ભારતે ઓગસ્ટમાં અવકાશમાં નવી સફળતા હાંસલ કરી હતી. ભારતનું ચંદ્રયાન-3 મિશન ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સફળતાપૂર્વક લેન્ડ થયું. આ પછી ભારત ચંદ્ર પર પહોંચનાર ચોથો દેશ બન્યો. દક્ષિણ ધ્રુવ વિસ્તારમાં ઉતરનાર પ્રથમ દેશ બન્યો. આ મિશનની સફળતા બાદથી પાકિસ્તાન મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયું છે. 2019માં ચંદ્રયાન-2ની નિષ્ફળતાની ઉજવણી કરનાર પાકિસ્તાની લોકોએ ચંદ્રયાન-3ની સફળતા પર તેમની સરકારને ઘેરી હતી. આ પછી હવે પાકિસ્તાને ભારત સાથે સ્પર્ધા કરવાનો નવો રસ્તો શોધી કાઢ્યો છે. હવે પાકિસ્તાન ચીનના ખભા પર બેસીને અવકાશમાં જવાનું છે.
ભારતના ચંદ્રયાનની સફળતા બાદ હવે ચીનની મદદથી પાકિસ્તાન પણ આવો પ્રોજેકટ કરવાની તૈયારીમાં
ચીન 2030 સુધીમાં ચંદ્ર પર બેઝ બનાવવા માંગે છે. આ પ્રોજેક્ટનું નામ ઇન્ટરનેશનલ લુનર રિસર્ચ સ્ટેશન છે. આમાં સાત દેશો સામેલ છે. પાકિસ્તાન અને બેલારુસ હવે તેમાં જોડાનાર બીજા નવા દેશ બની ગયા છે. સ્ટેશન પ્રોજેકટમાં ચીન, રશિયા, બેલારુસ, પાકિસ્તાન, અઝરબૈજાન, વેનેઝુએલા અને દક્ષિણ આફ્રિકાનો સમાવેશ થાય છે. ચીન અને રશિયા સિવાય અન્ય દેશોનું અવકાશમાં કોઈ યોગદાન નથી. પરંતુ ચીનને ટેકનિકલ યોગદાનમાં રસ છે.
સ્પેસ ન્યૂઝ અનુસાર, સિક્યોર વર્લ્ડ ફાઉન્ડેશનના વોશિંગ્ટન ઓફિસના ડાયરેક્ટર વિક્ટોરિયા સેમસને કહ્યું, પાકિસ્તાન પાસે અંતરિક્ષમાં કોઈ સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવાની ક્ષમતા નથી. આ માટે તે ચીન પર નિર્ભર છે. પાકિસ્તાન પાસે માત્ર ત્રણ સક્રિય ઉપગ્રહ છે. જ્યારે ચીનમાં 800થી વધુ છે. તેણે કહ્યું કે પાકિસ્તાન સ્ટેશન પ્રોજેકટમાં શું યોગદાન આપશે તે અંગે કોઈ ચોક્કસ માહિતી નથી. નાસાએ તેના ચંદ્ર જોડાણોમાંનું એક જાળવી રાખ્યું હતું, જે આર્ટેમિસ કરાર તરીકે ઓળખાય છે.
ભારત, ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રાઝિલ, કેનેડા, ફ્રાન્સ, જર્મની, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા સહિત 29 દેશોએ આર્ટેમિસ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. આના જવાબમાં ચીનની સ્ટેશન પ્રોજેકટ પર નજર કરવામાં આવી રહી છે. આર્ટેમિસ પ્રોગ્રામના મુખ્ય ધ્યેયોમાંનું એક 2020 ના દાયકાના અંત સુધીમાં ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક એક અથવા વધુ પાયા બનાવવાનું છે. નાસાના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે અહીં શીખેલા પાઠ 2030 ના દાયકાના અંતમાં અથવા 2040 ના દાયકાની શરૂઆતમાં મંગળ પર અવકાશયાત્રીઓને મોકલવામાં સફળતા તરફ દોરી જશે.
