રશિયાના મતે બન્ને પ્રાંતમાં સેના લડાઈ માટે નહીં, શાંતિ જાળવવા માટે ખડકી દેવાઈ છે: સંસદનો પુતિનના નિર્ણયને સંપૂર્ણ સહયોગ
અબતક, નવી દિલ્હી
સાર્વભૌમત્વના રક્ષણ માટેની લડાઈ લડી લેવા પુતિનને સંસદની લીલીઝંડી છે. રશિયાના મતે બન્ને પ્રાંતમાં સેના લડાઈ માટે નહીં, શાંતિ જાળવવા માટે ખડકી દેવાઈ છે. આ વિસ્તારોમાં હિંસા રોકવા તથા સલામતી જાળવવા સેના ગોઠવાઈ હોવાનું રશિયાએ સત્તાવાર જાહેર કર્યું છે.
રશિયન સંસદના ઉપલા ગૃહે રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને દેશની બહાર સૈન્યનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપી છે. પુતિને આ અંગે સંસદના ઉપલા ગૃહને પત્ર લખ્યો હતો. અગાઉ, નાયબ સંરક્ષણ પ્રધાન નિકોલે પંકોવે ચેમ્બરના સત્રમાં જણાવ્યું હતું. રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને રશિયાના ઉપલા ગૃહને યુક્રેનમાં અલગતાવાદીઓને ટેકો આપવા માટે દેશની બહાર સૈન્યના ઉપયોગને મંજૂરી આપવા કહ્યું છે. પુતિનની વિનંતી પર આયોજિત ફેડરેશન કાઉન્સિલના અનિશ્ચિત સત્ર દરમિયાન, નાયબ સંરક્ષણ પ્રધાને કહ્યું: “વાટાઘાટો અટકી ગઈ છે. યુક્રેનિયન નેતૃત્વએ હિંસા અને રક્તપાતનો માર્ગ અપનાવ્યો છે.”
નોંધનીય છે કે એક દિવસ અગાઉ, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને પૂર્વી યુક્રેનમાં બે રશિયન સમર્થિત અલગતાવાદી વિસ્તારો ’ડોનેટ્સક અને લુહાન્સ્ક પીપલ્સ રિપબ્લિક’ને “સ્વતંત્ર” દેશ તરીકે માન્યતા આપી હતી. એટલું જ નહીં, પુતિને રશિયન દળોને પૂર્વી યુક્રેનના અલગતાવાદી વિસ્તારોમાં ‘શાંતિ જાળવવા’ આદેશ આપ્યો છે. આ દેશના બંને વિસ્તારોમાં રશિયન દળોની તૈનાતી તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે. આ બે પ્રદેશોને માન્યતા આપવાના વિરોધમાં અમેરિકા અને તેના યુરોપીય સહયોગી દેશો રશિયા પર પ્રતિબંધો લાદવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. પશ્ચિમ દેશોનું કહેવું છે કે યુક્રેનમાં પુતિનની ચાલથી અસંખ્ય આંતરરાષ્ટ્રીય કરારોનું ઉલ્લંઘન થયું છે અને મુત્સદ્દીગીરીના શબ્દો નિષ્ફળ ગયા હોવાથી, તે પગલાં લેવાનો સમય છે.
તણાવને પગલે ક્રૂડ ભડકે બળ્યુ, ભાવ સાત વર્ષની ટોચે
યુક્રેનની નિકાસ 63 મિલિયન ટન તો રશિયાની નિકાસ 40 મિલિયન ટન, ક્રૂડના મોટા નિકાસકાર ગણાતા બન્ને દેશો વચ્ચે જ તણાવ થતા ક્રૂડની માર્કેટમાં તેજી
રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને યુક્રેનમાં સૈનિકો મોકલ્યા બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ પ્રતિ બેરલ 100 ડોલરની નજીક પહોંચી ગયા છે. સપ્ટેમ્બર 2014 પછી આ તેની સાડા સાત વર્ષની સર્વોચ્ચ સપાટી છે. યુક્રેનની કટોકટી વધુ ઘેરી બનતાં વિશ્વભરમાં ક્રૂડ ઓઈલના પુરવઠા અંગે ચિંતા વધી છે. જેના કારણે ભાવમાં વધારો થયો છે. મંગળવારે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં બ્રેન્ટ ક્રૂડ 99.38 ડોલર પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગયું હતું. જો કે, આ વાયદાના ભાવે કેટલાક પ્રોફિટ-બુકિંગને કારણે, અંતે તે બેરલ દીઠ 98 ડોલર થી સહેજ ઉપર બંધ થયો. અગાઉ સપ્ટેમ્બર 2014માં બ્રેન્ટ ક્રૂડ 99 ડોલર પ્રતિ બેરલની ઉપર પહોંચી ગયું હતું. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે રોગચાળાની ગતિ બંધ થયા બાદ વિશ્વભરમાં કાચા તેલની માંગ વધી છે. આવી સ્થિતિમાં, જો સાઉદી અરેબિયા પછી વિશ્વના બીજા સૌથી મોટા તેલ નિકાસકાર રશિયા પર પ્રતિબંધો લાદવામાં આવે છે, તો ત્યાંથી કોઈ સપ્લાય થશે નહીં. આનાથી કિંમતોમાં વધારો થશે અને ક્રૂડ ઓઈલ ટૂંક સમયમાં પ્રતિ બેરલ 100 ડોલરને પાર કરી જશે.જો કે રશિયા કરતા યુક્રેન તેલની વધુ નિકાસ કરે છે.
ભારતની તેલની આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો ઘણો નાનો છે. 2021 માં, ભારતે રશિયા પાસેથી દરરોજ 43,400 બેરલ તેલની આયાત કરી, જે તેની કુલ આયાતના લગભગ એક ટકા છે. વધુમાં, રશિયામાંથી ભારતની કોલસાની આયાત 1.8 મિલિયન ટન રહી, જે કુલ આયાતના 1.3 ટકા છે. આવી સ્થિતિમાં રશિયા તરફથી પુરવઠો ભારત માટે બહુ ચિંતાનો વિષય નથી, પરંતુ વૈશ્વિક ક્રૂડ ઓઈલના વધતા ભાવ તેની મુશ્કેલીઓ ચોક્કસ વધારી શકે છે.
વૈશ્વિક બજારમાં તેજી છતાં પાંચ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને સ્થાનિક બજારમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ સ્થિર છે. છેલ્લા 110 દિવસથી ભાવમાં કોઈ વધારો થયો નથી. તેનાથી રિફાઈનરી કંપનીઓના માર્જિન પર અસર થઈ રહી છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે વિધાનસભાની ચૂંટણી બાદ પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ ઝડપથી વધશે.
ભારતના રશિયા અને યુક્રેન બન્ને સાથે સારા સબંધ, કંઈ બાજુ જવું તે મોટો પ્રશ્ર્ન
પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઇમરાન ખાન આને પુતિનને મળશે, તેની મુલાકાત બાદ ભારતનું સ્ટેન્ડ ક્લિયર થવાની શકયતા
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે છેલ્લા દોઢ મહિનાથી ચાલી રહેલા વિવાદ બાદ ભારતે આ અઠવાડિયે પ્રથમ વખત સત્તાવાર નિવેદન જાહેર કર્યું છે. બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધની આશંકા વચ્ચે, ભારતે આ મુદ્દે ચારે બાજુથી શાંતિની અપીલ કરી છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવ પર ભારત નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે. બંને દેશો સાથે ભારતના ગાઢ સંબંધો છે. રશિયા ભારતનું મહત્વનું સંરક્ષણ ભાગીદાર છે અને ભારતમાંથી મોટી સંખ્યામાં બાળકો મેડિકલ અભ્યાસ માટે યુક્રેન જાય છે.
ભારત અને રશિયા વચ્ચે છેલ્લા સિત્તેર વર્ષથી મજબૂત સંબંધો છે અને રશિયા લાંબા સમયથી સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર છે. ભારત અન્ય દેશો પાસેથી પણ શસ્ત્રો ખરીદે છે, પરંતુ સંરક્ષણ સાધનોનો 60-70 ટકા પુરવઠો રશિયામાંથી આવે છે.
પીએમ મોદીએ માત્ર બે દેશોના વડાઓ સાથે અનૌપચારિક બેઠકો કરી છે – રશિયા અને ચીન અને ભારત અને ચીન વચ્ચેના વિવાદ પર રશિયા મુખ્ય વ્યૂહાત્મક પાત્ર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. ભારતના વિદેશ અને સંરક્ષણ પ્રધાનોએ ગયા વર્ષમાં રશિયામાં તેમના ચીની સમકક્ષો સાથે વાતચીત કરી છે. હાલમાં પશ્ચિમી દેશો સાથે રશિયાના વિવાદ પર ભારતની મહત્વની ચિંતા એ છે કે આનાથી રશિયા ચીનની નજીક આવી શકે છે, જેનાથી ભારતની મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે. 2014માં જ્યારે રશિયાએ ક્રિમીઆને કબજે કર્યું ત્યારે પશ્ચિમી દેશોના વલણને કારણે રશિયા અને ચીન વચ્ચેનું અંતર ઘટી ગયું હતું. તેલના ભાવમાં ઘટાડાને કારણે રશિયા વપરાશ માટે ચીન પર નિર્ભર બની ગયું, પરંતુ ખાસ વાત એ છે કે રશિયા અને ચીન વચ્ચે કોઈ ખાસ મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો નથી અને ચીન ક્રિમિયાને રશિયાના ભાગ તરીકે ઓળખતું નથી, તો રશિયા દક્ષિણ ચીન સાગર પર ચીનના દાવા પર તટસ્થ છે. જ્યારે ક્રિમીઆને રશિયા દ્વારા ભેળવી દેવામાં આવ્યું ત્યારે ભારતે આ મુદ્દા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી પરંતુ તેને કાયદેસર રશિયન હિતો પણ કહ્યું હતું. આના પર પુતિને તત્કાલિન પીએમ મનમોહન સિંહનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો.
યુક્રેન સાથે ભારતના જોડાણની વાત કરીએ તો, યુક્રેનમાં મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો રહે છે, જેમાં મોટાભાગે બાળકો દવાનો અભ્યાસ કરે છે. ફસાયેલા ભારતીયોને બચાવવા માટે, કિવમાં ભારતીય દૂતાવાસે માહિતી એકત્ર કરવાનું શરૂ કર્યું છે અને સરકારી અંદાજ મુજબ, વર્ષ 2020માં યુક્રેનમાં 18 હજાર ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ હતા, પરંતુ લોકડાઉન અને ઓનલાઈન ક્લાસીસને કારણે કોરોનાને કારણે આ સંખ્યા ઘટી શકે છે.
બીજી તરફ યુક્રેન સંકટ વચ્ચે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાન આજે બે દિવસીય રશિયાના પ્રવાસે જઈ રહ્યા છે. છેલ્લા 23 વર્ષમાં પાકિસ્તાની વડાપ્રધાનની આ પ્રકારની પ્રથમ મુલાકાત છે. પાકિસ્તાનના પીએમ ઈમરાન ખાન તેમની મુલાકાત દરમિયાન રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે પણ મુલાકાત કરશે. પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ છે. આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાનની ઈમરાન સરકાર અન્ય દેશો પાસેથી લોન લઈને પોતાની અર્થવ્યવસ્થાને પાટા પર લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. હવે ઇમરાનની મુલાકાત પછી જ ભારતની સ્ટેન્ડ ક્લિયર થશે તેવું માનવામાં આવી રહ્યું છે.
રશિયા અને બન્ને નવા પ્રદેશો ઉપર આર્થીક પ્રતિબંધો પુતિનને મૂંઝવી દેશે?
યુરોપિયન યુનિયનના 27 સભ્ય દેશો રશિયા ઉપર આર્થિક પ્રતિબંધો લાદવા માટે સંમત થયા છે. આ અંગે ફ્રાન્સના વિદેશ મંત્રી જીન-યવેસ લે ડ્રિનાન્સે જાણકારી જાહેર કરી છે. ઇયુંના વિદેશી બાબતોના વડા જોસેપ બોરેલે જણાવ્યું હતું કે મંગળવારે પ્રતિબંધોને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. તેણે કહ્યું કે તેનાથી રશિયાને ઘણું નુકસાન થશે.તેમણે કહ્યું કે પ્રતિબંધો યુરોપિયન યુનિયનના નાણાકીય બજારોમાં રશિયાની પહોંચને મર્યાદિત કરશે, જેની અસર યુક્રેન સંબંધિત તેની નાણાકીય નીતિઓ પર પણ પડશે. બોરેલે યુક્રેનમાં રશિયાની કાર્યવાહી પર કહ્યું, ’કહાની હજી પૂરી થઈ નથી. ઉલ્લેખનીય છે કે વર્તમાન સમય ઇકોનોમિ યુદ્ધનો છે. ત્યારે અમેરિકા, બ્રિટન સહિતના દેશો રશિયા ઉપર આર્થિક પ્રતિબંધ મૂકી નાક દબાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
શેરબજાર ગ્રીન ઝોનમાં: સેન્સેકસ-નિફટીમાં ઉછાળો મંગળવારે કડાકાબાદ આજે ઉઘડતી બજારે રિકવરીનો દોર
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે સતત વધી રહેલા તનાવના કારણે ભારતીય શેર બજારમાં છેલ્લા ઘણા સમયથક્ષ અસ્થીરતાનો માહોલ છવાયો છે. એક દિવસ બજારમાં તોતીંગ કડાકો બોલી જાય છે. તો બીજા દિવસે બજારમાં રિકવરીનો દોર જોવા મળે છે. રશિયાએ યુક્રેનના ટુકડા કરતા બે અલગ દેશોનું નિર્માણ કર્યા બાદ ગઈકાલે મંગળવારે શેર બજારમાં મંદીની સુનામી જોવા મળી હતી દરમિયાન આજે બૂધવારે શેર બજાર ગ્રીનઝોનમાં ખૂલ્યું હતુ સેન્સેકસ અને નિફટી ઉંચકાયા હતા. મુંબઈ શેર બજારના બંને આગેવાન ઈન્ડેકસ સેન્સેકસ અને નિફટી બંને ઉછાળા સાથે ખૂલ્યા હતા સેન્સેકસે ઈન્ટ્રાડેમાં 57733.37ની સર્વોચ્ચ સપાટી હાંસલ કરી હતી જયારે નિફટીએ પણ 17222.70 પોઈન્ટની સપાટી હાંસલ કરી હતી.
આજની તેજીમાં કોટક મહિન્દ્રા ટાઈટન કંપની, ઈન્ડસ ઈન્ડ બેંક, એશિયન પેઈન્ટ, કોટક મહિન્દ્રા, અદાણી પાવર, ટાટા મોટર્સ, અદાણી વિલમાર સહિતની કંપનીના શેરોના ભાવમાં ઉછાળો નોંધાયો હતો. જયારે ઓએનજીસી, એકિસસ બેંક, નેસ્ટલે અને એચયુએમ જેવી કંપનીના શેરોના ભાવમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો.
આજે બૂલીયન બજારમા મંદી જોવા મળી હતી સોના અને ચાંદીના ભાવમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો. અમેરિકી ડોલર સામે ભારતીય રૂપીયો 19 પૈસા મજબૂત બન્યો હતો. આલખાય રહ્યું છે ત્યારે સેન્સેકસ 231 પોઈન્ટના ઉછાળા સાથે 57516 અને નિફટી 62 પોઈન્ટના ઉછાળા સાથે 17154 પોઈન્ટ પર કામકાજ કરી રહ્યા છે જયારે ડોલર સામે રૂપીયો 20 પૈસાના ઉછાળશ સાથે 74.68 પર કામકાજ કરી રહ્યા છે.
સોના- ચાંદીના ભાવમાં ઉછાળા બાદ આજે ઘટાડો
રશિયા અને યૂક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ જેવી સ્થિતિને પગલે સોનાની કિંમત માં તેજી જોવા મળી રહી છે. જોકે, આજે એટલે કે બુધવારે સોનાની કિંમતમાં થોડા ઘટાડો નોંધાયો છે. આજે સવારે 9:15 વાગ્યે એમસીએક્સ પર સોનું 0.26 ટકા અને ચાંદી 0.18 ટકા તૂટીને ટ્રેડ કરી રહ્યા છે. જોકે, કોમોડિટી નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે સોનાની કિંમત બહુ ઝડપથી 52,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ સુધી પહોંચી શકે છે. આજે સવારે એમસીએક્સ પર એપ્રિલ વાયદાનું સોનું 129 રૂપિયાાના ઘટાડા સાથે 50,199 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ લેખે ટ્રેડ થઈ રહ્યું હતું. બીજી તરફ ચાંદી 113 રૂપિયા ઘટીને 64,232 રૂપિયા પ્રતિ કિલોગ્રામ લેખે ટ્રેડ થઈ રહી હતી.ઓગસ્ટ 2020 દરમિયાન એમસીએક્સ પર 10 ગ્રામ સોનાની કિંમત 56,200 રૂપિયાની સર્વોચ્ચ સપાટી પર પહોંચી હતી. આજે એપ્રિલ વાયદાનું સોનું 50,199 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ લેખે ટ્રેડ થઈ રહ્યું છે. જેનો સીધો મતલબ એવો થાય કે સોનું હજું પણ પોતાની રેકોર્ડ કિંમતથી 6,001 રૂપિયા સસ્તું મળી રહ્યું છે.
