ઉત્તર પ્રદેશ પબ્લિક એન્ડ પ્રાઈવેટ પ્રોપર્ટી ડેમેજ રિકવરી ક્લેઈમ્સ ટ્રિબ્યુનલ, મેરઠએ ઉત્તર પ્રદેશના અમરોહામાં જાહેર સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવા બદલ રમખાણોના કેસમાં 86 લોકોને સજા કરી છે. ઓથોરિટીએ નાગરિકતા સંશોધન બિલના વિરોધ દરમિયાન જાહેર સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવાના કિસ્સામાં 4.27 લાખ રૂપિયાનું વળતર ચૂકવવાનો આદેશ જારી કર્યો, જેમાં પ્રત્યેક વ્યક્તિ પાસેથી 4,971 રૂપિયાનો દંડ વસૂલ કરવામાં આવ્યો. દેશનો આ પહેલો કિસ્સો છે
જ્યારે સંપત્તિની તોડફોડના આરોપીઓને કાયદાકીય સજા આપવામાં આવી હોય.જો કે તમામ આરોપીઓના હિસાબે આ વસૂલાતની રકમ બહુ ઓછી છે, પરંતુ આ સંદેશ ચોક્કસ ગયો છે કે ખાનગી અને જાહેર સંપત્તિ ખેરાત નથી કે તેને નષ્ટ કરવામાં આવે. તેના નુકસાન પછી, વળતર હવે ટાળી શકાય નહીં. માંગણીઓ અંગે લોકતાંત્રિક રીતે પ્રદર્શન કરવાનો અધિકાર હોવાનો અર્થ એ નથી કે હિંસા અને તોડફોડનો આશરો લેવો જોઈએ. જો કે વિરોધના કે આંદોલનના નામે જાહેર સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવું એ દેશદ્રોહથી ઓછું નથી. કારણકે આવું કરવાથી દેશને સીધી રીતે નુકસાન થાય છે.ઉત્તર પ્રદેશ પબ્લિક એન્ડ પ્રાઇવેટ પ્રોપર્ટી ડેમેજ રિકવરી (સુધારા) બિલ, 2022’ ઉત્તર પ્રદેશમાં 23 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ કાયદા હેઠળ રચાયેલી સત્તાને સિવિલ કોર્ટની સત્તા આપવામાં આવી હતી. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તેનો નિર્ણય આખરી હશે અને તેની સામે કોઈપણ કોર્ટમાં અપીલ કરી શકાશે નહીં.
અગાઉ, ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે નાગરિકતા સંશોધન બિલ વિરોધી વિરોધ દરમિયાન ખાનગી અને જાહેર સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવા બદલ 274 આરોપીઓ પાસેથી કરોડો વસૂલ કર્યા હતા. જેની સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પિટિશન દાખલ કરવામાં આવી હતી. તેને ગેરકાયદેસર ગણાવતા સુપ્રીમ કોર્ટે ઉત્તર પ્રદેશ સરકારને આરોપીઓ પાસેથી વસૂલાતની રકમ પરત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ઉત્તર પ્રદેશ સરકારને રાહત આપી અને તેને ઓથોરિટી મારફત કાર્યવાહી કરવાનો અધિકાર આપ્યો. ઉલ્લેખનીય છે કે અગ્નિપથ યોજનાના વિરોધમાં એક દાયકામાં પણ રેલવેની સંપત્તિનો નાશ થયો નથી.
આ આંદોલનમાં રેલવેની લગભગ એક હજાર કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિનું નુકસાન થયું હતું.દેખાવો દરમિયાન કરવામાં આવેલી વિનાશક કાર્યવાહીની દેશને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડી હતી. ગ્લોબલ પીસ ઈન્ડેક્સના 2022ના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતને આંદોલનો દરમિયાન લગભગ 646 બિલિયન ડોલર એટલે કે ગત વર્ષે લગભગ 50 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. આ રિપોર્ટમાં આઈસલેન્ડને સૌથી શાંતિપૂર્ણ દેશ ગણાવ્યો હતો. રિપોર્ટમાં 163 દેશોમાંથી ભારત 135માં સ્થાને છે. જ્યારે પાકિસ્તાન 54માં અને ચીન 138માં સ્થાને છે. રિપોર્ટ અનુસાર દેશમાં સી.એ.એ અને એનઆરસી આંદોલનમાં હિંસક ઘટનાઓને કારણે ભારે આર્થિક નુકસાન સહન કરવું પડ્યું હતું. જો આ નાણાંનો યોગ્ય જગ્યાએ ઉપયોગ થયો હોત તો આજે દેશમાં અનેક કલ્યાણકારી યોજનાઓને ગતિ મળી હોત.
