મીઠી મધુર કેરીઓ વિશ્વમાં ડંકો વગાડી રહી છે

• કેરીના વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં ભારતનો હિસ્સો 40%:  બ્રાઝિલ, મેક્સિકો અને પેરુમાં ઉત્પાદિત થતી કેરી કરતા ભારતની કેરીમાં મીઠાશ વધુ હોય છે
• દેશમાં કેરીનો વાવેતર વિસ્તાર 23.15 લાખ હેક્ટરમાં અને ઉત્પાદન 208.99 લાખ મેટ્રિક ટન, જ્યારે  ગુજરાતમાં કેરીનો વાવેતર વિસ્તાર 1.66 લાખ હેક્ટર અને ઉત્પાદન 12.19 લાખ મેટ્રિક ટન

ફળોનો રાજા ગણાતી કેરી ઉનાળો આવે એટલે ગુજરાતીઓના દિલો ઉપર રાજ કરે છે. આપણો દેશ આ પ્રિય ફળનો વિશ્વનો સૌથી મોટો ઉત્પાદક પણ છે, કેરીના વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં ભારત લગભગ 40% હિસ્સો ધરાવે છે. જો કે, યુ.એસ., કેનેડા અને યુરોપિયન જેવા આકર્ષક બજારોમાં મોટા પ્રમાણમાં અહીંથી કેરીઓ ઠલવાય છે.

એક દાયકા કરતાં વધુ સમયથી, નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટી આ લોકપ્રિય અમેરિકન અને યુરોપિયન જાતોને તેના પરિયા ફાર્મ ખાતેના બગીચામાં ઉગાડી રહી છે અને સારી ઉપજ હાંસલ કરી રહી છે.

નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટી ખાતે બાગાયત વિભાગના પ્રોફેસર અને વડા ડીકે શર્માએ જણાવ્યું હતું કે, સોનપરી, આલ્ફોન્સો, આમ્રપાલી, કેસર, દશહરી, તોતાપુરી અને રાજાપુરી જેવી અમારી પરંપરાગત જાતો છે, જ્યારે યુરોપિયન અને અમેરિકનો ઓછી મીઠી કેરી પસંદ કરે છે.  ભારતમાં કેરી ઉગાડતા મુખ્ય રાજ્યો ઉત્તર પ્રદેશ, આંધ્રપ્રદેશ, બિહાર, કર્ણાટક, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને તમિલનાડુ છે.

નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટીના પરિણામો દર્શાવે છે કે પામર કેરી – તેની છાલ લાલ રંગની સાથે પીળી છે – છોડની ઊંચાઈ, દાંડીના પરિઘ અને છત્રના ફેલાવાના સંદર્ભમાં અગ્રણી તરીકે ઉભરી આવી છે. નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટીના પરિયા ફાર્મના બગીચામાં 160 કેરીની જાતો ઉગાડવામાં આવે છે.

“પાલ્મર માટે ઉપજ 119.08 કિગ્રા/વૃક્ષથી 123.46 કિગ્રા/વૃક્ષ અથવા 18.61 અને 19 ટન પ્રતિ હેક્ટરની વચ્ચે છે, જ્યારે માયા, ગોળાકાર અને સોનેરી-પીળી છાલ સાથે ભરાવદાર, મોટાભાગના વૃદ્ધિ પરિમાણો માટે બીજા ક્રમે છે. પ્રતિ પામર વૃક્ષે સૌથી વધુ ઉત્પાદન કર્યું છે ફળોની સંખ્યા, 246 અને 256 વચ્ચે, તેમજ સૌથી વધુ સરેરાશ ફળનું વજન, 667 અને 691 ગ્રામ વચ્ચે આવે છે. ફળની લંબાઈના સંદર્ભમાં, માયા 14.33 સેમી અને 14.74 સેમી વચ્ચેની હોય છે.  કેન્ટે 51.27 કિગ્રા/વૃક્ષ સાથે સૌથી ઓછી ફળ ઉપજ નોંધાવે છે.

ભારતીય કેરીની જાતોમાં સ્વીટનેસ ઇન્ડેક્સ વધારે છે. ટોમી એટક્ધિસ, કેન્ટ, ઓસ્ટીન, કીટ, માયા અને લીલી, જે યુરોપ અને યુ.એસ.માં પસંદગીની પસંદગી છે, તે હાલમાં બ્રાઝિલ, મેક્સિકો અને પેરુમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે,” ડીકે શર્મા, પ્રોફેસર અને નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટીના બાગાયત વિભાગના વડાએ જણાવ્યું હતું

ભારત તાજી કેરીની નિકાસ સંયુક્ત આરબ અમીરાત, યુનાઇટેડ કિંગડમ, સાઉદી અરેબિયા, કતાર, કુવૈત અને બાંગ્લાદેશ જેવા દેશોમાં કરે છે.  ગુજરાતમાં કેરીનો વાવેતર વિસ્તાર 1.66 લાખ હેક્ટર છે અને ઉત્પાદન 12.19 લાખ મેટ્રિક ટન છે.  ગુજરાતમાં કેરી ઉગાડતા મુખ્ય જિલ્લાઓ વલસાડ, નવસારી, ગીર સોમનાથ, કચ્છ અને સુરત છે.

તમામ ભારતીય જાતોમાં 20 થી વધુ મીઠાશનો સૂચકાંક હોય છે, જ્યારે આ જાતોમાં મીઠાશનો સૂચકાંક 15 કરતા ઓછો હોય છે.  વૃક્ષોની આ વિદેશી જાતો નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટીના પરિયા ફાર્મનો ભાગ છે, જ્યાં અમારી પાસે 160 કેરીની જાતો છે.  અમે તેને અહીં લગભગ 17 વર્ષથી ઉગાડી રહ્યા છીએ,” શર્માએ કહ્યું.

ભારતમાં કેરીની ખેતી અને ફળનું ઉત્પાદન અનુક્રમે 23.15 લાખ હેક્ટર અને 208.99 લાખ મેટ્રિક ટન છે, જેની ઉત્પાદકતા 9.03 મેટ્રિક ટન પ્રતિ હેક્ટર છે. “કૃષિ સંવર્ધન પ્રોજેક્ટ્સમાં, ઘણી જાતોમાં શ્રેષ્ઠ વિવિધતા ઓળખવા માટે વિવિધતા જરૂરી છે. તેથી જ આ જાતોનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો,” તેમણે કહ્યું.