શ્રીલંકામાં જે આર્થિક સંકટ ફેલાયું છે. તેની પાછળ ચીન કારણભૂત છે. સરકારે ચીન પાસેથી અબજો ડોલરની લોન લીધી અને હવે દેશ સૌથી મોટા આર્થિક સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. પરંતુ ચીનમાં બધું સારું છે, એવું નથી. વિશ્વની આ સૌથી મોટી આર્થિક મહાસત્તાની સામે સૌથી મોટું વિદેશી સંકટ ઊભું થયું છે. આનું કારણ એ છે કે રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગનો પ્રિય પ્રોજેક્ટ, જેના કારણે ઘણા નાના દેશોને ઘણું દેવું આપવામાં આવ્યું હતું. બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ એ હવે ચીનને ખૂબ મોટી સમસ્યા તરફ ધકેલી દીધું છે.
જિનપિંગ દ્વારા તેમની સૌથી મોટી વિદેશ નીતિ તરીકે બીઆરઆઈની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. 1949 પછી ચીનની આ સૌથી મોટી યોજના હતી. ઉપરાંત, તે વિશ્વનો સૌથી મોટો ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોગ્રામ હતો. આ યોજના હેઠળ ઘણા પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ચીનને તેનાથી જે ફાયદો મળવાનો હતો તે મળી શક્યો નથી. જ્યારે ચીને તેના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ માટે ઘણા દેશોને લોન આપી હતી.
આ પ્રોજેક્ટને કારણે એશિયા, આફ્રિકા અને લેટિન અમેરિકાના ઘણા દેશોમાં એક પછી એક દેવાની કટોકટી ઊભી થઈ છે.આ કાર્યક્રમ સૌ પ્રથમ વર્ષ 2013માં પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવ્યો હતો. થિંક-ટેંક અમેરિકન એન્ટરપ્રાઇઝિસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના જણાવ્યા અનુસાર, 2021 ના સુધીમાં,આ પ્રોજેક્ટ્સને કારણે, ઘણા વિકાસશીલ દેશોને 838 બિલિયન ડોલર ચૂકવવામાં આવ્યા હતા. ચીનને આ લોન ક્યારે પાછી મળશે તે તે પોતે જાણતો નથી. તે જ સમયે, ન્યુયોર્ક સ્થિત સંશોધન જૂથ, રોડિયમ અનુસાર, ચીની બેંકોએ વર્ષ 2020 અને 2021માં 52 બિલિયન ડોલરનું કર્જ આપ્યું હતું. જે આ પહેલા બે વર્ષની સરખામણીમાં 16% વધુ હતું.
બીજી બાજુ, જો દેશની અંદરની વાત કરીએ તો, અહીં ઘણા ઘર માલિકોએ મોર્ટગેજ ચૂકવવાનો ઇનકાર કરી દીધો છે. જેના કારણે બેંકો સામે નવું સંકટ ઉભુ થયું છે. બુધવારે, હેનાન પ્રાંતમાં એક બેંકની સામે લાંબી લાઇન હતી અને તેનું કારણ બેંક ઓફ ચાઇનાનો નિર્ણય હતો. બેંક ઓફ ચાઈનાની હેનાન શાખા વતી થાપણદારોને કહેવામાં આવ્યું છે કે તેઓએ પણ અહીં રકમ જમા કરી છે, હવે તે રોકાણ છે અને તેને ઉપાડી શકાશે નહીં. આ બેંક સામે મોટા પાયે વિરોધ પ્રદર્શન થઈ રહ્યા છે અને બેંકની બહાર મોટી સંખ્યામાં વિરોધીઓ એકઠા થયા છે.
બેંકે ત્યાં રહેલા તમામ ભંડોળને ફ્રીઝ કરી દીધું છે અને થાપણદારો હવે તેમની છૂટની માંગ કરી રહ્યા છે. આ સિવાય ઝિંગહુઆ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ઝેંગ યુહુઆંગનો એક વીડિયો હાલ વાયરલ થઈ રહ્યો છે. આ વીડિયોમાં તે કહી રહ્યો છે કે વર્ષ 2022 ચીન માટે સૌથી મુશ્કેલ સમય બનવાનું છે. વર્ષના પ્રથમ છ મહિનામાં જ દેશની 460,000 કંપનીઓ બંધ થઈ ગઈ છે. તેમજ 3.1 મિલિયન ઔદ્યોગિક અને વ્યાપારી ઉદ્યોગોને રદ કરવામાં આવ્યા હતા. એન્ટરપ્રાઇઝ લિક્વિડેશનમાં વાર્ષિક 23 ટકાનો વધારો થયો છે, 10.76 મિલિયન કોલેજ સ્નાતકોએ પ્રવેશ લીધો છે અને દેશના 8 મિલિયન યુવાનો બેરોજગાર છે.
