રૂ.120 કરોડના ખર્ચે ડ્રોન ઉત્પાદન માટે પીએલઆઈ સ્કીમને મંજૂરી અપાઈ
નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકો સંબંધિત ઉત્પાદન આધારિત પ્રોત્સાહન યોજના (પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ-પીએલઆઈ) માટે ઓપરેશનલ માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે. સરકારે આ ક્ષેત્ર માટે રૂ. 120 કરોડના ખર્ચ સાથે પીએલઆઈ યોજનાને મંજૂરી આપી છે અને આ યોજના 2022-23 થી 2024-25ના સમયગાળા દરમિયાન લાગુ કરવામાં આવશે. મંત્રાલયે 29 નવેમ્બરે કહ્યું હતું કે, ઉદ્યોગના પ્રતિનિધિઓ સહિત હિતધારકો સાથે પરામર્શ કરીને માર્ગદર્શિકાને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું છે.
આ યોજનાનો લાભ ફક્ત તે કંપનીઓને જ મળશે જે ભારતમાં ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકોના ઉત્પાદન સાથે સંકળાયેલી છે. ઉત્પાદક દીઠ કુલ પીએલઆઈ રૂ. 30 કરોડની મર્યાદામાં છે, જે કુલ નાણાકીય ખર્ચના 25% છે.એમએસએમઇ ક્ષેત્રના ડ્રોનનું ઉત્પાદન કરતા તે સાહસો અને સ્ટાર્ટઅપ્સ જેમનું વાર્ષિક વેચાણ ટર્નઓવર રૂ. 2 કરોડ છે તેઓ આ યોજનાનો લાભ લઈ શકશે. ડ્રોન ઘટકોના ઉત્પાદકોના કિસ્સામાં, પાત્રતા મર્યાદા રૂ. 50 લાખ હશે.
ભારતીય નોન-એમએસએમઈ કે જેઓ ડ્રોન બનાવી રહ્યા છે તેમને પીએલઆઈનો દાવો કરવા માટે વાર્ષિક વેચાણ ટર્નઓવર રૂ. 4 કરોડની જરૂર પડશે. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર નોન-એમએસએમઇ ડ્રોન ઘટકો ઉત્પાદકોના કિસ્સામાં લઘુત્તમ થ્રેશોલ્ડ રૂપિયા 1 કરોડ હશે.
કેન્દ્ર સરકારે રૂ. 120 કરોડના ખર્ચ સાથે ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકો માટે પ્રોડક્શન લિંક્ડ પીએલઆઈ સ્કીમને મંજૂરી આપી છે. આ યોજના 2022-23 થી 2024-25 ના સમયગાળા દરમિયાન લાગુ થશે. આ સંદર્ભમાં, કેન્દ્રીય નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે ડ્રોન અને ડ્રોન ઘટકો સંબંધિત ઉત્પાદન માટે પીએલઆઈ યોજના માટે ઓપરેશનલ માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે.
નોંધનીય છે કે સરકારે 2022-23 થી 2024-25 દરમિયાન 120 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચ સાથે ડ્રોન અને ડ્રોન ઘટકો માટે પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ યોજનાને મંજૂરી આપી છે. આ યોજના નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય દ્વારા લાગુ કરવામાં આવી રહી છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે પીએલઆઈ સ્કીમ 25 ઓગસ્ટ 2021ના રોજ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા લિબરલાઈઝ્ડ ડ્રોન નિયમો, 2021 ના ફોલો-અપ તરીકે લાવવામાં આવી હતી. પીએલઆઈ સ્કીમ અને નવા ડ્રોન નિયમોનો ઉદ્દેશ આગામી ડ્રોન ક્ષેત્રમાં અતિ-સામાન્ય વૃદ્ધિને વેગ આપવાનો છે. આ દિશામાં હવે કેન્દ્ર સરકારે આગળની યાત્રા નક્કી કરવા માટે પગલાં લીધાં છે. ડ્રોન અને ડ્રોન ઘટકો માટે ઉત્પાદન લિંક્ડ પ્રોત્સાહક યોજનાના સંદર્ભમાં, મંત્રાલયે કહ્યું છે કે આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય દેશમાં સ્વદેશી ઉદ્યોગોને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકોના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. આનાથી ભારતમાં ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકોના ઉત્પાદનમાં રોકાયેલી કંપનીઓને મદદ મળશે.
કોને મળશે પીએલઆઈ સ્કીમનો લાભ?
મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું હતું કે આ યોજના હેઠળ સહાય ભારતમાં ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકોનું ઉત્પાદન કરતી કંપનીઓને જ આપવામાં આવશે. માર્ગદર્શિકા મુજબ એમએસએમઇ સેક્ટરમાં 2 કરોડનું વાર્ષિક વેચાણ ટર્નઓવર અને ઘટક સેગમેન્ટ માટે રૂ. 50 લાખનું વાર્ષિક વેચાણ ટર્નઓવર ધરાવતા ડ્રોનનું ઉત્પાદન કરતા સાહસો અને સ્ટાર્ટઅપ્સ લાભ મેળવી શકે છે. જ્યારે નોન-એમએસએમઇ માટે ડ્રોન માટે વાર્ષિક વેચાણ ટર્નઓવર રૂ. 4 કરોડ અને કમ્પોનન્ટ સેગમેન્ટ માટે રૂ. 1 કરોડ જરૂરી છે. આ સંદર્ભમાં કેબિનેટ સચિવના નેતૃત્વમાં સચિવોનું એક અધિકાર પ્રાપ્ત જૂથ યોજનાનું નિરીક્ષણ કરશે.
‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ અભિયાન હેઠળ ડ્રોનના ઉત્પાદન પર ભાર મુકાયો
આત્મનિર્ભર ભારતના અમારા સામૂહિક વિઝનને સાકાર કરવાની દિશામાં વધુ એક પગલું ભરતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની કેન્દ્ર સરકારે ડ્રોન અને ડ્રોનના ઘટકો માટે પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ યોજનાને મંજૂરી આપી છે. નોંધપાત્ર રીતે, કેન્દ્ર સરકારે પણ ’મેક ઇન ઇન્ડિયા’ કાર્યક્રમ હેઠળ ડ્રોનના ઉત્પાદન પર ભાર મૂક્યો છે. કેન્દ્રએ કેટલીક બાબતો સિવાય ડ્રોનની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
કૃષિ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સંરક્ષણ ક્ષેત્રે ડ્રોન હવે ’ડોન’ બની જશે!!
ડ્રોન અર્થતંત્રના લગભગ તમામ ક્ષેત્રોમાં જબરદસ્ત લાભ પ્રદાન કરે છે. તેમાં કૃષિ, ખાણકામ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સર્વેલન્સ, ઈમરજન્સી રિસ્પોન્સ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન, જીઓસ્પેશિયલ મેપિંગ, સંરક્ષણ અને કાયદાનો અમલનો સમાવેશ થાય છે. ઝડપથી બદલાતી દુનિયામાં ડ્રોન તેમની સુલભતા, વર્સેટિલિટી અને ઉપયોગમાં સરળતાને કારણે ખાસ કરીને ભારતના દૂરના અને દુર્ગમ વિસ્તારોમાં રોજગાર અને આર્થિક વૃદ્ધિનું નોંધપાત્ર જનરેટર બની શકે છે.
