એક આશ્ચર્યજનક સંશોધનમાં વૈજ્ઞાનિકોએ ખડકમાં દટાયેલા આવા ડાયનાસોરના અવશેષો શોધી કાઢ્યા છે. આ વિશે સૌથી વિચિત્ર વાત એ છે કે આ અશ્મિ સ્કોટલેન્ડમાં મળી આવ્યો છે જ્યારે ચીનમાં તેના નજીકના સંબંધીના અવશેષો મળી આવ્યા છે.
166 મિલિયન વર્ષો સુધી પૃથ્વી પર શાસન કરનારા ડાયનાસોર વિશેની નવી શોધમાં વૈજ્ઞાનિકોએ સ્કોટલેન્ડના આઈલ ઓફ સ્કાયમાં પાંખવાળા ડાયનાસોરની શોધ કરી છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, આ ઉડતું સરિસૃપ સ્કોટલેન્ડમાં મળી આવ્યું છે, જ્યારે તેના મોટાભાગના સંબંધીઓના અવશેષો ફક્ત ચીનમાં જ મળી આવ્યા છે. આ નવી શોધથી વૈજ્ઞાનિકોને ઉડતા ડાયનાસોર વિશે નવી માહિતી મળશે.
જર્નલ ઓફ વર્ટેબ્રેટ પેલેઓન્ટોલોજીમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ સિઓપ્ટેરા અવન્સે નામના ટેરોસોરના અવશેષો શોધી કાઢ્યા છે, જે મધ્ય જુરાસિક યુગમાં 166 થી 168 મિલિયન વર્ષો પહેલા પૃથ્વી પર રહેતા હતા.
સિઓપ્ટેરા ઇવાન્સેના અપૂર્ણ અશ્મિ 2006 માં બ્રિસ્ટોલ યુનિવર્સિટી, યુનિવર્સિટી ઓફ લિસેસ્ટર, નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમ અને લિવરપૂલ યુનિવર્સિટીના સંશોધકોની આગેવાની હેઠળ આઇલ ઓફ સ્કાય પર લોચ સ્કેવિઆગના કિનારે મળી આવ્યા હતા.
ત્યારથી, સંશોધકોએ આ ડાયનાસોરના અપૂર્ણ હાડપિંજરનો અભ્યાસ કર્યો છે, જેમાં પાંખો, ખભા અને પીઠના અવશેષોનો સમાવેશ થાય છે. હાડપિંજરના તે ભાગો જે ખડકમાં દટાયેલા હોવાને કારણે દેખાતા નહોતા, તે ડિજિટલ સ્કેનીંગ દ્વારા બહાર આવી શકે છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, સિઓપ્ટેરા અવનેસ્કાનું હાડપિંજર એ ટેરોસૌર પ્રજાતિનું પહેલું હાડપિંજર છે જે સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ ટેક્નોલોજીથી તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. તે ડાર્વિનોપ્ટેરા નામના ટેરોસૌરસ જૂથનું પ્રાણી હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે ડાર્વિનોપ્ટેરા મુખ્યત્વે ચીનમાં રહેતા હતા.
આ અભ્યાસના વરિષ્ઠ લેખક અને નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના પ્રોફેસર પોલ બેરેટ કહે છે કે યુકેમાં આવા ડાયનાસોરની શોધ સંપૂર્ણપણે ચોંકાવનારી છે. કારણ કે તેમના અવશેષો ચીનમાં મળી ચૂક્યા છે.
મધ્ય જુરાસિક સમયગાળામાં તેમને યુકેમાં શોધવું આશ્ચર્યજનક છે કારણ કે તેમના મોટાભાગના નજીકના સંબંધીઓ ફક્ત ચીનમાં જ મળી આવ્યા છે.
આ સૂચવે છે કે ઉડતા સરિસૃપનું અદ્યતન જૂથ જે આ પ્રજાતિનું છે તે વિચાર્યું હતું તેના કરતાં ઘણું વહેલું દેખાયું હતું અને તે સમગ્ર વિશ્વમાં ઝડપથી ફેલાઈ ગયું હતું. સંશોધકોનું કહેવું છે કે આ સંશોધન વૈજ્ઞાનિકોને ટેરોસોરની ઉત્ક્રાંતિને સમજવાની નજીક લાવવાનું કામ કરે છે.
બ્રિસ્ટોલ યુનિવર્સિટીના અધ્યયનના મુખ્ય લેખક અને પેલિયોન્ટોલોજિસ્ટ ડૉ. લિઝ માર્ટિન-સિલ્વરસ્ટોન કહે છે કે સિઓપ્ટેરાનો સમયગાળો ટેરોસોરના ઉત્ક્રાંતિમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ સમયગાળો હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, તે અત્યાર સુધી મળેલા બહુ ઓછા નમુનાઓમાંનું એક હોવાથી તેનું મહત્વ ઘણું વધારે છે.
ખડકોમાં દફનાવવામાં આવેલા હાડકાંમાંથી ટેરોસોર સિઓપ્ટેરા વિશે વિગતવાર માહિતી મેળવવી અપેક્ષા કરતાં વધુ હતી. આ સાથે, હવે અમે ટેરોસોરના વિકાસ વિશે વધુ માહિતી મેળવી શકીશું અને એ પણ જાણી શકીશું કે કેવી રીતે વિકસિત ટેરોસોરનો વિકાસ થયો.
