રાહુલ ગાંધી હાઇકોર્ટના ચુકાદાને સુપ્રીમમાં ચેલેન્જ કરી સાંસદ પદ બચાવી શકશે?

ખાલી પડેલી બેઠક પર 6 માસમાં પેટા ચૂંટણી યોજવી આવશ્યક : રાહુલ ગાંધી પાસે ફકત બે કે અઢી માસનો જ સમય!!

હાઇકોર્ટના ચુકાદા બાદ પણ ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવેલા સાંસદ રાહુલ ગાંધીની 17મી લોકસભાના સભ્ય તરીકે પુનઃસ્થાપિત થવાની સંભાવના હવે સંપૂર્ણપણે તેના પર નિર્ભર છે કે શું સુપ્રીમ કોર્ટ ગુનાહિત માનહાનિના કેસમાં તેમની સજાને રોકવા માટે સંમત થાય છે કે કેમ?

જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ,1951ની કલમ 151એ ચૂંટણી પંચને સંસદના ગૃહો અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં ખાલી પડેલી જગ્યાઓ ખાલી થયાની તારીખથી છ મહિનાની અંદર પેટાચૂંટણીઓ દ્વારા ભરવાનો આદેશ આપે છે, જો કે બાકીની મુદત ખાલી જગ્યાના સંબંધમાં સભ્ય એક વર્ષ કે તેથી વધુ છે.

વાયનાડ બેઠક 23 માર્ચે રાહુલને ગેરલાયક ઠેરવવાથી ખાલી પડી હતી. કલમ 151એ મુજબ ચૂંટણી પંચને ત્યાં 22 સપ્ટેમ્બર, 2023 સુધીમાં પેટાચૂંટણી કરાવવાનું ફરજિયાત છે. કારણ કે 17મી લોકસભાની મુદતના એક વર્ષ કરતાં વધુ સમય પહેલાં આ જગ્યા ખાલી થઈ હતી. અંતમાં પેટાચૂંટણીને વિતરિત કરી શકાતી નથી, તેમ છતાં ચૂંટાયેલા સાંસદ પાસે માત્ર ટૂંકી મુદત હશે.

કોંગ્રેસ નેતૃત્વએ સમય બચાવવા માટે સીધી સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરવાનો અને ગુજરાત હાઈકોર્ટની ડિવિઝન બેન્ચનો સંપર્ક ન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.

આકસ્મિક રીતે ચૂંટણી પંચે લક્ષદ્વીપના સાંસદ મોહમ્મદ ફૈઝલ, સપા નેતા આઝમ ખાન અને તેમના પુત્ર અબ્દુલ્લા આઝમ ખાનને ગેરલાયક ઠેરવવાથી સર્જાયેલી ખાલી જગ્યાઓ ભરવા માટે પેટાચૂંટણીની જાહેરાત કરવા માટે તાકીદ કરી હતી. જાન્યુઆરી 2023માં ચૂંટણી કમિશ્નર રાજીવ કુમારે હત્યાના પ્રયાસના કેસમાં દોષિત ઠેરવવા પર ફૈઝલની ગેરલાયકાતના થોડા દિવસો પછી લક્ષદ્વીપ બેઠક માટે પેટાચૂંટણી જાહેર કરી હતી. જો કે, કેરળ હાઈકોર્ટે ફૈઝલની દોષિત ઠરાવીને થોડા દિવસો પછી ચૂંટણીની સૂચના પાછી ખેંચી લેવી પડી હતી.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ચૂંટણી પંચ વાયનાડ માટે પેટાચૂંટણી પ્રક્રિયા તાત્કાલિક શરૂ કરવાને બદલે રાહ જોવાનો અભિગમ પસંદ કરી રહી છે. આ વિચાર એ છે કે રાહુલ અને તેના વકીલોને કાયદાકીય ઉપાયો શોધવાનો સમય આપવાનો છે કારણ કે કાયદો ચૂંટણી પંચને પેટાચૂંટણી યોજવા માટે છ મહિનાનો સમય આપે છે.

29 માર્ચથી સુરતની સેશન્સ કોર્ટે અને હવે ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાહુલની સજા પર સ્ટે આપવાનો ઈન્કાર કર્યો છે. જ્યારે એવી શક્યતા પણ છે કે સેશન્સ કોર્ટ રાહુલને આપવામાં આવેલી દોષિત ઠરાવી અને સજાના ગુણને લગતી સમાંતર અરજીની સુનાવણી કરી રહી છે ત્યારે તેની બે વર્ષની સજા કાપી શકે છે. જે તેની ગેરલાયકાતને બિનઅસરકારક બનાવે છે. કાર્યવાહી સામાન્ય રીતે લાંબી ચાલે છે. આગામી બે-અઢી મહિનામાં આવી રાહત નહીં મળે તો વાયનાડ પેટાચૂંટણી અનિવાર્ય જણાય છે.