આપણે આકાશમાં સૂર્યને જોઈ શકીએ છીએ, તો પછી ઉપરની તરફ જતાં તાપમાન કેમ ઘટવા લાગે છે? જ્યારે આપણે અવકાશમાં જઈએ છીએ ત્યારે આપણને ઠંડી કેમ લાગે છે? સોશિયલ મીડિયા પર પણ આ જ સવાલ પૂછવામાં આવ્યો હતો. લોકોએ પોતાની જાણકારી મુજબ જવાબ આપ્યો. પરંતુ આવો જાણીએ આ વિશે વિજ્ઞાન શું કહે છે.
વિજ્ઞાન અનુસાર જો આકાશમાંથી બરફ પડતો નથી અથવા વરસાદ નથી, તો તમે 1,000 ફૂટ ઉપર જાઓ છો, તાપમાન લગભગ 5.4 ડિગ્રી ફેરનહીટ ઘટે છે. ગાણિતિક રીતે કહીએ તો, તમે દરેક કિલોમીટર ઉપર જાઓ ત્યારે તાપમાન 9.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઘટવાનું શરૂ કરે છે. વરસાદ અથવા હિમવર્ષાના કિસ્સામાં, આ ડ્રોપ માત્ર 6 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રહે છે. અમેરિકન કેમિકલ સોસાયટીના ડિરેક્ટર માઈકલ ટિનેસેન્ડે આ વાતનો ખુલાસો કર્યો.
ઉપરની હવા શમી જાય છે
તેમના મતે તમે પૃથ્વીથી જેટલા દૂર જશો, વાતાવરણ એટલું પાતળું થશે. સૂર્યમાંથી આવતી ગરમી હંમેશા વાતાવરણમાં રહેલા પદાર્થો સાથે અથડાઈને આપણા સુધી પહોંચે છે. જ્યારે વાતાવરણ પાતળું હોય છે, ત્યાં એવી કોઈ સામગ્રી નહીં હોય કે જે ગરમીને ફેલાવી શકે. બીજું, જેમ જેમ આપણે ઉપર જઈએ છીએ તેમ તેમ પૃથ્વીનું ઉત્સર્જન ઘટતું જાય છે. ઉપરાંત ઉપરની હવા પાતળી બને છે, આમ દબાણ ઘટે છે. જેમ જેમ દબાણ ઘટે છે તેમ હવાના અણુઓ વધુ વિસ્તરે છે અને તાપમાન ઘટે છે. જ્યારે હિમવર્ષા થાય છે, ત્યારે પરમાણુઓ ધીમે ધીમે વિસ્તરે છે, જેના કારણે તાપમાનમાં ધીમે ધીમે ઘટાડો થાય છે.
પૃથ્વીના ગર્ભ તરફ…
જ્યારે તમે પૃથ્વીના ગર્ભ તરફ જાઓ છો ત્યારે બરાબર વિપરીત થાય છે. વધતી ઊંડાઈ સાથે તાપમાન વધે છે. આ કારણોસર જ્વાળામુખી પણ આવે છે. આ કારણથી પૃથ્વીના કેન્દ્રમાં તાપમાન ખૂબ વધારે છે. પરંતુ આ તાપમાન દરેક જગ્યાએ સરખું નથી હોતું. કેટલીક જગ્યાએ તે ખૂબ જ છે, કેટલીક જગ્યાએ તે ખૂબ જ ઓછું છે. શરૂઆતમાં તાપમાનમાં વધારો થવાનો સરેરાશ દર 32 મીટરના પતન માટે 1 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. ખડકો જેટલા ઊંડા હશે, તેમનું ગલનબિંદુ એટલુ જ ઊંચું જશે.
