- જહાજ દરિયાની ઊંડાઈમાં જઈને હાઈડ્રોગ્રાફિક સર્વે સાથે નેવિગેશન રૂટ નક્કી કરશે.
- આ જહાજ નવી પેઢીના હાઇડ્રોગ્રાફિક સાધનોમાંથી સમુદ્રી અને ભૌગોલિક માહિતી એકત્રિત કરશે.
National News : સર્વેક્ષણ જહાજ ‘સાંધ્યક’ ને શનિવારે સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ અને નૌકાદળના વડા એડમિરલ આર હરિ કુમારની હાજરીમાં નૌકાદળના કાફલામાં ઔપચારિક રીતે સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું. નૌકાદળના કાફલામાં તેનો સમાવેશ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ભારતની દરિયાઈ શક્તિ વધારવાની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. તેનો ઉપયોગ હાઇડ્રોગ્રાફી સર્વેક્ષણમાં કરવામાં આવશે જેમ કે ચીની નૌકાદળ ભારત અને અન્ય નજીકના સમુદ્રમાં કરે છે.
સંરક્ષણ મંત્રાલયે 30 ઓક્ટોબર, 2018 ના રોજ ગાર્ડન રીચ શિપબિલ્ડર્સ એન્ડ એન્જિનિયર્સ લિમિટેડ (GRSE) સાથે કુલ રૂ. 2435 કરોડના ખર્ચે ચાર સર્વે શિપ (મોટા) બનાવવા માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ જહાજો ઇન્ડિયન રજિસ્ટર ઑફ શિપિંગ ક્લાસિફિકેશન સોસાયટીના નિયમો અનુસાર ડિઝાઇન અને બનાવવામાં આવ્યા છે. જહાજની પ્રાથમિક ભૂમિકા બંદરના અભિગમોના સંપૂર્ણ દરિયાકાંઠાના અને ઊંડા પાણીના હાઇડ્રોગ્રાફિક સર્વેક્ષણ હાથ ધરવા અને નેવિગેશન માર્ગો નક્કી કરવાની રહેશે. તેના ઓપરેશનલ વિસ્તારમાં EEZ, વિસ્તૃત કોન્ટિનેંટલ શેલ્ફ સુધીની દરિયાઈ સીમાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ જહાજો સંરક્ષણ અને નાગરિક એપ્લિકેશનો માટે સમુદ્રશાસ્ત્ર અને ભૂ-ભૌતિક ડેટા પણ એકત્રિત કરશે.
આ જહાજોની બીજી ભૂમિકા યુદ્ધ અથવા કટોકટી દરમિયાન હોસ્પિટલ તરીકે કામ કરવાની રહેશે. અંદાજે 3400 ટનના વિસ્થાપન સાથે 110 મીટર લાંબુ અને 16 મીટર પહોળું ‘સંધ્યાક’ અત્યાધુનિક હાઇડ્રોગ્રાફિક સાધનોથી સજ્જ છે જેમ કે ડેટા એક્વિઝિશન અને પ્રોસેસિંગ સિસ્ટમ, ઓટોનોમસ અંડરવોટર વ્હીકલ, રિમોટ પાયલોટેડ વ્હીકલ, ડીજીપીએસ લોંગ રેન્જ પોઝિશનિંગ. સિસ્ટમ, ડિજિટલ સાઇડ સ્કેન સોનાર. બે ડીઝલ એન્જિન દ્વારા સંચાલિત આ જહાજ 18 નોટથી વધુની ઝડપે પહોંચવામાં સક્ષમ છે. આ જહાજો હાલના સાંધ્યક વર્ગના સર્વેક્ષણ જહાજોનું સ્થાન લેશે, જેઓ ઓશનોગ્રાફિક અને જિયોફિઝિકલ ડેટા એકત્રિત કરવા માટે નવી પેઢીના હાઇડ્રોગ્રાફિક સાધનોથી સજ્જ છે.
આ પ્રોજેક્ટનું પ્રથમ સર્વેક્ષણ જહાજ, ‘સાંધ્યક’ (યાર્ડ 3025) GRSE દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે, જ્યારે બાકીના ત્રણ જહાજોનું નિર્માણ L&T શિપબિલ્ડીંગ, કટ્ટુપલ્લી ખાતે કરવામાં આવ્યું છે. આ જહાજના નિર્માણની પ્રક્રિયા 12 માર્ચ, 2019 ના રોજ શરૂ થઈ હતી અને જહાજ 05 ડિસેમ્બર, 2021 ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. બંદર અને સમુદ્રમાં વ્યાપક પરીક્ષણો પસાર કર્યા પછી ગયા વર્ષે 04 ડિસેમ્બરે તેને ભારતીય નૌકાદળને સોંપવામાં આવ્યું હતું. સંધ્યાકનું ઉત્પાદન 80 ટકાથી વધુ સ્વદેશી સામગ્રી સાથે કરવામાં આવ્યું છે. આ પ્રોજેક્ટ ભારતીય નૌકાદળના યુદ્ધ જહાજ ડિઝાઇન બ્યુરો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવી રહ્યો છે.
