Sabudana Making Process: સાબુદાણા સાગો પામ નામના ઝાડની ડાળીમાંથી કાઢવામાં આવેલા પલ્પમાંથી બનાવવામાં આવે છે. સાબુદાણાનું ઝાડ તાડના ઝાડ જેવું જ છે. આ છોડ મૂળ પૂર્વ આફ્રિકાનો છે. જ્યારે આ ઝાડનું થડ જાડું થઈ જાય છે ત્યારે તેનો વચ્ચેનો ભાગ કાપીને તેમાંથી માવો કાઢીને પીસીને પાવડર બનાવવામાં આવે છે. જેમાંથી સાબુદાણા બનાવવામાં આવે છે.
જ્યારે પણ ઉપવાસ કરનારાઓ માટે ભોજનની વાત કરવામાં આવે છે, ત્યારે સાબુદાણાનો ઉલ્લેખ ચોક્કસપણે થાય છે. ઉપવાસ દરમિયાન આ સૌથી વધુ ખાવામાં આવતું ફળ છે. કારણ કે સાબુદાણામાંથી બનેલી ઘણી વાનગીઓ ઉપવાસ દરમિયાન ખાવામાં આવે છે. આના વિના ઉપવાસ અધૂરા લાગે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ તે ખોરાક નથી જે ખેતરોમાં ઝાડ પર ઉગે છે. સાબુદાણા એક પ્રકારના ઝાડના પલ્પમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. જે ઝાડમાંથી સાબુ બને છે તેનું નામ સાગો પામ છે.
જે લોકો સાબુદાણા પસંદ કરે છે તેઓ સામાન્ય દિવસોમાં પણ તેને તૈયાર કરવામાં અને ખાવામાં અચકાતા નથી. હવે સાબુદાણાને લગતી વાનગીઓ સ્ટ્રીટ ફૂડ તરીકે પણ ફેમસ થવા લાગી છે. આવી સ્થિતિમાં, સાબુદાણા બનાવવાની પ્રક્રિયા કેવી છે અને તેના શું ફાયદા છે તે જાણવું ખૂબ જ રસપ્રદ રહેશે.
સાબુદાણા વૃક્ષના પલ્પમાંથી બનાવવામાં આવે છે
સાબુદાણા સાગો પામ નામના ઝાડની ડાળીમાંથી કાઢવામાં આવતા પલ્પમાંથી બનાવવામાં આવે છે. સાબુદાણાનું ઝાડ તાડના ઝાડ જેવું જ છે. આ છોડ મૂળ પૂર્વ આફ્રિકાનો છે. જ્યારે આ ઝાડનું થડ જાડું થઈ જાય છે ત્યારે તેનો વચ્ચેનો ભાગ કાપીને તેમાંથી માવો કાઢીને પીસીને પાવડર બનાવવામાં આવે છે. આ પછી, આ પાવડરને ફિલ્ટર અને ગરમ કરવામાં આવે છે જેથી પાવડર ગ્રાન્યુલ્સ બની શકે. કાચા માલ જેમાંથી સાબુદાણા તૈયાર કરવામાં આવે છે તેને ટેપીઓકા રુટ કહેવામાં આવે છે. તેને કસાવા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
આ રીતે બને છે સાબુદાણા
ટેપીઓકા સ્ટાર્ચ કસાવા નામના કંદમાંથી બનાવવામાં આવે છે. કસાવા શક્કરિયા જેવો દેખાય છે. કસાવાના પલ્પને કાપીને મોટા વાસણોમાં આઠથી દસ દિવસ સુધી રાખવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમાં દરરોજ પાણી ઉમેરવામાં આવે છે. આ પછી, તેમાંથી બનેલા માવને મશીનમાં નાખવામાં આવે છે અને આ રીતે સાબુદાણા તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેને સૂકવ્યા પછી, ગ્લુકોઝ અને સ્ટાર્ચથી બનેલા પાવડરને પોલિશ કરવામાં આવે છે. આ રીતે સફેદ મોતીના દાણા જેવા દેખાતા સાબુદાણા તૈયાર કરવામાં આવે છે. સાગોનું ભારતમાં સૌપ્રથમ ઉત્પાદન તમિલનાડુના સાલેમમાં થયું હતું. તેનું ઉત્પાદન 1943-44માં કુટીર ઉદ્યોગ તરીકે થયું હતું.
સાબુદાણા ફાયદાકારક છે
સાબુદાણા ખાવાના ફાયદા વિશે વાત કરીએ તો તે તમારી પાચનક્રિયાને સુધારે છે. તે તમારા શરીરને પોષણ પણ પ્રદાન કરે છે. સાબુદાણામાં મોટી માત્રામાં કાર્બોહાઇડ્રેટ જોવા મળે છે, જે તમને જરૂરી શક્તિ પ્રદાન કરે છે. 100 ગ્રામ સાબુદાણામાં 350 કેલરી હોય છે. સાબુદાણામાં હાજર સ્ટાર્ચ પાચનની પ્રક્રિયા દરમિયાન ગ્લુકોઝમાં રૂપાંતરિત થાય છે અને પછી લોહીના પ્રવાહમાં સરળતાથી શોષાય છે. આ શોષાયેલ ગ્લુકોઝ મગજના કોષો સહિત શરીરના તમામ કોષોને ઉર્જા પ્રદાન કરે છે, જે તમને દિવસભર સક્રિય રાખે છે.તેમાં વિટામિન સી અને કેલ્શિયમ પણ થોડી માત્રામાં હોય છે. આ કારણે ઉપવાસ દરમિયાન તેનો ઉપયોગ ઘણો વધી ગયો છે. પૌષ્ટિક હોવા ઉપરાંત તે સ્વાદિષ્ટ પણ છે.
જીવલેણ બની શકે છે
ગેરફાયદાની વાત કરીએ તો થોડી ભૂલથી સાબુદાણા ખાવાથી જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. ખરેખર, સાબુદાણા જેમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે તે કસાવા ખૂબ જ ઝેરી હોય છે. જો તેને યોગ્ય રીતે રાંધવામાં ન આવે તો તે ઝેરનું કામ કરે છે. કસાવા સાયનાઇડ ઉત્પન્ન કરે છે, જે મનુષ્યો માટે અત્યંત ઝેરી પદાર્થ છે. તેનો બીજો ગેરલાભ એ છે કે તેમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને કેલરી હોય છે, જે વજન વધારવામાં મદદ કરે છે. તેથી જો તમે વજન ઘટાડવાનું વિચારી રહ્યા છો તો તેનાથી દૂર રહેવું તમારા માટે સારું રહેશે.
કેવી રીતે બનાવવું તે અંગે મૂંઝવણ
કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે ભારતમાં સાબુદાણા ખૂબ જ ઘૃણાસ્પદ રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે સાબુદાણા બનાવવા માટે પગનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને તેને પગથી છૂંદવામાં આવે છે. જો કે, ભારતમાં જ્યાં પણ સાબુદાણાનું મોટા પ્રમાણમાં ઉત્પાદન થાય છે ત્યાં આવું કંઈ જોવા મળતું નથી. સાબુદાણા બનાવવા માટે માત્ર મશીનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
