‘લિવ ઈન’ના સંબધોમાં વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા છીનવાય નહીં??

‘લિવ ઇન રિલેશનશિપ’ એ જીવનનો એક ભાગ બની ગયો છે અને પોલીસ અધિકારોનું રક્ષણ કરવા બંધાયેલી છે: અલ્હાબાદ હાઇકોર્ટ

અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે મંગળવારે એક ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે ‘લિવ-ઈન’ સંબંધો જીવનનો એક ભાગ બની ગયા છે અને તેને સામાજિક નૈતિકતાના દૃષ્ટિકોણથી વ્યક્તિગત સ્વાયત્તતાના પરિપ્રેક્ષ્યથી જોવાની જરૂર છે. જસ્ટિસ પ્રિતિંકર દિવાકર અને જસ્ટિસ આશુતોષ શ્રીવાસ્તવની બેંચે બે યુગલો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીઓનો નિકાલ કરતી વખતે આ આદેશ આપ્યો હતો. આ યુગલોનો આરોપ છે કે છોકરીઓના પરિવારજનો તેમના રોજિંદા જીવનમાં દખલ કરી રહ્યા છે. એક અરજી કુશીનગરની શાયરા ખાતૂન અને તેના સાથી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી જ્યારે બીજી અરજી મેરઠની ઝીનત પરવીન અને તેના સાથી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી.

અરજીમાં તેણે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે તેણે સંબંધિત પોલીસ અધિકારીઓનો સંપર્ક કર્યો હતો, પરંતુ પોલીસ અધિકારીઓએ તેની મદદ કરી ન હતી. તેઓ દાવો કરે છે કે તેમના જીવન અને સ્વતંત્રતાની અવગણના કરવામાં આવી રહી છે. કોર્ટે કહ્યું, “લિવ-ઇન રિલેશનશિપ જીવનનો એક ભાગ બની ગયો છે અને આને સુપ્રીમ કોર્ટે મંજૂરી આપી છે. ‘લિવ ઇન રિલેશનશિપ’ને ભારતના બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ જીવન જીવવાના અધિકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી વ્યક્તિગત સ્વાયત્તતાના દૃષ્ટિકોણથી જોવી જોઈએ અને સામાજિક નૈતિકતાના દૃષ્ટિકોણથી નહીં.”

કોર્ટે કહ્યું કે પોલીસ અધિકારીઓ આ અરજદારોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવા બંધાયેલા છે. કોર્ટે આદેશ આપ્યો હતો કે જો અરજદારો સંબંધિત પોલીસ અધિકારીઓનો સંપર્ક કરે છે અને તેમના જીવન અને સ્વતંત્રતા પર કોઈ ખતરો હોવાની ફરિયાદ કરે છે, તો પોલીસ અધિકારીઓ કાયદા હેઠળ જરૂરી તેમની ફરજો નિભાવશે.

અલ્હાબાદ હાઇકોર્ટની બેંચે લિવ ઇન રિલેશન મામલે સ્પષ્ટ જણાવતાં કહ્યું છે કે, હાલના પ્રવર્તમાન સમયમાં નજરીયો ચોક્કસ બદલાવવાની જરૂરિયાત છે. લિવ ઇનના સંબંધોને હવે વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાની દ્રષ્ટિથી પણ જોવાની આવશ્યકતા ઉભી થઇ છે. દેશના કોઈ પણ નાગરિકની વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા છીનવી શકાય નહીં.

લિવ-ઇન હવે જિંદગીનો ભાગ બની ગયો છે: હાઇકોર્ટ 

અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે ‘લિવ-ઈન’ સંબંધો જીવનનો એક ભાગ બની ગયા છે અને તેને સામાજિક નૈતિકતાના દૃષ્ટિકોણથી વ્યક્તિગત સ્વાયત્તતાના પરિપ્રેક્ષ્યથી જોવાની જરૂર છે. જસ્ટિસ પ્રિતિંકર દિવાકર અને જસ્ટિસ આશુતોષ શ્રીવાસ્તવની બેંચે બે યુગલો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીઓનો નિકાલ કરતી વખતે આ આદેશ આપ્યો હતો. આ યુગલોનો આરોપ છે કે છોકરીઓના પરિવારજનો તેમના રોજિંદા જીવનમાં દખલ કરી રહ્યા છે. એક અરજી કુશીનગરની શાયરા ખાતૂન અને તેના સાથી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી જ્યારે બીજી અરજી મેરઠની ઝીનત પરવીન અને તેના સાથી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી.

બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ અપાયેલા અધિકારો છીનવી શકાય નહીં: નામદાર અદાલત 

લિવ ઇન રિલેશન મામલે સુનાવણી કરતા કોર્ટે કહ્યું હતું કે,  “લિવ-ઇન રિલેશનશિપ જીવનનો એક ભાગ બની ગયો છે અને આને સુપ્રીમ કોર્ટે મંજૂરી આપી છે. ‘લિવ ઇન રિલેશનશિપ’ને ભારતના બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ જીવન જીવવાના અધિકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી વ્યક્તિગત સ્વાયત્તતાના દૃષ્ટિકોણથી જોવી જોઈએ અને સામાજિક નૈતિકતાના દૃષ્ટિકોણથી નહીં. બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ અપાયેલાં અધિકારોને છીનવી શકાતા નથી.