સતત જેટગતિએ આગળ વધી રહેલા ભારતીય અર્થતંત્ર સાથે ચલણનો કરાર કરવા અનેક દેશોએ દાખવ્યો રસ : યુએઇ બાદ હવે સિંગાપોર, બ્રાઝિલ, આર્જેન્ટિ અને યુરોપિયન દેશો સાથે કરારના પ્રયાસો : ડોલરનું વર્ચસ્વ ઘટવા તરફ
ભારત જેટગતિએ આગળ વધી રહ્યું છે. સામે વિશ્વમાં ડોલરનું વર્ચસ્વ સૌથી મોટું હતું. મોટાભાગના દેશો ડોલરમાં જ વ્યવહાર કરતા હતા જેને કારણે ફાયદો ડોલરને મળતો હતો. પણ હવે ભારતે સ્થાનિક ચલણમાં જ વ્યવહાર કરવાની પહેલ કરી છે જેને સારો પ્રતિસાદ મળી રહ્યો છે. હવે રૂપિયો 20 દેશોના દોડતો થઈ જશે. આ માટે સરકાર તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે.
ભારત અન્ય દેશો સાથે સ્થાનિક ચલણમાં વેપારની વાટાઘાટો કરે છે. સાથે રૂપિયા-દિરહામનો વેપાર શરૂ થયો છે. ગયા અઠવાડિયે કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા પછી તરત જ કેટલાક સોદા થયા હતા. એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, વર્તમાન પદ્ધતિ હેઠળ ભારત અને યુએઈ યુએસ ડોલર સાથે વિનિમય દર નક્કી કરી રહ્યા છે પરંતુ આગામી મહિનામાં સીધો વિનિમય થશે, અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
ગયા અઠવાડિયે, પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની યુએઇની મુલાકાત દરમિયાન, આરબીઆઇ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ અને તેમના સમકક્ષે સ્થાનિક ચલણમાં વેપાર માટે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જે ભારતીય નિકાસકારોને દિરહામમાં ચુકવણી મેળવવાની મંજૂરી આપી છે. જ્યારે અમીરાતી નિકાસકાર ભારતીય રૂપિયામાં આવક મેળવી શકે છે.
હકારાત્મક વેપાર સંતુલનને કારણે યુએઇ પાસે જે સરપ્લસ હશે તે યુએસ ડૉલરમાં બદલી શકાય છે. જ્યારે વ્યવસાયો પાસે ભારતમાં નાણાંનું રોકાણ કરવાનો વિકલ્પ પણ હશે. એક એવી વિન્ડો જેની સરકાર આશા કરી રહી છે કે ગલ્ફમાંથી વ્યાપાર અને ભંડોળનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે સમાન પ્રકારની સંખ્યાબંધ ડીલ પર કામ ચાલી રહ્યું છે પરંતુ સરકાર કે આરબીઆઈ કોઈના નામ જાહેર કરવા તૈયાર નથી. ઇન્ડોનેશિયા એવા દેશોમાંનો એક છે જેની સાથે હાલમાં વાટાઘાટો ચાલી રહી છે, સિંગાપોર અને બ્રાઝિલ અને આર્જેન્ટિના સાથે પણ સરકાર વાત શરૂ કરશે. યુએઈ સાથેના સોદાએ, જોકે, યુરોપના કેટલાક દેશો સહિત અન્ય દેશોમાં ઘણો રસ પેદા કર્યો છે, જે પરંપરાગત રીતે તેમના ચલણનો ઉપયોગ કરવાની તરફેણમાં છે.
જ્યારે સરકાર રૂપિયા આધારિત વેપાર માટે દબાણ કરી રહી હતી, ત્યારે લગભગ 20 દેશોએ સહી કરી હોવા છતાં પ્રગતિ અપેક્ષા કરતા ધીમી રહી હતી. પણ હવે ધીમે ધીમે આ ગતિવિધિ તેજ થઈ રહી છે. સૌથી મોટા ફાયદાઓમાંનો એક ખર્ચ બચત છે કારણ કે પહેલા ચલણને ડોલરમાં અને પછી દિરહામમાં વિનિમય કરવાનો ખર્ચ હતો. આ ઉપરાંત, અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે, કાગળની કાર્યવાહી પણ સરળ હશે કારણ કે સમગ્ર વ્યવહાર સ્વીફ્ટ, સ્વિચિંગ સિસ્ટમ દ્વારા રૂટ કરવામાં આવ્યો હતો.
