લાંબા સમયથી ભારતની આઇટી સર્વિસીસ કંપનીઓ માટે રોકડ ગાય તરીકે ગણવામાં આવે છે, બેન્કિંગ અને ફાઇનાન્શિયલ સેક્ટર ધીમે ધીમે આઉટ-સોર્સિંગ મોડેલને વેચી દેવામાં આવે છે. કંપનીઓ હવે ઘરના સોફ્ટવેરમાં બિલ્ડ કરવા અને જાળવવાનું પસંદ કરી રહી છે.
આઇટી કંપનીના આ આયુષ્યના લીધે ડિજિટલ રેવન્યુ તેમજ ભારતના નોકરી ક્ષેત્રમાં તેમજ ઉધ્યોગ, લોકલ માર્કેટ વગેરે પર તેની અસર જોવા મળે છે…
ઑક્ટોબર 2016 માં વૈશ્વિક સમાચાર એજન્સી બ્લૂમબર્ગે ભારતીય આઇટી સેક્ટરની આગમનની જાહેરાત કરી હતી. અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ભારતના અગ્રણી ઉદ્યોગ ‘રોબૉટિક્સ અને આર્ટિફિશિયલ ઇનટેલિજન્સી ઉદભવ દ્વારા પ્રભાવિત થયા છે. 2018 આવો ભારતની પ્રથમ નંબરની આઇટી કંપની ટીસીએસ ડબલ-ડિજિટલ વૃદ્ધિ પર છે ,નં. 2 ઇન્ફોસિસે નાણાકીય વર્ષ 2012-19ના બીજા ક્વાર્ટરમાં વિશ્લેષકોના અંદાજને હરાવ્યો હતો. અને તે કહેવું ખોટું રહેશે નહીં કે ભારતીય આઇટી કંપનીઓએ મુશ્કેલ પડકારોના સામનોમાં સ્થિતિસ્થાપકતા દર્શાવી છે. અહીં પહોંચવા માટે, આઇટી કંપનીઓએ તેમની પ્રક્રિયાના દરેક ભાગને બદલવાની જરૂર છે. તેમાં નોકરીઓમાં સંખ્યા ઓછી કરવી, તેઓ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે, નવી કુશળતામાં કર્મચારી તાલીમ, તેમાં થતું રોકાણ અને ઘણું બધું શામેલ છે. પોતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા ઘણા યુદ્ધનો સામનો કર્યો પણ છે અને હજુ પણ કરવો પડશે કારણકે ૨૦૧૮ દરમિયાન આઈટી કંપનીમાં ઘણો ખરો બદલાવ આવી ગયો છે.
આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે સ્થાનિક બજારોમાં ભાડે રાખવાની ડ્રાઈવથી ભારતમાં હેડકાઉન્ટમાં ઘટાડો થયો છે. કોગ્નિઝંટના કેસમાં આ સૌથી વધુ સ્પષ્ટ છે. 2017 ના અંતમાં, કોગ્નિઝન્ટનું મુખ્ય મથક 260,000 લોકો હતા, જેમાંથી 180,000 ભારતમાં હતા. આ સંખ્યા પહેલાનાં વર્ષથી 8,000ની નીચે છે. યુ.એસ.માં કંપનીનું મુખ્ય મથક આશરે 2,900 અને યુરોપમાં 2,300 જેટલું વધ્યું છે.
દેશની સૌથી મોટી આઇટી કંપની ટાટા કન્સલ્ટન્સી સર્વિસિસ (ટીસીએસ) દ્વારા બેન્કિંગ સેક્ટરમાંથી મેળવેલી મહેસૂલનો હિસ્સો નાણાકીય વર્ષ 2010 માં 33.4 ટકાથી ઘટીને નાણાકીય વર્ષ 2008 માં 31.1 ટકા થયો હતો. સાથીઓની વાર્ષિક અહેવાલોમાં સમાન વલણ જોવા મળ્યું હતું. ઇન્ફોસિસ અને કોગ્નિઝન્ટની કુલ આવકમાં સેગમેન્ટનો હિસ્સો અનુક્રમે 1.4 ટકા અને 3 ટકા ઘટ્યો છે.
તે નાણાકીય ક્ષેત્રનું ડિજિટલાઇઝેશન તેના બિંદુ સુધી નથી પહોંચ્યું માટે મોટી નાણાકીય સંસ્થાઓ બજારની માંગને પહોંચી વળવા માટે આગળ વધી રહી છે. ઇન્ફોસિસના સીઓઓ, યુબી પ્રવીણ રાવએ અગાઉની ક્વાર્ટરના પરિણામ જાહેર કર્યા પછી તેટલું સ્વીકાર્યું હતું. જૂનિયર ક્વાર્ટરમાં એચસીએલ ટેક્નોલોજિસની આવકમાં 1.4 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. એચસીએલ અને ઇન્ફોસીસ બંનેએ ક્લાયન્ટ્સ નામ આપ્યું નથી.
લોકો વિદેશ જઈને ત્યાંની કંપનીઓમા કામ કરવામાં ઈચ્છે છે પરંતુ કોઈ ભારત પાછા આવવા નથી માંગતી અમેરિકાએ એચ -1 બી વર્ક વિઝા મેળવવા માટે વધુ મુશ્કેલ બનાવ્યું હોવા છતાં, દેશની સ્થાનિક પ્રતિભા ખૂબ જ ઓછી છે. તેથી આઇટી કંપનીઓએ વધુ કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે કારણ કે તેઓ ઓફશોર કરી શકે છે. ઇન્ફોસિસ હાલમાં બે વર્ષ પહેલાં 70% થી થોડો ભાગ, તેના ઓફશોરના 71% જેટલા કામને સંભાળે છે. વિપ્રો અને ટીસીએસે ઓફશોર તરીકે જેટલું કામ કરી શકે તે અંગે પણ વાત કરી છે. પરંતુ કંપનીઓ કહે છે કે તેમાં કોઈ ફેરફાર નહીં થાય. જો કે, મોટા ફેરફાર એ છે કે ઓફશોર હવે ભારતનો અર્થ નથી.
ભારતીય આઇટી સેવાઓમાં કાર્યબળનો ઉપયોગ પણ સુધર્યો છે. મોટા આઇટી કંપનીઓએ પરંપરાગત રીતે તાજેતરના ક્વાર્ટરમાં લગભગ ત્રણ-ચોથા ભાગનાં હેડકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરવાની જાણ કરી છે, જ્યારે લોકો અને મશીન-ડિલીવરી મોડેલ પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને તાજેતરના ત્રિમાસિક ગાળામાં આ સંખ્યા 80% (તાલીમાર્થીઓ સહિત) સુધી વધી છે. આનાથી સમગ્ર નફાકારકતામાં સુધારો થયો છે.
