ટર સોમવારે કોંગ્રેસમાં જોડાયા છે. છ વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂકેલા શેટ્ટર ટિકિટ ન મળવાથી નારાજ હતા. શેટ્ટરને કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ પાર્ટીનું સભ્યપદ આપ્યું હતું. શેટ્ટરને લિંગાયત સમુદાયના બીએસ યેદિયુરપ્પા પછી બીજા સૌથી ઊંચા નેતા માનવામાં આવે છે. કર્ણાટકમાં લિંગાયત મતદારોની વસ્તી 17 ટકા છે. એવું કહેવાય છે કે લિંગાયત મતદારો કર્ણાટકમાં કોઈની પણ રમત બનાવી શકે છે અથવા તોડી શકે છે. આ જ કારણ છે કે હવે કર્ણાટકના રાજકારણમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે.
કોંગ્રેસમાં જોડાયા બાદ મીડિયા સાથે વાત કરતા જગદીશ શેટ્ટરે કહ્યું હતું કે ‘મેં ગઈકાલે ભાજપમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું અને આજે કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયો હતો. વિપક્ષના નેતા, પૂર્વ મુખ્યપ્રધાન અને પ્રદેશ પ્રમુખ કોંગ્રેસમાં જોડાતા ઘણા લોકોને આશ્ચર્ય છે. ભાજપે મને દરેક હોદ્દો આપ્યો અને પાર્ટીનો કાર્યકર હોવાથી મેં હંમેશા પાર્ટીના વિકાસ માટે કામ કર્યું છે. શેટ્ટરે કહ્યું, “પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતા હોવાને કારણે, મેં વિચાર્યું હતું કે મને ટિકિટ મળશે પરંતુ જ્યારે મને ખબર પડી કે મને ટિકિટ મળી રહી નથી ત્યારે હું ચોંકી ગયો. આ વિશે કોઈએ મારી સાથે વાત કરી ન હતી કે મને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો. મને કયું પદ આપવામાં આવશે તે અંગે પણ મને કોઈ ખાતરી આપવામાં આવી ન હતી.
કેવી રહી જગદીશ શેટ્ટરની રાજકીય કારકિર્દી ?
જગદીશ શેટ્ટરે ધારવાડ જિલ્લાની હુબલી ધારવાડ સેન્ટ્રલ બેઠક પરથી 2018ની વિધાનસભા ચૂંટણી જીતી હતી. શેટ્ટર સતત છ ટર્મથી ચૂંટણી જીતતા આવ્યા છે. તેઓ 2012 થી 2013 સુધી કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી રહી ચુક્યા છે. 68 વર્ષીય શેટ્ટર 2008 થી 2009 વચ્ચે કર્ણાટક વિધાનસભાના સ્પીકર પણ હતા. કિત્તુર કર્ણાટક (મુંબઈ કર્ણાટક) પ્રદેશની 25 વિધાનસભા બેઠકો પર શેટ્ટરનો પ્રભાવ હોવાનું કહેવાય છે.
20 ઓગસ્ટ 2019 ના રોજ, તેમને રાજ્યની ભાજપ સરકારમાં મધ્યમ ઉદ્યોગોના કેબિનેટ મંત્રીનું પદ મળ્યું. જ્યારે બીએસ યેદિયુરપ્પાના રાજીનામા પછી કેબિનેટનું વિસર્જન કરવામાં આવી રહ્યું હતું, ત્યારે તેમણે જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ ભવિષ્યમાં કોઈપણ કેબિનેટનો ભાગ નહીં બને. કિત્તુર કર્ણાટક વિસ્તારમાં તેની પકડ ઘણી મજબૂત માનવામાં આવે છે. શેટ્ટરને યેદિયુરપ્પા પછી રાજ્યના બીજા સૌથી ઊંચા લિંગાયત નેતા માનવામાં આવે છે.
યેદિયુરપ્પા કે શેટ્ટર ? લિંગાયત સમાજ કોની તરફ વળશે તેના ઉપર મીટ
સમુદાય ઘણા વર્ષોથી ભાજપને વોટ આપી રહ્યો છે. આના બે મોટા કારણો છે. પ્રથમ બીએસ યેદિયુરપ્પા અને બીજા જગદીશ શેટ્ટર. બંનેને લિંગાયત સમુદાયના સૌથી ઊંચા નેતા માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આ બંનેના આધારે ભાજપ લિંગાયત મતદારોમાં તાકાત જાળવી રહી છે. હવે શેટ્ટર કોંગ્રેસમાં ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસને આશા હશે કે શેટ્ટરની સાથે લિંગાયત મતદારો પણ કોંગ્રેસમાં ટ્રાન્સફર થશે. જેના કારણે ભાજપને નુકસાન વેઠવું પડી શકે છે.
110 બેઠકો પર લિંગાયત મતદારોનો પ્રભાવ
કર્ણાટકમાં લિંગાયત સમુદાયનો ઇતિહાસ 12મી સદીથી શરૂ થાય છે. 1956માં ભાષાના આધારે રાજ્યોનું પુનર્ગઠન કરવામાં આવ્યું. આ સાથે, મૈસુરનું કન્નડ ભાષી રાજ્ય અસ્તિત્વમાં આવ્યું. જે પાછળથી કર્ણાટક કહેવાતું હતું. રાજ્યની રચના બાદથી અહીં લિંગાયત સમુદાયનું વર્ચસ્વ છે. આ પ્રભાવનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે 1956થી રાજ્યમાં આઠ મુખ્યમંત્રી લિંગાયત સમુદાયમાંથી બનાવવામાં આવ્યા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કર્ણાટકની 110 વિધાનસભા સીટો પર તેમની સીધી અસર પડશે.
રાજ્યનું જ્ઞાતિ સમીકરણ શું છે?
2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, કર્ણાટકની કુલ વસ્તી 6.11 કરોડ છે. તેમાં સૌથી વધુ હિંદુઓની સંખ્યા 5.13 કરોડ એટલે કે 84 ટકા છે. આ પછી મુસ્લિમો છે જેમની વસ્તી 79 લાખ એટલે કે 12.91 ટકા છે. રાજ્યમાં ખ્રિસ્તીઓની સંખ્યા 11 લાખ એટલે કે લગભગ 1.87 ટકા અને જૈનોની વસ્તી 4 લાખ એટલે કે 0.72 ટકા છે. કર્ણાટકમાં લિંગાયત સૌથી મોટો સમુદાય છે. તેમની વસ્તી લગભગ 17 ટકા છે. આ પછી, બીજો સૌથી મોટો સમુદાય વોક્કાલિગા છે, જેની વસ્તી લગભગ 14 ટકા છે. રાજ્યમાં કુરુબા જાતિની વસ્તી 8 ટકા, એસસી 17 ટકા, એસટી 7 ટકા છે.
